Geçtiğimiz günlerde Arnavut velilerin tepkisiyle karşılaşan lise ikinci sınıf coğrafya kitabı, Türklere yönelik hakarete varan ifadeler de içeriyor.

Türklerin zulüm yaparak bu topraklarda hüküm sürdüğü ve İslamiyet’i zorla kabul ettirmeye çalıştıkları yazan kitapta, iç göçlerin gerekçesi olarak şunlar sayıldı: “İç göçler, asırlar süren Türk hakimiyeti altında büyük dinamiklik göstermiştir. İç göçler farklı nedenlere bağlı olarak gerçekleşmiş, fakat genellikle yapılan çeşitli zülüm, Türk nüfusunun kolonize edilmesi, ayaklanmalar, İslamiyet’i zorla kabullendirme, tımar sisteminin çökmesi, çiftçiliğin ve çiftlik sisteminin geliştirilmesi.”

Kitapta ayrıca Türklerin sözde baskısına değinilirken, “XIX. yüzyıl boyunca süren egemenliğin etkisi, çok sık yaşanan saldırılar, köylerde görülen güvensizlik duygusu, halkın köyden şehire göçmesine yol açmıştır. Dolayısıyla şehirlerde Makedon nüfusu artmış, nüfusun etnik yapısında değişiklik yaşanmış ve şehirlerde Türklerin yerine Makedon nüfusu çoğalmıştır” ifadeleri yer alıyor.

“Makedon halkı yüzyıllar süren egemenliğe karşı ayakta kalmıştır”

Kitapta yer alan diğer ifadeler şöyle: “Makedon halkının İslamiyet’i ve Türklüğü kabul etmeleri teşvik edilmiştir. İslamiyet yoğun şekilde ülkenin batı bölgelerinde, özellikle Drimkol, Radika ırmağı vadisi boyunca; Doğu Makedonya’nın uç bölgelerinde Berova ve Delçova ile Makedonya’nın Ege bölgesinde bulunan Drama, Seres, Kavala, Demir Hisar gibi yerlerde kabul edilmiştir. Yüzyıllar süren egemenliğe rağmen, Makedon halkı ayakta kalmış ve milli bilincini yitirmemiştir. Çağdaş Makedonya devleti ve milletinin oluşumu XIX. yüzyılda başlamış, XX. yüzyılda gerçekleşmiştir.”

“Merkez Jupa ve Plasnica’daki Türklerin bir bölümü Müslüman Makedonlardır”

Kitaptaki yalan bilgilerden biri de Merkez Jupa ve Plasnica gibi Türk belediyelerinde yaşayan Türklerle alakalı. Buradaki Türk nüfusunun fazlalığına vurgu yapılırken, “Fakat bu sayının real olarak algılanması için, bu sayı içinde ne kadar Makedon Müslümanlarının kendilerini Türk olarak ifade ettiklerinin de bilinmesi gerekir” deniliyor.

“Arnavutlar 230 yıl önce bu topraklara geldi”

Arnavutların tepkisini çeken konu ise kitapta Arnavut halkının 230 yıl önce bölgeye yerleşmeye başlaması oldu. Türklerin, Arnavutlara imtiyaz tanıyarak bölgeye yerleştirdiği yazılan kitapta, “Makedonya Cumhuriyeti’ne Arnavutların ilk yerleşme süreci 230 yıl öncesine dayalıdır. Bu süreç XVII. yüzyılın sonuna doğru, 1780 yılından bu yana üç yönde nüfus akıntısı şeklinde gerçekleşmiştir. O dönemde yaklaşık 30 Makedon köyüne Arnavutlar göç edip yerleşmiştir. Arnavutların Makedonya’ya yerleşme süreci gelişigüzel değildir. Türkler zamanında yerel ağalar ve beylerin Arnavut ve Müslüman halkına tanımış oldukları göç izni ile yerleşmeleri planlı bir şekilde gerçekleşmiştir. Birçok yerli tanıklar bu durumu kanıtlamaktadır” deniliyor.

Arnavutların bir diğer tepki gösterdiği konu ise kendini yerli olarak nitelendiren bazı Arnavut kabilelerin aslında Müslümanlığa geçmiş Makedon asıllı olmalarına yönelik ifadeler. Kitapta, “Günümüzde, Makedonya’daki bazı Arnavut kabileleri, kendilerini eski yerliler olarak görmekteler. Aslında bunlar, Osmanlı Türkleri zamanında İslam dinini kabul etmiş bir kısım Makedon halkıdır. Bunlar sonraları Arnavutlar tarafından asimile edilmiştir. Aralarında eski Türk, Roman ve Çerkezlerden oluşan kabileler de yer alır” olarak geçen noktada yine Türk ve Arnavutlara yönelik ciddi suçlamalar yer alıyor.

Not: Kitap, Makedonya Cumhuriyeti Eğitim ve Bilim Bakanlığı’nın 11-5186/1 sayılı ve 30 Eylül 2002 tarihli kararnamesiyle, ders kitabı olarak kullanılmasına izin verilmiştir. Haber içeriğine konu olan ifadeler, 2016 yılında basılan kitabın dördüncü baskısına aittir. Türkçe çevirisini Kemal Mehmed’in yaptığı kitabın lektörü ise Bedri Nuredin olarak geçiyor.