Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ile düzenlediği ortak basın toplantısında yaptığı konuşmada, “Sırbistan’ın Bosna Hersek’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği destek, bölgemizin barış ve istikrarı bakımından çok çok önemlidir. Bosna Hersek’teki krizin aşılması için uluslararası camianın birlikte hareket etmesine ihtiyaç duyulduğu da aşikârdır” değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde baş başa yaptıkları görüşme ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Oturumu'nun ardından çeşitli anlaşmaların imza törenine geçildi. İmzaların atılmasının ardından iki lider ortak basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic'i ve heyetini Üçüncü Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı dolayısıyla Ankara'da misafir etmekten memnuniyet duyduğunu belirtti.

Sırbistan ile ilişkilerin mükemmel seviyede olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ile ikili gerçekleştirdikleri görüşmede, iş birliğinin geldiği aşamayı kapsamlı bir şekilde ele aldıklarını, gelecek dönemde atılacak adımlar üzerinde durduklarını aktardı.

Görüşmede, başta Balkanlar olmak üzere bölgesel ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunduklarını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "2021 ilişkilerimiz açısından müstesna bir yıl oldu. 1 Eylül'de Yeni Pazar Başkonsolosluğumuzu açtık. Böylece Yeni Pazar'da başkonsolosluk açan ilk ülke olduk. Bu sene inşallah Niş'te de bir konsolosluk ofisi açacağız" ifadelerini kullandı.

“SIRBİSTAN'LA TİCARET HACMİNDE HEDEFİMİZ 5 MİLYAR DOLARI YAKALAMAK”

Sırbistan'ın ise Alanya ve Bursa'da ihdas edilenlerle Türkiye'deki fahri konsolosluk sayısını beşe çıkardığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Koronavirüs salgınının olumsuz etkilerine rağmen iki ülke arasındaki ticaret hacminin rekor kırmaya devam ettiğinin altını çizdi.

"Geçtiğimiz yıl yüzde 34'e yakın bir artışla bu rakamı 2 milyar dolar seviyesine taşıdık. Hedefimiz 5 milyar doları yakalamaktır" diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: "Bu doğrultuda atacağımız ortak adımları Sayın Cumhurbaşkanı ile değerlendirdik. Önümüzdeki dönemde icra edilebilecek müşterek projeler hakkında fikir teatisinde bulunduk. Sırbistan'ın başarıyla yürüttüğü kalkınma hamlesine Türk firmalarının katkı sunması bizleri ziyadesiyle memnun ediyor. Bugün 1300'den fazla Türk şirketi Sırbistan'da faaliyet gösteriyor ve yaklaşık 8 bin kişiye istihdam sağlıyor. Yatırımlarımızın toplam değeri son 10 yıl içerisinde 1 milyon dolardan 250 milyon dolara yükseldi. Müteahhitlerimiz Sırbistan'da bugüne kadar 823 milyon dolar değerinde 45 projeye imza attı. Müteşebbislerimize verdiği samimi destekten dolayı değerli dostuma teşekkür ediyorum. Türkiye olarak biz de ülkemizde yatırım yapmak isteyen Sırp yatırımcılara gereken her türlü yardımı sağlamaya devam edeceğiz. İlgili kurum ve kuruluşlarımız da Sırbistan'daki faaliyetlerine hız kesmeden devam ediyor."

TİKA'nın bugüne kadar Sırbistan'da 323 proje ve faaliyet gerçekleştirdiğini aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, Belgrad'daki Yunus Emre Enstitüsü tarafından 2 bin 500 kişiye Türkçe kursu verildiğini de söyledi.

“SIRBİSTAN'IN, BOSNA HERSEK'İN EGEMENLİĞİNE VE TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE VERDİĞİ DESTEK, BÖLGEMİZİN BARIŞ VE İSTİKRARI BAKIMINDAN ÇOK ÖNEMLİDİR”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke arasındaki seyahatlerin ve turist sayılarının da artış gösterdiğini belirterek, Anadolujet'in aralık ayında Ankara-Belgrad seferlerini başlattığını, Air Serbia'nın da bu yıl Niş ve Kraljevo'dan İstanbul'a uçuşlarını devreye aldığını, böylece Sırbistan'daki üç havalimanından da Türkiye'ye doğrudan seferler gerçekleştirildiğini anımsattı.

Bu seferlerin sadece turizme değil, ticarete de ciddi katkılar sağladığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: "Tüm bu gelişmeler, ilişkilerimizin yoğunluğunun somut göstergeleridir. Görüşmemizde, Balkanlar'ın barış ve istikrarına atfettiğimiz önemi güçlü ve kararlı şekilde bir kez daha teyit ettik. Bosna Hersek'te süren siyasi kriz konusunda görüş alışverişinde bulunduk. Sırbistan'ın, Bosna Hersek'in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği destek, bölgemizin barış ve istikrarı bakımından çok önemlidir. Bosna Hersek ile ilgili krizin aşılması için uluslararası camianın birlikte hareket etmesine ihtiyaç duyulduğu da aşikârdır. Tüm tarafların Bosna Hersek'in toprak bütünlüğünü zedeleyici adımlar atmaktan imtina etmeleri ve sorumluluk bilinciyle davranmaları şarttır. Türkiye olarak Balkanlar'da gerilimin azaltılması için elimizden gelen çabayı göstermeye devam edeceğiz."

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konsey toplantısının ülkeler ve bölge için hayırlara vesile olmasını dileyerek, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ve heyetine ziyaretleri için teşekkür etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını da cevapladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek'teki durumla ilgili bir soru üzerine, "Dayton Anlaşması'nın kabul edilebilir, kabul edilemez yönleriyle hepsi bir tarafa, fakat buradaki üçlü yapının Bosna Hersek'in toprak bütünlüğü üzerindeki yaklaşımı büyük önem arz ediyor. Buradaki sıkıntıları giderebilmek için de gerek değerli dostum Vucic, gerekse bizler elimizden gelen gayreti gösteriyoruz, göstermeye devam edeceğiz" diye konuştu.

Sırbistan'da yakın zamanda yapılacak seçimlerin ardından Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi'nin üç liderinin bir araya getirilmesi ve liderlerle bir toplantı yapılmasını istediklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu toplantıyla özellikle Bosna Hersek'in toprak bütünlüğünü sağlamak için adımlar atmayı arzuladıklarını ifade etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Hele hele şu anda özellikle yapılmakta olan otoban çalışmaları ve bu çalışmalar üzerindeki nüans farkları diyebileceğimiz bazı hissi yaklaşımlar var. Bu hissi yaklaşımları eğer bir kenara koyar da burada gerçekten ideal olan yaklaşımı yakalarsak ki buna biz birlikte yardımcı olalım istiyoruz. Birlikte yardımcı olmak suretiyle gerek Bosna Hersek'teki yaklaşımda Boşnaklar, gerek Hırvatlar gerekse Sırplar olmak üzere üç lideri bir araya getirelim ve bu işi başaralım. Bu karara vardık. İnşallah seçimin ardından bu buluşmayı sağlayacağız. Bu buluşma belki Belgrad’da olur belki İstanbul'da olur. Bu adımı da inşallah süratle atalım diyoruz. Bu konuda mutabıkız."

İSRAİL’LE İLİŞKİLER

Bir gazetecinin, "Amerika, içinde İsrail ve Yunanistan'ın da olduğu Doğu Akdeniz'deki doğal gaz projesinden desteğini çektiği açıkladı. Olası bir ittifak oluşumunda Türkiye'nin rolü ne olur ve Türkiye İsrail ile önümüzdeki dönemde nasıl bir diyalog süreci oluşturabilir?" sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu konu Arnavutluk'ta da açıkladığım gibi aslında bana göre Amerika'nın geri çekilme kararı, maliyet analizlerinden sonra kendileri için fayda görmediler. Fayda görmedikleri için de Doğu Akdeniz'deki bu çalışmalardan geri çekilme kararı aldılar" cevabını verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail ve Türkiye arasında nasıl bir diyalog süreci oluşabileceğine ilişkin olarak da şu değerlendirmelerde bulundu: "Geçmişte Berat Bey'in Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olduğu zaman İsrail ile görüşmeler yapılıyordu ve bu görüşmelerde de İsrail, buradan çıkacak gazla ilgili olarak Türkiye üzerinden bunun Avrupa'ya götürülmesi konusunda belli bir hedefe varılmıştı. Şu anda bunu yine gerçekleştirebiliriz.

Şu anda Cumhurbaşkanı Sayın Herzog ile yapmakta olduğumuz görüşmeler var. Belki Sayın Herzog'un Türkiye'ye bir ziyareti olabilir. Bu arada Başbakan Sayın Bennett'in bu noktalarda yine bazı olumlu yaklaşımları var. Hedef, olumlu yaklaşımlarla bir yere varmak. Bu olumlu yaklaşım kazan kazan esasına dayalı olduktan sonra biz Türkiye olarak elimizden geleni yaparız."

Her şeyden önce siyasetçi olduklarını ve siyasetçiler olarak kavga değil barış içinde var olduklarını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: "Barış için ne gerekiyorsa, eğer bu konuda petrol barışın bir aracı olacaksa bunu kullanırız ama barışın aracı olmayacaksa tabii ki karar her ülkenin kendine aittir.

Boşuna biz şu anda sondaj gemilerini ve sismik araştırma gemilerini almadık. Şu anda dört sondaj, iki sismik araştırma gemimiz, bütün bunlar Karadeniz ve Akdeniz'de çalışmaları yapacaklar ve tüm bu çalışmalarla beraber de milletimize, bölgeye inşallah imkânlar sağlamanın gayreti içerisinde olacağız."

Geçmişte bunun çilelerinin çok çekildiğini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Böyle dünya size istediğiniz zaman isteğiniz yerde ne sismik araştırma gemisi verir ne sondaj gemisi verir, yok böyle bir şey. Ama şimdi elimizde artık en modern şekilde bu çalışmaları yapabilecek bu gemilerimiz var. Yine aynı şekilde bu çalışmaları yapabilecek güce ve imkâna sahip yetişmiş elemanlara sahibiz" diye konuştu.

Karadeniz'de de çalışmaların yürütüldüğünü anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Akdeniz'de de istenilen anda çalışmaların bu ekipmanlarla yürütüleceğini bildirdi.

SIRBİSTAN CUMHURBAŞKANI VUCİC: “BOSNA HERSEK'İN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE SON DERECE SAYGILIYIZ”

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic ise Kovid-19 salgınına rağmen iki ülke arasındaki ticaretin geçen yıl yaklaşık yüzde 34 artışla 2 milyar dolara ulaştığını, hedeflerinin 5 milyar doları yakalamak olduğunu kaydetti. Sırbistan'da iş yapacak Türk şirketlerine kapılarının açık olduğunu dile getiren Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Türk yatırımcıları ülkesine davet etti.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Bosna Hersek'teki son durumun ve Boşnaklara mesajının sorulması üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birçok konuyu ele aldıklarını belirterek, "Burada güvenlik çok önemli. Dayton Anlaşması'na uyulmasının çok önemli olduğunu söyledim. Bu konuda iyi anlaştığımızı düşünüyorum. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Bosna Hersek'in toprak bütünlüğüne son derece saygılı olduğumuzu söyledim" diye konuştu.

Sırp Cumhuriyeti (Republika Sırpska entitesi) çıkarlarının da önemli olduğunu ve bunun da Dayton Anlaşması'nın içinde yer alan bir husus olduğunu söyleyen Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, "Güvenliği ancak bu şekilde koruyabiliriz" dedi.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözlerinin Sırbistan medyasınca, kendisinin sözlerinin de Bosna Hersek medyasınca güvensizlik ortamı nedeniyle farklı şekilde algılanabileceğini belirterek, bunun ortak çalışmayla atlatılabileceğini düşündüğünü de söyledi.

Ortak basın toplantısı öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic'nin huzurunda iki ülke arasında dört anlaşma imzalandı.

Bu kapsamda; "Eğitim Alanında İş Birliği Anlaşması", "Turizm Alanında İş Birliğine İlişkin Mutabakat Zaptı", "Sinematografik Ortak Yapım Anlaşması" ile "Sırbistan Kültür Anıtları Koruma Enstitüsü ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Arasında İş Birliğine Yönelik Çerçeve Anlaşması", Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Sırbistan Başbakan Yardımcısı, Kültür ve Enformasyon Bakanı Maja Gojkoviç ve Sırbistan İnşaat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Tomislav Momiroviç tarafından imza altına alındı.