İlkokul ve lise düzeyinde Türkçe eğitim için hazırlanan Türk Dili ve Edebiyatı kitapları var olan eksikliği giderme açısından önemli bir adım oldu. İlkokul dokuzuncu sınıf ve lise birinci sınıflar için hazırlanıp yayınlanan Türkçe kitapları öğrencilere ulaştı.

Bu kitapların yayınlanmasında büyük emeği geçen Kiril ve Metodiy Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Emin, gazetemize açıklamalarda bulundu.

Osman Emin açıklamasında anadilin önemi, kitapların içeriği ve yayınlanma amacı hakkında bilgi verdi.

‘Kişinin başarılı olması, anadil eğitimine bağlıdır’

Emin, açıklamasının başında, “İlköğretim kurumları, bir toplumun eğitim sistemi içinde ilk basamaktır ve diğer bütün eğitim basamakları da bu ilköğretime dayanır. İlköğretim biz toplumun gereksinimi olan olgun ve yetenekli vatandaşları yetiştirmede son derece önemli bir role sahiptir. Kişinin toplumsal yaşamda başarılı olması daha çocukluk döneminden başlayarak iyi bir anadili eğitiminden geçmesine bağlıdır. İlköğretim ile başlayıp orta öğretim ve üniversitede devam eden ana dili öğretimiyle öğrencilere dilsel becerilerin kazandırılmasında Türkçe dersi öğretimine önemli sorumluluklar düşmektedir” ifadelerini kullandı.

Doç. Dr. Osman Emin, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Kültürel entegrasyon, grup içindeki farklı siyasi inanışlar, köyün ve kentin farklı dinamikleri, Türklerin, farklı diller arasında kalmaktan kaynaklanan dilsel ikilemeleri, grupsal kimliğin saptanmasını da bir hayli güçleştirmektedir. Dilsel ikilemin, grupsal kimliğin saptanması sorunun önemli bir boyutu olduğunu söyleyebiliriz. Dokuz yıllık zorunlu eğitimle, okulda birinci sınıftan İngilizce dersi, dördüncü sınıfta Makedonca öğrenen çocuk, altıncı sınıfta zorunlu seçmeli ikinci yabancı dil olarak öğretilen Fransızca/Almanca ve isteğe bağlı seçmeli Arnavutça dersinin öğretilmesiyle, öğrenci kendi anadilini iyi öğrenmeyerek, kendi anadilinden yabancılaşmaktadır. Dilin korunması ve yaşatılması bir millete bağlı ise, anavatanında yaşıyor olmasa da varlığını sürdürebilir. Çünkü dil, o milletin fertlerini birleştiren bağları canlı tutmaya devam eder. Dil, toplumunun tüm ortak değerlerini oluşturan, geliştiren, yaşatan kurumdur. Eğitim bir kültür aktarma aracı ise, eğitimin en başta gelen görevlerinden birisi kültür zenginliklerini toplumsal yaşama biçimlerini genç kuşaklara aktarmaktadır. Bu durumda her ulusun, her türlü düşünce ve öğrenme eylemi anadili temeli üzerinde oluşur. Anlaşılıyor ki ulusal eğitimde ve anadili eğitiminde en çok önem verilerek günümüze kadar ve gelecekte düşünen, eleştiren, sağduyulu, tutarlı ve öz konuşan insan tipinin yaratılması okullarımız dahi Türkçe eğitiminin başarıya ulaşmasına bağlıdır.”

‘Kitaplar saptanan amaçlara bağlı olarak hazırlandı’

Yayınlanan Türkçe kitapları hakkında Osman Emin, “Bugün, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nde genel öğretim veren temel eğitim okullarında ve liselerde Türkçe ana dili eğitimi ders kitapları, Kuzey Makedonya Eğitim ve Bilim Bakanlığı ile Eğitimi Geliştirme Dairesi’nde hazırlanan Öğretim Plan ve Programı’nda saptanan amaçlara bağlı yeni kitaplar hazırlandı ve toplam 5 yıl sonra dokuz yıllık ilköğretim okulları için “Türkçe Kitabım 9” kitabı ve iki yıl sonra lise okullarında okutulmak üzere “Türk Dili ve Edebiyat 1”  okuma kitabı yayınlandı.” dedi.

‘Kitap, öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırılacaktır’

Kitap içeriği hakkında ise açıklamasında “Okuma kitaplarının içeriği, öğretim programıyla belirlenen konularda düz yazı ve şiir metinleri, metinlerle ilgili sorular, sözlük, dil bilgisi, sözlü ve yazılı alıştırmalarla ilgili ödevler ve edebiyat bilgileri, gibi bölümlerden oluşmuştur. Metinlerin seçiminde program uyarınca, çocukların ruhsal ve bilgi düzeyleri büyük ölçüde göz önünde bulundurulmuştur. Buna dayanarak, Türkçe okuma kitaplarına masallar, günlük yaşam, okula ve çevreye uyum sağlayan öyküler ve şiirler konmuştur. Soyut düşünme yeteneği edindikleri okuma kitaplarında, yaşam, tarih, yurt sevgisi ve yazınsal değer taşıyan çeşitli metinlerin seçilmesine özen gösterilmiştir. Bu konuda, soyut kavramlar, derin duygu ve düşünceler anlatan makale ve denemelerden çok, anlatıma dayanan öykü, roman ve oyun türlerinden metinler ağırlık verilmiştir. Program uyarınca çeşitli yazın türlerini ilgi gösterilmiştir. Bizlerin yani yazarların ana düşüncesi, konu yönünden doğruluk, çalışkanlık alışkanlıkları, insan ve doğa sevgisi, birlik, diğer uluslara karşı saygı kazandırmasına; çağdaş uygarlığa katılma amacı taşımasına dikkat edilmiştir. Dolayısıyla, metinlerin eğitici yönüne özen gösterilmiştir. Okuma kitabını okurken, öğrenci farkına varmadan, hem kelime dağarcığı zenginleştirilecek, hem anlatım gücü geliştirilecek, hem de dünyaya ayak uydurabilmesini sağlayacak bir okuma alışkanlığı kazandırılacaktır.” İfadelerine yer verdi.

‘Türkçe dünya dillerinden biri haline gelmiştir’

Yaptığı açıklamada kitapların amacından da söz eden Doç. Dr. Osman Emin, şu açıklamalarda bulundu:

“Dünyanın geniş bir bölgesinde konuşulan Türkçe, oldukça eski bir kültür zeminine sahiptir. Türk dili çok farklı coğrafyalarda ilgi ile karşılanmaktadır. Türkçe artık çağdaş diller arasında yerini almış, dünya dillerinden biri haline gelmiştir. “OKULDA DERSLERİN TEMELİ TÜRKÇE DERSİDİR” anlayışıyla hazırladığımız Türkçe Dersi ve Türk Dili ve Edebiyatı okuma kitabı modern eğitim ve öğretim metotları ışığında, çağdaş bir yaklaşımla hazırlanmıştır. Kitap sayesinde, Türkçeyi iyi bilmek ve kullanmak, okuduğunu anlamak, güzel konuşma ve yazma becerisini kazandırmak için çıktığımız bu yolda ana dilimiz Türkçeyi sevdirmek ve onu en iyi şekilde kullanmayı sağlamak için hazırlandı. Ancak, Türkçe öğretiminin amaçlarına ulaşabilmek için, ders kitabı elbette yetmez. Ders kitabı, öğrencinin duygu ve düşünme ürünleri evrenine açılabilmesi için, yalnızca bir çıkış noktasıdır. Bunun yanında, her türlü baş vurma kitapları, roman, hikaye, sözlükler, kılavuzlar vb. kitaplar Türkçe eğitimi için gerekli bilgi kaynakları olduktan başka, kaynaklara başvurma yöntemlerini kazandırmaları bakımından da büyük önem taşırlar ve böylece yalnız Türkçe eğitimi için değil, bütün eğitim ve öğretim için de yararlı olurlar.” 

Emin son olarak “Bu durumda her ulusun, her türlü düşünce ve öğrenme eylemi anadili temeli üzerinde oluşur. Anlaşılıyor ki ulusal eğitimde ve anadili eğitiminde en çok önem verilerek günümüze kadar ve gelecekte düşünen, eleştiren, sağduyulu, tutarlı ve öz konuşan insan tipinin yaratılması okullarımız dahi Türk Dili eğitiminin başarıya ulaşmasına bağlıdır. Türk eğitiminde, okuduğunu ve öğrendiklerini anlama, öğrendiklerini doğru ve düzgün başkalarına anlatabilme becerilerini kazanma açısından Türkçe dersinin eğitimin her kademesinde önemli bir rol oynadığını söyleyebiliriz. Geniş manada Türk kültürünün anahtarı Türk dili ve edebiyatıdır. Buna göre kitaplar ilmi usullerle incelenerek, kitapları hazırlanmıştır.” İfadelerini kullandı.