TİKA, 2018 yılında Arnavutluk genelinde ortak tarihi ve kültürel varlıkların korunması, sahip çıkılması, yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla Tiran Ethem Bey Camii, Gjirokastra Pazar Camii, Berat Hünkar  Camii ve Halveti Tekkesi ile Berat Bekarlar Camii restorasyon çalışmalarına başladı.

Başbakan Edi Rama TİKA faaliyetlerini inceledi

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ve beraberindeki Bakanlar Kurulu üyeleri ile Arnavutluk Meclisi Milletvekilleri, TİKA tarafından Arnavutluk’un Berat kentinde başlatılan Berat-Hünkar Camii ve Halveti Tekkesi ve Berat Bekarlar Camii restorasyon çalışmalarını yerinde görmek ve incelemelerde bulunmak üzere projeleri ziyaret etti.  Arnavutluk Kültür Bakanı Mirala Kumbaro ve TİKA Tiran Koordinatörü Necip Özay Özütok’ tan bilgi aldı ve TİKA’nın Arnavutluk’a yönelik projelerden ve restorasyon çalışmalarından dolayı duyduğu memnuniyetlerini ifade etti.

TİKA, daha önce, Arnavutluk’ta gerçekleştirdiği titiz ve itinalı çalışmalarıyla Preza Kale Camii, Kruja Murad Bey Camii, Elbasan Nazire Camii, Korça İlyas Bey İmrahorlu Camii ve Berat Kurşunlu Camii’nin restorasyonları tamamlanmıştı. 2017 yılında ise Osmanlı döneminde namaz vakitlerinin hesaplanması amacıyla Jirocastra Kalesi’nin bir parçası olarak inşa edilen Osmanlı Saat Kulesi’nin de restorasyonu da TİKA tarafından kısa sürede tamamlandı

TİKA tarafından eş zamanlı olarak restorasyonları başlatılan Ecdat  yadigarı eserlerimiz     

Tiran-Ethem Bey Camii

Osmanlı Devleti zamanında Tiran’da 1793 yılında Molla Bey tarafından inşasına başlanmış, 1821 yılında Molla Bey’in oğlu Ethem Bey tarafından tamamlatıldı. Camii’de 1870 ve 1985 yıllarında restorasyon çalışmaları gerçekleştirildi ancak 1966 yılında ibadete kapatılarak müze haline getirildi. 1991 yılında tekrar Camii ibadete açıldı.

Tek minareli, tek kubbeli, ahşap bir reva bulunan dikdörtgen temel üzerine inşa edildi. Camii 310 metrekarelik bir alana sahip. Yuvarlak ve işlenmiş sütunlar arasında 15 yaydan oluşan bir kemere sahip. Camiinin ibadet edilen kısmı küp şeklinde. İç kısmının sağ tarafında minber, solda mihrap bulunuyor. Kubbesi tavanın tamamını kaplamakta olup sekizgen şekilde. Duvar ve kubbenin iç tarafındaki süslemelerde çiçek motifleri dini yapılar minyatürü tekniğiyle resmedildi. Bu süslemeler İslami yapılarda mevcut olan yerel oryantal, barok ve ana hat olan Osmanlı sanatı karışımı özgü örneklerdir.

Gjirokastra-Pazar Camii

Gjirokastro (Ergiri), Balkanlarda Osmanlı dönemine özgü mimari özellikleri bugün dahi barındıran ender şehirlerden birisidir. Gjirokastra Pazar Camii 1754-1755 yılları arasında inşa ettirilmiş olup, günümüze kadar birçok değişikliğe uğradı. 1967 yılında ibadete kapatılarak depo ve akrobatların eğitim alanı olarak kullanıldı. 1991 yılında var olan rejimin yıkılmasından sonra tekrar ibadete açıldı.

Camii kare şeklinde olup, çatısı sekizgen kasnak üzerine inşa edildi. Ana kubbesinin çatısı taş kaplamalıdır. Sağ tarafında çatısı sekizgen taş kaplamalı bir türbe mevcuttur. İnşasında beyaz ve gri renklerde işlenmiş kireç taşları kullanılmıştır. Mimarisi çarşıda bulunan dükkanlarla uyumludur.

Berat-Hünkar  Camii ve Halveti Tekkesi

Camii Sultan 2.Bayazid’in 1492 yılında Arnavutluk seferi sırasında Ohri-Elbasan yolundan Vlora’ya giderken padişah fermanı ile yaptırıldı. Harim ve kadın mahfil bölümlerinin tavan kaplamasında boyalı ahşap kullanıldı. Her iki tavan da dört yanını dolaşan frizlerde kalem işi olarak Allah’ın 99 adı yazılıdır. Tavanlarda tam ortasındaki kubbelerde kalem işi ve Kuran’dan yazılar ile ahşap işlemeler bulunuyor.

Halveti Tekkesi ise 1781-1782 yılları arasında Kurt Ahmet Paşa tarafından Şeyh Hasan ve Halveti tarikatı için yaptırıldı. Yığma yapım tekniği ile taş malzemeden inşa edilen tekke, semahane, türbe ve son cemaat yerinden oluşuyor. Semahane bölümü çatısı ahşap konstrüksiyonla inşa edildi. Alaturka kiremit ile örtülü olup, içeriden boyalı ahşap tavan ile kaplandı.

Berat- Bekarlar Camii

Bekârlar Cami, kapı girişi üzerindeki kitabede de belirtildiği üzere, İbrahim Paşa Vlora’nın oğlu Süleyman Paşa Vlora tarafından 1827-1828 yılında yaptırıldı. Camii’nin iç ve dış duvar yüzeylerine freks tekniği ile yapılmış duvar resimleri, genellikle madolyonların, panoların, kuşakların yada çerçevelerin içlerinde yer alıyor. Duvar resimlerinde ele alınan konular, ağırlıklı olarak natürmot, manzara ve kent tasvirlerinden oluşuyor.