İbrahim Arslan

Kosova, seçime yaklaşıken Covid mücadelesiyle birlikte, seçimlerin demokrasi kurallarına uyumlu yapılması için de adalet mücadelesi veriyor.

Kosova Anayasa Mahkemesi'nin (KAM), Hükümetin yıkılmasına yol açan kararı ardından, vekaletten Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, 14 Şubat'ta  erken seçim kararı aldı.

Anayasa Mahkemesi bu arada çıkardığı ikinci bir kararıyla, 2019 seçimlerinde birinci olan Vetvendosye Hareketi  (Özkarar Hareketi -VV) Lideri Albin Kurti ve en yakın arkadaşlarının, Kosova Genel Seçim Kanunu'na göre, hüküm giydikleri gerekçesiyle, milletvekili adayı olamayacaklarını bildirdi.

Kosova'nın 03L 073 Sayılı Genel Seçim Kanununun, Adayların Uygunluk/Yeterlilik durumunu düzenleyen 29. Maddesinin 1. Fıkrası'nın q) Bendinde:

Son üç (3) yıl içinde kesin bir mahkeme kararı ile suçlu bulunan;...

Ayrıyetten "şartlı ceza"nın bu durumlarda nasıl yorumlanacağına açıklık getirilmediği için, farklı değerlendirmelere yer veriyor.

Anayasa mahkemesinin, özellikle son üç yıl içinde hüküm giymiş olanların  seçimlerde aday olamayacakları kararı, başlamış olan seçim sürecinde, adalet konusunda tartışmaları atşeledi.

VV Hareketi, Anayasa Mahkemesi'nin kararına itiraz hakkı olmamasına rağmen, bu kararın engeline takılan liderleri Albin Kurti ve diğer adaylaryla birlikte,  110 milletvekili adayının yer aldığı listeyi Merkez Seçim Komisyonuna teslim etti. 

Seçima katılacak adaylarla ilgili "uygundur" onayını verecek olan Kosova Yargı Kurulu'nun son kararı,  söz konusu hüküm giymiş milletvekili adaylarının kaderini belirleyecektir.

Öte yandan, "Şartlı ceza" almış olanlar, mahkemeden aldıkları  "adli sicil" belgelerinin "hüküm giyip giymediği bölümünde", hüküm giymemiştir şeklinde  işaret edildiğine, dikkat çekilmektedir.

Kosova Ceza Kanunu'nda (52. Maddesine göre) yer alan "Şartlı ceza" hükmüyle ilgili açıklamalarda, verilen cezanın belirli bir süre ve belirli şartlarla infazının durdurulması, anlamına geldiği belirtiliyor. "Şartlı ceza", cezanın infazından önce, bir çeşit yaptırım olarak açıklanmaktadır.

Denetimli özgürlük cezasına çarptırılan kişi, belirlenen süre içinde yeni bir suç işlememesi ve mahkemenin belirlediği şartlara uyması halinde, ceza infaz edilmeyecek ve bu kişi HÜKÜMLÜ sayılmayacaktır

Hukuk uzmanları da Kosova Ceza Kanunu'daki  "şartlı ceza"nın alternatif bir ceza olduğuna, ceza infazı olmadığı için, cezaya alanın hüküm giymiş olarak sayıldığına, işaret etmekteler.

Asıl liderleri  (Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi ve Parti Genel Başkanı Kadri Vejseli)  özel mahkemede  savaş suçu iddiasıyla yargılanmakta olan Kosova Demokrasi Partisi -PDK 110,  efsanevi lider olarak kabul edilen Rugova'nın Kosova Demokratik Birliği - LDK 110,  daha şimdiden Cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklayan  eski UÇK komutanı Ramuş Haradinay'ın Kosova Refah İttifakı - AAK 110 milletvekili adayıyla, seçime katılıyorlar.

Seçimleri kimin kazanacağı  konusunda yapılani çeşitli seçim sondajlarında, 2019 seçimlerinde birinci olan VV Hareketinin, 14 Şubat 2021 günü seçimlerinde de oyların yüzde 50'den çoğunu kazanacağı yolunda tahminler, ileri sürülüyor.

Erken genel seçimde, azınlıkları temsilen  ikisi koalisyon ve 5 yurttaş girişimi olam üzere toplam 28 siyasi oluşumun 1079 milletvekili adayı yarışacak.

2019'da yapılan seçimlere kayıtlı 1 milyon 961 bin 213 seçmenden anacak yüzde 44,56'sı (841275) oyunu kullandı. En çok oy kazanan VV hareketiydi.

Kosova'daki en büyük üç parti, Vetëvendosje, LDK ve PDK, 21 siyasi parti, 2 koalisyon ve 5 sivil inisiyatifi seçime katılıyor.

Türk seçmeni temsilen, seçime iki parti katılıyor. Bunlardan biri bilinen Kosova Demokratik Türk Partisi - KDTP ve 6 ay içinde kurulan ve seçime girmeyi başaran, Türk seçmene alternatif olarak hitap eden Yenilikçi Türk Hareketi Partisi - YTHP'dir.

Seçmenler, oy pusulalarında kırmızı renk ağırlıklı ay-yıldızlı KDTP  ve  beyaz renk ağırlıklı başak ve ay-yıldızlı YTHP partilerini  kolaylıkla ayırt edebilecekler.