Üsküp Türk Çarşısı esnafını temsil eden Esnaf Derneği geçtiğimiz günlerde yeni yönetimini seçti. Yeni yönetimde çok sayıda gencin olması dikkat çekiyor. Büyüklerinden görevi devralan yeni nesiller çarşıda yenilikler yaparak, çarşının her karışını canlandırmayı hedefliyor.

Esnaf Derneği Başkanı görevine seçilen Bujar Dullovi, hedefleri ve yapacağı çalışmaları hakkında gazetemize açıklamalarda bulundu.

Çarşıda dükkan sahibi olan Dullovi, daha küçük yaştan başlayarak hayatının büyük bir kısmını çarşıda geçirmiş. Çarşı hakkında hassasiyetinin olduğunu ifade eden Dullovi, kendisini çarşının kaldırım taşına borçlu hissettiğini ve bu nedenle bu görevi üstlendiğini söyledi.

Yaptığı açıklamada başkanlık görevindeki önceliklerini de sıralayan Dullovi, ilk hedefinin hem esnaflar arasında hem de esnafa karşı yeniden güven inşa etmek olduğunu kaydetti.

‘Güven olmadan hiçbir şey yapamayız’

Hedeflediği öncelikler hakkında konuşan Dullovi, “Esnaf Derneği yeni yönetimi olarak önceliğimiz esnaflarımız arasındaki güveni yeniden inşa etmek. Çünkü esnaflar arasındaki ilişkilerin iyi olmadığını gözlemleyebiliyorum, bunun nedenini ise bilmiyorum. Yeni yönetime seçilen bizler, daha genç nesiller olarak, esnafa olan güveni en üst seviyeye çıkarmak için çalışacağız. Güven olmadan hiçbir şey yapamayız. Diğer önemli olarak belirlediğimiz husus da çarşımızın bütün sokaklarının ışıklandırılması. Ayrıca kuyumcular sokağının bir kısmında olduğu gibi çarşının tamamına kırlangıç örtüsünün koyulması da hedeflerimiz arasında yer alıyor. Fakat bunu kendi imkanlarımızla yapmak istiyoruz. Bütün dükkan sahipleri buna yatırım yapmalıdır. Yön levhalarının takılması ve çarşısının girişlerindeki bariyerlerin yeniden aktifleştirilmesi de hayata geçirmek istediğimiz çalışmalar arasında yer alıyor. Bariyer konusunu Çayır Belediye Başkanı Visar Ganiu ile de görüştük. Sahada incelemeler yaptık. Önümüzdeki günlerde bakım yapan şirketler bariyerleri kontrol edip aktif hale getirmesini bekliyoruz. Böylece çarşıya sadece 18.00 ila 09.00 saatleri arasında giriş izni verilmesi için uygun zemini hazırlayacağız. Araçların çarşıda park edilmesi, çarşının özgünlüğünü bozuyor, kötü bir görüntü ortaya koyuyor. Ayrıca çarşının kaldırım taşları ağırlıklı olarak yayalar için tasarlanmıştır, araçların sürekli buradan geçmesi uygunsuzdur. Büyük planlarımız var fakat göreve henüz yeni seçildik. Önümüzdeki dönemde yapacağımız toplantılarda yıllık çalışma planımızı oluşturacağız. Daha önce saydıklarım bu yıllık planın bir parçası olmayacak çünkü onları yakın zamanda hızlı bir şekilde halletmeyi düşünüyoruz. 16 kişilik yönetimimiz ve dernek meclisimizle aktif bir şekilde çalışacağız, herkes elini taşın altına koyacak. Hepimiz iletişim halindeyiz, sürekli fikir paylaşımları yapıyoruz.” diye konuştu.

‘Esnafın sesi olacağız’

Açıklamasının devamında hem derneğin hem de çarşı esnafının karşılaştığı sorunlara da değinen Dullovi, “Esnaf Derneği’nin bir mekanı olmaması başlıca bir sorun teşkil ediyor. Bu derneğin bir ofise sahip olması gerekiyor. Esnafların kapısını çalabileceği, bilgi edinebileceği, derdini paylaşabileceği bir merkez olması gerekiyor. Ayrıca aidat ücret uygulamasını da başlatmamız gerekecek. Çarşı esnafının yararına projeler hayata geçirmemiz gerekecek. Dükkan sahiplerinin sorunlarını çözmek için çalışacağız. Esnafın sesi olacağız. Ve en önemlisi Esnaf Derneği’ne olan güveni yeniden inşa edeceğiz. Başlıca sorunlardan söz edecek olursak bunlar, ofisimizin olmaması, ışıklandırma, kaldırım taşlarının durumu, tuvalet eksikliği, su şebekesi yetersizliği, çarşımıza araçların girişlerindeki düzensizlik gibi meselelerdir.” dedi.

‘Çarşıya gelen herkes buradan memnun bir şekilde ayrılmalıdır’

Esnaf Derneği Başkanı Bujar Dullovi’nin önem verdiği bir diğer husus da davranış ilkeleri. Dullovi bu konu üzerine şu açıklamalarda bulundu:

“Davranış ilkelerini de göz önünde bulundurmalıyız. Esnaflık başlı başına büyük bir değerdir. Bu nedenle davranış ilkelerinin önemi de artmaktadır. Esnaflar arasında komşuluk ilişkileri iyi olmalıdır, müşterilere iyi davranılmalıdır, satışlar esnasında ahlak korunmalıdır, müşteriler en iyi şekilde karşılanmalıdır. Kim olursa olsun çarşıya gelen herkes buradan memnun bir şekilde ayrılmalıdır. Bilindiği üzere artık esnaflarda da kuşak değişikliği oluyor. Yeni nesiller görevleri büyüklerinden devralıyor. Bu nedenle bu davranış ilkelerinin yeniden gündeme getirilmesi gerekmektedir. Gerekirse müşterilerle ilişkiler konusunda eğitim vereceğiz. Esnaflık anlayışını eskiden olduğu gibi bugün de yaşatmalıyız.”

Bujar Dullovi: “Çarşıda yeni bir şey yapılacağına dair kimsenin inancı yokken bizler bulunduğumuz bu sokağa kırlangıç örtüsü ve yeşillik koydurduk. Ve anladım ki insanlar artık gözleriyle yenilikler görmek istiyor.”

‘Çarşıyı seven, çarşıyı bilen rehberlere ihtiyacımız var’

Çarşı hakkında olumsuz bilgiler paylaşan rehberlerin var olduğunu üzülerek öğrendiklerini ifade eden Dullovi, bu konu hakkında “Değinmek istediğim bir konu da çarşımızda rehberlik ofisinin olmaması. İşini bilen, tarihi bilen ve çarşıyı seven rehberlere ihtiyacımız var. Çünkü çarşının nerede olduğunu bilmeyen bazı rehberlere şahit oluyoruz. Çarşı hakkında bilgi sahibi olmayan birtakım rehberler çarşı hakkında misafirlere olumsuz bilgiler de lanse ediyor. Çarşının güvenli olmadığını, oradan geçerken dikkat edilmesi gerektiğini söylediklerini duyuyoruz. Bunun üzerinde durmak istiyoruz ve onun için turist rehberlerinin görev yapacağı bir ofis açmak istiyoruz. Çarşımız turizm açısından çok zengin bir yer. Yavaş yavaş işleri yoluna koyacağız.” ifadelerini kullandı.

‘Amacımız çarşının ıssız sokaklarını yeniden canlandırmak’

Gençlerin çarşıda iyi vakit geçirmeleri için de planları olduğunu söyleyen Dullovi, “Gençlere yönelik de fikrilerimiz var. Son dönemde Yorgancılar sokağının devamında birkaç kafe açıldı. Bunların sayısını arttırmak için gençleri teşvik edeceğiz. Bu sokağı daha hareketli hale getirip, gençlerin güzel zaman geçirebilecekleri bir sokağa dönüştürmeyi hedefliyoruz. Kafe açan girişimcilerle de oturup, fikirlerini alacağız, onlara esnaflık değerleri çerçevesinde çalışmalarını teşvik edip, her türlü desteği vereceğiz. Amacımız çarşının ıssız sokaklarını yeniden canlandırmak. Örneğin Nalbantçılar sokağı bunlardan biri. Bu sokaktaki yapılar epey kullanılmaz halde, tarihi bir anlam da taşımıyorlar. İnşaat izni de verilmiyor. Yapacağımız girişimlerle bu sokağı restoranlar ve pastaneler sokağına dönüştürmeyi arzu ediyoruz. Kafeler sokağıyla birleştiğindeyse gayet hareketli bir alan olacağını düşünüyoruz.” şeklinde fikirlerini paylaştı.

Bujar Dullovi: “Esnaf Derneği’ni yönetmeyi bir vakıf meselesi olarak gördüğümüzden sorumluluğumuzun ne kadar büyük olduğunun farkındayız. Bu günlere gelmemizdeki en büyük emek esnafındır. Esnafa borcumuz var. Bu görevle esnafa karşı minnet borcumuzu ödemeye çalışacağız. Babalarımızın, dedelerimizin yaptıklarını sürdürmek istiyoruz.”

“Güvenliği en üst seviyeye çıkaracağız”

Çarşının güvenliği konusunda da konuşan Dullovi, “Çarşıdaki güvenliği de en üst seviyeye çıkaracağız. Burada Bit Pazar Emniyet Müdürü Kashtanjeva’yı da anmadan geçemeceyeceğim, kendisi çarşıda yetişmiş birisi, işbirliğine açık ve her türlü desteği vermeye hazır. Çarşının güvenliği, Çayır’ın tamamının güvenliği anlamına geliyor. Şunu da belirtebilirim ki son yıllarda hırsızlık vakası yaşanmadı. Bu sevindirici bir haber.” dedi.

“Zanaatlar kaybolursa çarşımızın özgünlüğü kaybolur”

Çarşının en önemli meselelerinden birinin kaybolmaya yüz tutmuş zanaatları canlı tutmak olduğuna vurgu yapan Dullovi, şunları söyledi:

“Kültür Bakanlığı’nın bazı girişimleri var. Çarşının bir bölümünde boş dükkanlar sadece kaybolmaya yüz tutmuş eski zanaatlar için kiraya veriliyor. Daha yeni, bir zanaat ustası ile görüştüm. Bu konuda neler yapılabileceğine dair fikir alışverişinde bulunduk. Örneğin el işleri yapan annelerimiz, kız kardeşlerimiz için bir alan tesis edip, orada üretecekleri ürünlerini satabilmelerini sağlamak önemli bir adım olacak. Özellikle turistlere, yöreye ait ürünlerin satışı açısından bu alan yararlı oacak. Kadınları, Kültür Bakanlığı’nın bu projesine dahil edip, maddi destek almalarını sağlayabiliriz. İşi bırakmayı düşünen bazı zanaat ustalarını cesaretlendirip, görevlerinin başında kalmaları için de uğraşıyoruz. Saraybosna çarşısında olduğu gibi bakırdan ürünlerin yapıldığı dükkanlar eksik çarşımızda. O çekiç sesinin yankılanması müthiş bir duygu gerçekten. Savaştan çıkan Saraybosna bile çarşısını çok iyi bir hale getirdi. Bizim çarşımız ise İstanbul’daki Kapalı Çarşı’dan sonra bölgenin en büyük çarşısı. Bu eski zanaatları yaşatmazsak çarşının özgünlüğü kaybolur. Eskiye ait değerlerimizi yeniden canlandırmalıyız. Eskiyi bilmezsek, geleceğe yönelik istikametimizi kaybedebiliriz.”

‘Ben ve ekibim esnafımızın ses olacağız’

Yetkililerden ilgi beklediklerini ifade eden Dullovi, “Biz dilenmiyoruz, hakkımızı istiyoruz. Bu çarşı esnafı vergi veriyor, ışıklandırma için her ay dükkan başına 250 denar ödüyor, su faturalarını ödüyor, yeşil alan bakımını ödüyor, sanayi alanı kategorisinde elektrik faturası ödüyor…  Biz bütün yetkili kurumlar, belediye başkanları, bakanlıklarla temasa geçip hakkımız olanı isteyeceğiz. Bize ait olanı istiyoruz. Ben ve ekibim bütün esnafımızın sesi olacağız. Çarşımız devletin bir zenginliğidir, bu zenginliğe başta biz burada çalışanlar sonra da yetkili kurumlar sahip çıkmalıdır.” diye konuştu.

Bujar Dullovi, Ramazan ayı münasebetiyle esnaf arasındaki güveni yeniden inşa etmek ve bir dayanışma ortamı sağlamak için geleneksel iftar programları düzenlediklerini kaydetti.

‘Bu kaldırım taşlarına hepimizin bir borcu var’

Esnaf Derneği Başkanı Bujar Dullovi sözlerinin sonunda “Burada bütün esnaflara şahsi çıkarlar yerine toplu çıkarların korunması için mücadele vermeye davet ediyorum. Esnafımızın yapacağımız bütün çalışmalara, etkinliklere ve her türlü faaliyete aktif olarak katılmaları büyük önem taşıyor. Herkes kendisinden bir şey katarsa inanın çarşımız görmek istediğimiz şeklini alacak. Öncelikle bir sistem kurup, ödeyeceğimiz aidatlarla bazı meseleleri başkasına yalvarmadan kendi imkanlarımızla çözeceğiz. Bize inanın, gerçekten çarşının her karışında değişim yapmak istiyoruz. Issız sokakları canlandırmak istiyoruz. Her türlü işi yapmaya hazırız. Şu da unutulmasın ki bu kaldırım taşlarına hepimizin bir borcu var.” dedi.

Dullovi, çarşıyı öğrenci okutan, okul inşa eden, öğretmen, mühendis, mimar yetiştiren bir kurum haline getirmeyi hedeflediğini de sözlerine ekledi.