Makedonya Cumhuriyeti’nde Kurban bayramı Türkiye ile birlikte kutlanıyor. Balkanlarda yaşanan tüm tartışmalar her ne kadar Makedonya Müslümanlarını üzse de Bayram hazırlıkları devam ediyor. Makedonya’da Kurban Bayramı Balkan ülkeleri ile Türkiye’den çok farklı kutlanmıyor. Bayram heyecanı bayramdan önce başlıyor. Müslümanların öncelikleri arasında Kurban’ın ayarlanması yer almakta. Özellikle bahçeli evi olanlar mutlaka kurbanlarını kendi evlerinde kesiyor. Bu nedenle daha önceden kurbanı satın alıyorlar. Genellikle koçlar kurbanlık için daha efdal görünmekte. Fakat son yıllarda koçların sayısında azalma olması ve fiyatların bayram öncesi tavan yapması nedeniyle koyunlar tercih edilmekte. Koçların fiyatları 200 avrodan başlarken, koyunlar 100-120 avro civarında. Makedonya’da büyük baş kurban kesimi çok yaygın değil. Bunun sebebi de Hz. İbrahim’e Allah tarafından küçükbaş kurban takdim edilmesi etkili olmuştur. Evlerde genel temizlik yapılır ve baklavalar hazırlanır Hanımların bayram telaşı günler önce başlıyor. Evlerin genel temizliği yapılır, perdeler, kilimler mutlaka yıkanır. Evler kireçlenir. Bahçelerin bakımı yapılır. Misafirlere ikram etmek üzere genelde baklavalar yapılır. Yapmayı bilmeyenler bile dışarıdan ya birilerine yaptırır ya da hazır alır. Kurban kesimi için kapsalar ayarlanır ve yardımlaşma grupları oluşturulur. En büyük heyecanı ise çocuklar yaşar, mutlaka her çocuğa ailenin durumuna göre bayramlık elbise alınır. Arife günü yakınların mezarları erkek ve kadınlarca ziyaret edilir ve mezarların bakımı yapılarak, bayram sabahı erkekler tarafından yapılacak ziyaret için mezarlar da misafiri kabul hale getirilir. Mezarlarda Yasin ve dualar okunur. Arife günü ayrıca adak kurbanlar da kesilir ve muhtaç ailelere dağıtılır. Muhtaç ailelere bayram öncesi gıda ve çocuklara elbise yardımı yapılır. Bayram sabahı Bayram sabahında herkese erkenden kalkar. Erkeklerin bir kısmı sabah namazına yetişirken, bir kısmı da bayram namazına hazırlar kendini. Ramazan Bayramından farklı olarak Kurban bayramında namaz öncesi yemek yenmez, herhangi bir gıda alınmaz. Bayram namazı sonrası öncelikle mezarlıklar ziyaret edilerek, imamlar toplu Yasin okuyup ölüler için dualar okurlar. Daha sonra cemaat kendi yakınlarının mezarı başında ya dua okur ya da bilmeyenler, imamlara para ile Yasin okutur. Kurban Bayramında birinci gün çok fazla ziyaret yapılmaz. Her ne kadar kurban kesme süresi üç gün devam ederse herkes kurbanını biran önce kesmek ister. Bu nedenle erkekler organize bir şekilde birbirine kurbanı kesmeye yardımcı olmakta. Gurbette yakınları olanların işi daha da zordur. Herkes kardeşi, oğlu için de kurban kesmesi gerekiyordu bu da bir evde 2, 3 veya 4 kurbanın kesilmesi demekti. Son yıllarda yardımlaşma derneklerin ortaya çıkılmasıyla, yakınlara kurban kesme telaşı da ortadan kalkmaya başladı. Kurbanı kesmeden önce duası okunur ve kesilir kesilmez kurban sahibi dini kuralarla uygun olarak iki rekat nafile namazı kılar. Bir küçükbaş kurban genelde bir aile için kesilir. Devamda kurban parçalanır ve akraba ile muhtaç ailelere dağıtılır. Daha sonra bayram kuşluğu yenir ve en yakından başlayarak akraba ve dost ziyaretleri başlar. Uygulamalar bölgelere göre farklılıklar gösterebiliyor. Bazı bölgelerde bayanlar evde kalırken, erkekler bayramlaşmaya gidiyor, bazı bölgelerde yaşlılar evde kalır evin gençleri bayram yapmaya gitmekte. Bayramda genellikle çocuklara bayram parası verilmekte. Daha küçükler büyüklerin elini öper. Gelen misafirlere de başta baklava olmak üzere, kahve, çay, meyve suları ile farklı meşrubatlar ikram edilir. Ziyaretler kısa sürüyor, 5-10 dakikayı geçmeyen ziyaretler aracığıyla daha uzak olan akrabalar ile bağlar ayakta tutulmaya çalışılmakta. Şehir dışındaki akraba ziyaretleri genelde ikinci güne kalıyor. Nişanlı kızlara mutlaka bayramda elbiseler ve altın götürülür, yeni evli gelinler de baba evine getirilerek öncelikle ailesi ile bayramlaşmasına dikkat ediliyor. Yeni ölüsü olan ev mensupları ise bayramlaşmaya gitmez ve gelen misafirlere ikramda bulunmaz. Kurban geleneğinde yenilikler Müslüman halkın büyük şehirlere taşınması ve dairler erde yaşamaya başlaması, yardımlaşma dernekleri tarafından kurban kesme faaliyetlerin de başlaması ile kurban kesme geleneğinde bazı farklılıklar meydana gelmeye başladı. Daha önce büyük binalarda yaşayanlar bile mutlaka köyüne ya da bir yakınına gidip kendisi kurbanı kesmeye özen göstermekteydi. Vekaletle kesilen kurbanlar ancak İslam Birliği’ne bağlı medrese için bağışlanırdı. Fakat son dönemlerde ortaya çıkan çok sayıda yardımlaşma derneği bu rolü üstlenmiş durumda. Her geçen yıl bu derneklerin sayısı artarken medrese için kesilen kurbanların sayısında azalma var. Artık insanlar da kolayı bularak hem de daha ucuza getirmek amacıyla kurban kesimi için vekaleti bu derneklere teslim etmekteler. Yerel olduğu gibi çok sayıda yurt dışı Türkiye ve Avrupa kökenli dernekler de toplu halde kurban kesmek için Makedonya’yı seçiyorlar. Bu uygulamalar ihtiyaçtan çok Makedonya’nın yakın olması, kurban fiyatların diğer bölgelere göre uygun olması, hem de toplumsal etkinliklerini buralarda gerçekleştirmek için ülke olarak Makedonya seçilmekte. Ayrıca demokrasi döneminde birkaç yıl önceye kadar daha yoğun şimdi daha az, birinci ya da ikinci gece bayram eğlence geceleri düzenlenmekte. Bu geceler genelde gece kulüplerinde yapılmakta. Müzik olarak yerel müzik gruplarının kullanıldığı gibi DJ’lerin de sahne aldığı görülüyor. Alkollü yapılan bu kutlamaların İslam’ın uygun görmediğini farkına varan genç nesiller, son dönemde bu kutlamalara ya katılmamakta ya da alkolsüz olmasına özen göstermekte.