Bir deli taş attı, kırk akıllı bunardan çıkaramadı. 30-40 gazeteci bir okadar meraklı ve bildiriyi okuyan 3 kişi şov yaptı. Kendini İlirida Başkanı olarak tanıtan Nevzat Halili, İlirida Meclisinin kararı ile Perşembe günü saat 13.15'te İskender Bey Meydan'ında Üsküp'te İlirida Cumhuriyeti'nin ilanını yaptı.

Ana muhalefet Partisi SDSM, bu tür oyunlara gelmeyin dedi. VMRO-DPMNE ise bu girişimi unutulan siyasilerin geri dönüş yapmak ve gündeme girmek için başarısız, fakat vatandaşlar arasında rahatsızlık yaratan bir eylem olarak değerlendirdi.

Halili, Bağımsızlık ve Barış Deklarasyonunu  ilan edilirken Amerika Bağımsızlık ilanını açılışından alıntı yaparak, "herkesin kendini yönetme hakkına sahip olduğunu ifade etti" dedi.

Başkan Halili'ye göre ortak topraklar için yapılan savaşlarda unutulmuş, Osmanlı'ya karşı İlinden başkaldırısında ve II. Dünya Savaşındaki Arnavutların rolü de yok sayılmıştır.

Makedonya'nın birinci Anayasa'sından memnun olmayan Arnavutlar, 8 Eylül 1991 referandumuna katılmadıklarını hatırlatan Halili, ilk Arnavut milletvekillerinin Arnavutların ihtiyaçlarını karşılamadığı gerekçesi ile oy kullanmadıklarını söyledi.

Bu doğrultuda Arnavutlar kendi referandumlarını yaptıklarını 11-12 Ocak 1992'de 400 bin Arnavut oy kullandığını ve yüzde 99'unun bağımsız Arnavut bölgeleri için evet dediğini belirtti.

Nisan 1992 yılında PPD milletvekilleri ve bakanları İlirida'yı ilan ettiklerini fakat bu cumhuriyet çok nedenlerden dolayı hayata geçmediğini ifade etti. 1992 yılının referandumun sonucu hayatta geçmiş olsaydı 2001 yılında iç çatışma yaşanmayacak ve gereksiz kurbanlar olmayacaktı dedi. Ohri Çerçeve Anlaşması da ihtiyaçları karşılamadığını söyledi.

Mayıs 1996 da kurulan İlirida Meclisinin kuruluşundan bu yana kamuya açık 12 toplantı yaptığını hatırlattı Halili.

2012'de uniter Makedonya'dan Sırbistan ve Karadağ gibi federasyonun ilanını talep etmiştik. Başbakan Gruevski'den iki etnikten ve cumhuriyetten oluşan eşit federasyon talep ediyoruz.  Barış taraftarı olduklarını belirten Halili ABD, AB'den, Arnavutluk, Kosova'dan Almanya'dan Türkiye'den bu girişime destek verilmesini istedi.

BM üniversal deklarasyonunda "her kişi eşit doğar" denildiğini belirten Halili, Arnavutların eşit haklara sahip olmadığını belirtti. Bu topraklarda Arnavutların statüsü hiçbir zaman tarihi gerçeği yansıtmamıştır ve onların iradesi hakim kılınmamıştır. 30 asırlık varlıkları her zaman yok sayılmıştır. 

Makedonyalı Arnavutların ilk siyasi partisi Demokratik İlerleme Partisi (PDP)'nin ilk başkanı olan Halili, 1992 yılında bu yana İlirida Cumhuriyetinin kurulması için mücadele veriyor. Fakat bugüne kadar küçük bir kitle dışında destek bulmamıştır.

Halili, dış sınırların değişmeyeceğini söyleyerek İlirida'nın sınırların tarihi Arnavut toprakları olacak, Manastır'dan Kumanova'ya başkent Üsküp olacak. Halili, Makedonya Meclisinden bir daha referandum isteyeceğini söyledi.