Tanımadığı bir ülkede, uluslararası bir programda yer alarak eğitimine yurt dışında devam eden ve tüm zorluklara rağmen başarıyı yakalayan Faredin Aliyevski, yurt dışında okumanın avantajlarından söz etti. Gençlerimize örnek ve umut olan Faredin Aliyevski, bu uzun yurt dışı eğitim sürecini bizlerle paylaştı.

Öncelikle okurlarımıza kendinizi tanıtır mısınız?

“Ben Faredin Aliyevski. 1987 yılında Danimarka’da doğdum ama liseye başlayana kadar Prespa’nın küçük bir köyünde büyüdüm. Struga’da lise eğitimimi tamamladıktan sonra üniversite eğitimi için tekrar Danimarka’ya geri döndüm. Doktora ve doktora sonrası eğitimim ve araştırmalarım için ise Paris’e taşındım.”

Yurt dışı eğitim serüveniniz nasıl başladı, biraz anlatır mısınız? Yurt dışında ve bu bölümde okumaya nasıl karar verdiniz?

“Makedonya’dayken hep yurt dışında okumanın bir ayrıcalık ve ne kadar önemli olduğunu herkesten duya duya yurt dışı eğitimi için daha lisedeyken kendimi hazırlamaya başladım. Benim için üniversite bölümü seçmek zor olmamıştı çünkü ilkokuldan beri biyoloji ile alakalı meselelerden birini seçeceğimi biliyordum. Bu yüzden lise son sınıfta üniversite araştırmalarıma başladım ve zaten Makedonya’da benim için pek uygun bir bölümün olmadığını gördüm ve tamamıyla yurt dışına yoğunlaştım. Benim şansıma, Danimarka’daki bir üniversitenin uluslararası doğal bilimleri bölümlerinin İngilizce dilinde olduğunu buldum ve oraya başvurdum. Kabul edilince Danimarka’nın Roskilde University’de beş yıl Çevre Bilimleri ve Moleküler Biyoloji okudum. Doktora eğitimim için ise biraz değişik bir bölüm seçerek nörobiyoloji ve genetik dallarında “biyolojik saat” hakkında makaleler yayınlayarak doktora eğitimimi üç yıl önce tamamlamış oldum.”

Eğitim süreciniz nasıl geçti? Ne gibi zorluklarla karşılaştınız? Yurt dışında okumak hayatınıza neler kattı?

“Bilmediğin bir ülkede hem de uluslararası bir programda yer almak beni sudan çıkmış balığa çevirdi. Dünyanın her yerinden öğrenciler vardı ve eğitim sistemi proje ve grup çalışmalarına ağırlık veren bir programdı. Liseden alıştığım bireysel ders çalışma ve sınava girmekten değişik ve bu yüzden birinci yıl biraz zor geçti ama her şey çok yeni ve değişik olduğu için çok fazla şey öğrendim. Bu yüzden yurt dışında okumak bana sadece iyi bir diploma vermedi, belki ondan daha da önemli olan diğer kültürleri, dilleri ve dinleri öğretti. Dünyayı sadece kendi penceremden bakmamaya başladım.”

Şu anki görevinizi anlatır mısınız?

“Şu anki görevim Fransa’nın en önemli üniversitelerinden biri olan École Normale Supérieure’de doktora sonrası araştırmacısı olarak beyin nöronlarının gelişimini araştırmak ve biyoloji öğrencilerini laboratuvar hayatına hazırlamak.”

Makedonyalı bir Türk olarak yabancı ülkelerde okumak veya çalışmak nasıl bir duygu?

“İlk yıllarda Makedonyalı Türk olarak yabancı ülkelerde yaşamak kendimi egzotik biri olarak hissettiriyordu. Balkan ülkelerinin sınırlarından ötesinde Makedonya hakkında pek bir şey bilinmiyor ve bir de onun üzerine Türk ekleyince insanların kafaları daha da çok karışıyor ve mecburen biraz Makedonya ve Osmanlı tarihini anlatmak zorunda kalıyorum.”

Sizce neden yurt dışında üniversite okunmalı? Yurt dışında ülke seçimi yaparken nelere dikkat etmek gerekir?

“Yurt dışında okumak şart değil ama haliyle doğal bilimlerde okumak istiyorsanız ve bilim insanı olmak istiyorsanız o zaman mecburen bilime değer veren ülkelerde okumak gerekiyor. Eğer yurt dışında ülke seçecek olursanız o zaman gençlerin işsiz oranına bakmanız yeterli, mümkünse oranı en düşük olan ülkeleri seçin.”

Buradaki gençlerimize yurt dışında eğitim için hangi ülke ve bölümleri tavsiye edersiniz?

“Bence eğitimde her zaman en iyi olan ülkeler İngiltere, Amerika, Almanya ve Fransa. Bu ülkeler eğitimin her bölümüne çok önem verirler ve en iyi öğrencileri yetiştiriyorlar. Profesörler ve öğrenciler arasında hiçbir mesafe yok ve direk iletişime geçmek çok kolay. Tavsiyeye ihtiyacınız olduğunda yardım etmeye her zaman hazırlar. Öğrencilerin eğitimine her türlü yardım verecek dayanışma programları var. Dersler her zaman öğrencilerin ihtiyacına göre hazırlanır ve öğrencilerin istekleri her zaman dikkate alınır. Ben bir doğal bilimci olarak tabii ki de öğrencilerin daha fazla doğal bilimlere yönelmelerini isterim çünkü artık teknoloji çağındayız ve bilimle uğraşan meslekler her zaman önemli olacak. Mesela iklim değişikliğiyle birlikte çevre bilimleri çok popüler oldu ve ne kadar önemli olduklarını da her gün haberlerde görüyoruz.”

Yurt dışı ile Kuzey Makedonya’daki eğitimi kıyaslayacak olsanız neler söyleyebilirsiniz?

“Benim Kuzey Makedonya üniversiteleri hakkında çok fazla bir bilgim yok o yüzden kıyaslamam doğru olmaz. Söyleyebileceğim genel bir şey var, o da artık eğitim, yüzlerce sayfayı aklında tutarak verilmiyor. Üniversiteler daha çok pratiğe yöneliyorlar, klasik sınavlar azalıyor ve öğrenciler gerçek hayattaki soruları nasıl çözebilecekleri öğretiliyor. Umarım Kuzey Makedonya’daki üniversiteler de bu eğitim yöntemlerine evrilirler.”

Buradaki gençlerimize ne gibi bir mesaj vermek istersiniz?

“Vereceğim mesaj biraz klişe olacak ama kendilerine bölüm seçerlerken bir tek kendileri neyi istediklerine kulak versinler, çevrenin baskısına yenilmesinler çünkü başarılı olmanın tek yolu okuyacağınız veya çalışacağınız işi sevmekten geçer.”

Son olarak neler söylemek istersiniz?

“Son söylemem gereken şey ise, eğer herhangi bir dalda kendinizi geliştirmek isterseniz ve üniversiteye gitme imkânınız yoksa o zaman siz de binlerce bölümden bedava sunulan “online” derslerden kendinizi geliştirebilirsiniz, hem de dünyanın en iyi üniversiteleri tarafından düzenlenen derslerle.”

                                                                                                                      Melek Süleyman