Kuzey Makedonya’nın en eski yerleşim yerlerinden biri olan Kalkandelen’de asırlardır yaşayan Türkler, tarihten kalan mirasın bekçiliğini yapmaya devam ediyor.

Yeni Balkan’ın sorularını yanıtlayan Türk Demokratik Partisi (TDP) Kalkandelen Şube Başkanı Dr. Mümin Selmani, bölgedeki Türk toplumunun siyasi, ekonomik, sosyal, eğitim ve kültürel yaşamlarını değerlendirdi.

Selmani, Kalkandelen’deki Türklerin durumu, elde edilen siyasi başarılar, eğitimdeki eksiklikler, kültürel faaliyetler, göç gibi bir çok konuda önemli açıklamalarda bulundu.

-Kalkandelen’de Türklerin genel olarak durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz, şehrinizde kaç Türk hane yer almaktadır?

“Öncelikle Kalkandelen’e gelip bizleri ziyaret ettiğiniz için sizlere, Yeni Balkan ailesi olarak teşekkür ediyorum.

Kalkandelen bilindiği üzere, Osmanlıdan kalma Kuzey Makedonya’nın en eski Türklerinin bir arada bulunduğu ve yüzyıllarca bu özelliğini olduğu gibi koruyan nadide şehirlerimiz arasında yer almaktadır. Kalkandelen Türkleri yapılan son seçimlerde ister parlamento ister yerel seçimlerde olsun varlığını göstermiş, sosyo-politik etnik unsur olarak önemli konuma gelmiştir.

“Kalkandelen’deki resmi kurumlarda Türklerin sayısı gittikçe artıyor”

Kalkandelen belediyesi olsun, devlet enstitüleri ve hastanesinde Türklerin sayısı gittikçe artmaktadır.

Türkler, nüfus olarak Kalkandelen kent merkezi ve civar bölgelerde yaşamaktadır. Şu ana kadar edindiğimiz bilgilere göre yaklaşık 5 bin hane Türk hanesi olarak düşünülmektedir. Tabii ki bu sayı önümüzde ki yıllarda sayımın gerçekleştirilmesiyle birlikte daha net olarak ortaya çıkacaktır.”

-Hangi düzeyde ve hangi okullarda Türkçe eğitim sunulmaktadır; Kalkandelen’deki Türkçe eğitimde eksiklikler nelerdir?

“Kalkandelen belediyesi bünyesinde 1 meslek lisesi ve 2 tane ilkokul yıllardır Türkçe eğitim vermektedir.

İlkokullar; ‘İstikbal’ İlkokulu, ‘Bratsvo Migyeni’ ilkokulu ve orta meslek lisesi olarak ‘Nikola Şteyn’ orta tıp belediye meslek lisesi yer almaktadır. Son yıllarda uyguladığımız doğru belediye politikaları ile Türkçe eğitim gören öğrenci sayımızda gözle görülen bir artış yaşanmaktadır. İlkokul ve ortaokullarda yaptığımız önemli adımlar ve kadro yenilenmesi yeni bir nefes ve yeni bir hava getirmiş, aynı zamanda halkımızın da büyük desteği ile yavaş ama emin adımlarla Türkçe gayesi ve ülküsü günden güne Kalkandelen’de güçlenmektedir.

“Türkiye’nin desteği ile daha güçlü kadrolara sahip olacağız”

Eksiklerimiz arasında sayabileceğimiz, Türkçe derslik kitaplarının ortaokul ve ilkokullarda eksikliği veya yetersizliği, bir takım bilim dallarındaki kadro eksikliğimiz dışında yıllardan beri süregelen ve yarı düzeltilmiş bir biçimde duran ve Kuzey Makedonya’nın genelindeki karşılaşılan genel sorunlar ile aynıdır. Yapılan yatırımlar ve Türkiye Cumhuriyetinin açmış olduğu burs imkanları ile gelecekte daha güçlü kadrolara sahip olacağımız aşikârdır. Şimdi atmış olduğumuz adımlar ilerde gelecek nesillerin daha iyi şartlarda okumalarına vesile olacaktır.

Diğer yandan girişimlerde bulunulan ve Kalkandelen devlet üniversitesinde Türkçe bölümlerin açılması ve çoğaltılması ilerde nesillerimizin ilkokuldan ortaokula ve üniversite hayatlarını kendi şehirlerinde yani Kalkandelen’de okuyabilme şansını doğuracaktır, bu otomatikman ilkokullarda Türkçe eğitim gören öğrenci sayısında haliyle yükseltip etkileyecektir. Bu konuda devlet büyüklerimizin daha özverili çalışmaları konusundaki çağrımızı yineliyoruz.”

-Köklü Türk kültürüne sahip olan Kalkandelen’de kültürel alanda ne gibi faaliyetler yapılmaktadır ve Türk sivil toplum kuruluşları hakkında neler söyleyebilirsiniz?

“Bilindiği üzere Kalkandelen denildi mi akla "Yeni Hayat" kültür ve sanat derneği gelmektedir. 50 yılı aşkın bir süre ile Kalkandelen’in kültürünü, sanatını ve insani değerlerini koruyup bugünlere taşımıştır.

Bu dernekten başka "Kalkan" derneği de güzide derneklerimiz arasında yer almaktadır. Kalkandelen’de yapılan bütün sanatsal ve kültür etkinlikleri bu iki derneğin başını tuttuğu hem ayrı ayrı, hem de ortaklaşa bir çalışma ile gerçekleştirmektedirler. 

“Derneklerimiz TİKA ile kültür ve yardımlaşma alanında etkinliklere imza atıyor”

Kalkandelen’de 23 Nisan şenlikleri olsun, 21 Aralık Türkçe eğitim bayramı etkinlikleri olsun Kalkandelen belediyesinin de katılımlarıyla, ilkokul ve ortaokul bünyesinde bu iki dernek tarafından organize edilip yönetilmektedir.

Ayrıca derneklerimiz, olağanüstü bir işbirliği içerisinde TİKA organizasyonu ile çeşitli yardımlaşma ve sosyokültürel etkinliklere de imzalarını atmaktadırlar.

Bu arada Kalkandelen’de Türk Gençlik Kulübü Kalkandelen teşkilatı da çalışmalarını sürdürmektedir.”

-Belediye meclisinde Türklerin temsil durumu nedir; belediye tarafından Türklere yönelik yürütülen politikalardan memnun musunuz?

“Kalkandelen belediye meclisi bünyesinde Türkler Gülşen Nuhi hanımefendi ile üç yıldan beri temsil edilmektedir. 2017 yılında Kuzey Makedonya Türkleri tarihinde belediye çapında en yüksek oy ile (1660 oy) belediye meclisine seçilmiştir. Ayrıca meclisin ilk başörtülü üyesi ve aynı zamanda ilk başörtülü geçici meclis başkanlığı görevini tarihte ilk kez yürütmüş, bununla birlikte belediye meclis toplantısını tarihte ilk defa Türkçe yönetmiş değerli şahsiyettir.

Bu Kuzey Makedonya Türkleri için gerçekten bir gurur kaynağıdır ve her zaman öyle kalacaktır.

Kalkandelen belediyesi bünyesinde 3 yılı aşkın bir süre içinde, belediye okullarında, itfaiye biriminde, devlet hastanesi bölümlerinde, Kalkandelen belediye komisyonlarında 30 kişiyi aşkın kişiye istihdam önerisinde bulunulmuş ve gerçekleştirilmiştir. Bu daha önceki yönetimlerin belediye çapında ulaşamadığı bir gerçektir. Çeşitli bölümlerde kadro eksikliğimiz sonucu, bazı bölümlerde adaylarımızın olmayışı, ilerde alacağımız önlemler arasında, yukarda belirttiğimiz  Kalkandelen devlet üniversitesinde ki Türkçe bölümlerin açılmasıyla birlikte giderileceğini düşünmekteyiz.

“Daha da güçlenmemiz için önümüzde hiçbir engel yok”

İstihdam konusundaki ısrarlı ve dik duruşumuzun yanısıra, çeşitli konularda halkımızın sorunları ve sosyal yardım bakımından belediye meclis üyemiz Gülşen hanım ve partimizin yönetimi çok sayıda ailenin sorunlarına el uzatıp ön ayak olmuştur. Kalkandelen’de ilerdeki planlarımız arasında 2 veya 3 belediye meclis üyesi çıkartıp daha da güçlenmemiz için önümüzde hiçbir engel yoktur, bu kapasite Kalkandelen Türklerinde vardır ve bu gerçekleştirilebilir bir girişimdir.

Bunun en son örneği 1660 oy ile tarihte görülmemiş başarıdır.

Kalkandelen belediyesi ile üç yılı aşkın bir işbirliği içerisindeyiz, kalıcı ve başarılı bir ilişkinin devamlılığı, karşılıklı anlayış ve değerlimize saygı ile devam etmektedir.”

-TDP Kalkandelen Şubesi olarak çalışmalarınızı okuyucularımızla paylaşabilir misiniz?

“Türk Demokratik Partisi Kalkandelen şubesi olarak son aylarda yaptığımız en büyük girişimlerden biri olarak sayacağım ‘Bratstvo Migyeni’ ilkokulunda yıllardan beri karışık öğrenci grupları ile süren derslerin, ayrı ayrı sınıflara ayrılması girişimidir.

“Eğitimde 40 yıllık sorunu çözdük”

Bunu belediye bünyesinde, ebeveyn ve öğretmenlerin katkılarıyla eğitim bakanlığındaki müsteşarımız ile beraber gerçekleştirdik. Bu son 40 yıldan beri Kalkandelen’de süre gelen en büyük, eğitim alanındaki sorumlarımız arasındaydı. Bu sorunu da el birliği yaparak sonlandırmış bulunmaktayız. Bunun yanısıra sınıfın açılmasıyla birlikte iki öğretmenimiz de orada istihdam edilecektir. Onlardan biri şu an meslek hayatına başlamış, istihdam edilmiştir.”

-Türkler belediyeden bugüne kadar ne gibi kazançlar elde etti, önümüzdeki dönemde beklentileri neler?

“Önümüzdeki dönemde eğitim alanına daha fazla eğilim gösterip, kadro sıkıntısı çektiğimiz bölümlere odaklanıp çeşitli rehberlik komisyonları ile öğrencilerimizi Kalkandelen’de eksik olan bölümlere yönlendirip, hayalimiz olan "Her bölümde bir Türk" projesini başlatıp güçlendirmek istiyoruz. Bu proje daha10 yıl önce başlattığımız ve büyük ilgi gören "Baba beni Türkçe okula gönder" projesi kadar ilgi göreceğini umuyor ve ön görüyoruz, bu tabii ki zaman ve sabır isteyen bir girişim olacaktır.”

“Göç ülkenin acı gerçekleri arasında yer alıyor”

-Ülke genelinde daha iyi yaşam koşulları amacıyla çoğunlukla batı ülkelerine devam eden göç Kalkandelen Türklerini etkiliyor mu?

“Son yıllarda görülen göç Kuzey Makedonya’nın acı gerçekleri arasında yer almaktadır. Gençlerimiz, öyle ki Türk gençleri de diğer etnik unsurların gençleri gibi,  fakat bizde daha az, geleceğini gurbette görüp Kalkandelen’i geçici veya kalıcı olarak terk etmek zorunda kalmışlardır.

Bu genel bir sorundur, devletin ilerde doğru politikalar ileri sürüp ve AB üyelik sürecinin hızlandırılması ile zayıflayacağını düşünmekteyiz.

Son olarak Yeni Balkan gazetesi ailesine gerçekleştirdiği bu ziyaret ve röportajı için teşekkürlerimizi ben, şubem ve yönetimim adına bir borç bilirim.”