BAL-TAM Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi’nin 25. yayını ve tezler dizinin 10. eseri olarak gün yüzünü gören doktora çalışması kitabı, toplam 554 sayfadan oluşuyor.

“Kosova’da Türk Edebi Yaratıcılığı (1951-2001)” konulu söz konusu doktora tezinde, Kosova’da yaratılan Türk çağdaş edebiyatının nitelikleri incelenmektedir. Kosova’da Türk çağdaş edebi yaratıcılığı, türleri, temsilcileri ve eserleri interdisipliner olarak araştırılmakta, Yeni Türk Edebiyatıyla uğraşan bilim araştırmacılarına ve bilim sahasına konuyla ilgili yeni bulgular sunulmaktadır.

En son Prof. Dr. İsmail Parlatır ve Prof. Dr. Bilge Ercilasun'un değerlendirmesiyle kitap olarak baskıya giren doktora tezi kitabında, 424 dipnot ve 305 birim ile zengin bir kaynakçadan faydalanıldığı göze çarpıyor.

Kosova ve Kosova dışındaki edebiyat eleştirilerinde Kosova Türk edebi yaratıcılığı, Kosova Türklerinin İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki gelişen yakın edebi tarihi, Kosova Türk çağdaş edebiyatı, nazım ve nesir türleri bölümlerinde yazarlar eserlerinden yola çıkarak detaylı incelemelerle ele alınmaktadır. Aynı zamanda Kosova Türk çağdaş edebiyatının sanatsal ve edebi estetik unsurları analiz edilmektedir. Kosova Türk çağdaş edebi yaratıcılığını etkileyen edebi akımları ve hangi edebiyat ailesi içerisinde ele alınması gerektiği sorusuna da aydınlık getirilmektedir. Bunun dışında Kosova Türk çağdaş edebi yaratıcılığının sanatsal işlevi dışında toplumsal misyonu da ortaya konmaktadır. 

Türkçe edebi yaratıcılığı, tarihi ve nitelikleri, Kosova Türk yazar ve şairlerinin vasıfları, Kosova Türk edebi yaratıcılığında gazete ve dergilerin rolü, Kosova’da geleneksel Türk tiyatro tarihi, temsilcileri ve Türkçe oyun yazarlığı hakkında da detaylı araştırma, bilgi ve incelemeler  bu bilimsel çalışmada yer alıyor. 

Kosova Türk çağdaş edebi yaratıcılığında, nazım ve nesrin değişik türlerinde, uzun süren bir acemilik ve emekleme döneminden sonra edebi nitelik ve estetik ölçütlerini yakalamış eserleri okuyucusuna sunduğu vurgulanmaktadır. Ancak bu başarının ilk örnekleri ortaya çıktığı sırada Kosova Türk çağdaş edebi yaratıcılığının duraksama dönemine girdiğinin altı çizilmektedir.

Çalışma, 2011 yılında Üsküp’ün “Aziz ve Kiril Metodiy” Üniversitesi “Blaje Koneski” Filoloji Fakültesi Türk Dili Edebiyatı Bölümünde, Prof. Dr. Hamdi Hasan danışmanlığında, jüri üyeleri Prof. Dr. Nimetullah Hafız, Prof. Dr. Zekirya Neziri, Prof. Dr. Tacida Hafız ve Doç. Dr. Fadıl Hoca önünde savunması gerçekleştirilmişti.

Konuyla ilgili açıklamada bulunan Dr. Taner Güçlütürk, “Kosova Cumhuriyeti’nde Türk dilinde yaratılan elli yıllık verimli bu edebî uğraş, Kosova Cumhuriyeti sınırları dışında dahi büyük ilgi uyandırmış; Kosova Türk edebiyatı ve eserleri bugüne kadar hem yurt içinde hem de yurt dışında değişik vesilelerle çeşitli edebî eleştiri ve değerlendirmelere yanı sıra birçok antolojik çalışmaya da konu olmuştur. Ancak, bu edebiyata dair şimdiye kadar yapılan değerlendirmeler kısmî ve eksik kalmıştır. Dolayısıyla da bu edebiyat üzerine bir bütün olarak net bir görüş ve tutum oluşturmak veya net bir karar vermek hayli zordu.

27 Nisan 2011 tarihinde savunmasını yaptığım doktora tezimi, kitap olarak okurların ilgisine sunarken bu çalışmada, Kosova Türklerinin ve bölgedeki Türkçe edebiyat geleneğinin tarihçesini ve bu tarihî seyir içinde; eğitim, kültür ve basın yayın çalışmalarının bu edebiyata teşvikini, Çağdaş Kosova Türk Edebiyatı emektarlarını, nazım ve nesir türlerindeki eserlerin edebî nitelikleri üzerine incelemeler ile yurt içinde ve dışında bu edebiyat üzerine yapılan en önemli tespitleri ve de yarım yüzyıldır bu zümrenin, Türkçe edebiyat geleneğini yaşatma gayreti ve azmini bulacaksınız.

Bilimsel incelemelerimiz sonucunda, bu edebiyatın, nitelikli bir edebiyat eleştirisinden ve bilimsel incelemeden yoksun kaldığını tespit ettik. Hem ilerdeki değerlendirmelere daha sağlıklı bir zemin oluşturacağı, hem de edebiyat yaratıcılığına soyunacak çağdaş edebi yaratıcılarına, çağdaş edebiyatlar standartlarında daha nitelikli, daha estetik, benzeri hataları tekrarlamadan, kusursuz eserler ortaya koymasında kılavuzluk edeceği inancıyla çalışmamızı kitaplaştırmaya karar verdik.

Öte yandan, bu sahada bilimsel incelemeleri sürdürecek bilim emektar ve araştırmacılarına kaynak oluşturması, konuya ışık tutması ve Türkoloji bilimine hizmet sunmasını temenni ettiğimiz bu doktora tezinin Türkçesini olduğu gibi Makedoncasını da, basım için gerekli imkân ve desteği sağlar sağlamaz ilk fırsatta yayımlayarak, bilimin ve daha geniş bir okur kitlesinin ilgisine sunmayı hedefliyoruz” dedi.