Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından restore edilen Üsküp’ün tarihi Sultan Murad Camii, bugün Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımıyla törenle yeniden hizmete verildi.

Cuma namazı öncesinde gerçekleştirilen törene Türkiye Cumhuriyeti Üsküp Büyükelçisi Hasan Mehmet Sekizkök, Kuzey Makedonya İslam Birliği Başkanı Şakir Fetai, TİKA Başkanı Serkan Kayalar, YTB Başkanı Abdullah Eren, Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Kadir Dinç, TİKA Üsküp Koordinatörü Halim Ömer Söğüt, MATTO Başkanı Aydoğan Ademoski, Halkbank Makedonya İcra Kurulu Başkanı Bilal Sucubaşı, müftüler ve kalabalık sayıda cemaat katıldı.

Açılış töreni Kur’an-ı Kerim tilavetiyle başladı. Sultan Murad Camii hakkında hazırlanan video gösteriminin ardından selamlama konuşmaları yapıldı.

“Binden fazla proje hayata geçirildi”

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy konuşmasına “Bu anlamlı birlikteliğimiz vesilesiyle sizlere ve bütün Kuzey Makedonya halkına Cumhurbaşkanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ve Türk milletinin sevgi ve selamlarını iletmek istiyorum.” ifadeleriyle başladı.

Bakan Ersoy, “Asırları paylaştığımız ortak tarihimiz ve birbiriyle harman olmuş kültürümüz bu toprakları bizim için daima özel ve değerli kılmıştır. Dolayısıyla, yüzlerce yıllık ortak yaşanmışlıkları ve birlikte yeşerttiğimiz kültürel değerleri asla gözardı edemeyiz. Tam tersine, daima bunları sahiplenmenin ve yaşatmanın gayreti içerisindeyiz. Bugün de burada, sadece 587 yıllık bir abide olan Sultan Murat Camii’nin açılışı, buradaki eserler aynı zamanda halklarımızın köklü birlikteliğine ve inşallah yine birlikte yaşayacağımız, yan yana duracağımız, önümüzdeki asırlara dair bir kültür ve kardeşlik nişanıdır. Bu kardeşliği koruyup güçlendirmek de çok ama çok önemlidir. Bu ifadelerim sadece sözlerden ibaret değil. Aksine, her bir kelimenin arkasında bugüne kadar gerçekleştirdiği eylemleri ve icraatlarıyla bir Türkiye Cumhuriyeti Devleti gerçeği vardır. Kuzey Makedonya’da sadece Türk İşbirliği ve Koordinsyon Ajansı Başkanlığımızca eğitimden sağlığa, tarımdan meslek eğitimlerine ve kurumsal kapasitelerinin arttırılmasına kadar çok farklı alanlarda binden fazla proje hayata geçirildi.” dedi.

“Kuzey Makedonya’da kültür abidelerimizin 24 restorasyon çalışmasını gerçekleştirmiş bulunuyoruz”

Bakan Mehmet Nuri Ersoy konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Üsküp’ten Gostivar’a, Doyran’dan Ustrumca’ya, Radoviş’ten Ohri’ye, Kalkandelen’den Konçe’ye, Kuzey Makedonya’nın her bir köşesinde bu işbirliğinin eserlerini ve sonuçlarını görebiliyoruz. Bu çalışmaları bürokratik, politik, resmi adlarla tanımlamaya gerek yoktur. İfade ettiğim gibi, ortak tarihimizde temelleri atılmış kardeşliğimizin gereği yapılmıştır ve bundan sonra da yapılmaya devam edecektir. “

“Yine belirtmek isterim ki, Kuzey Makedonya’da kültür abidelerimizin 24 restorasyon çalışmasını gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Manastır İshakiye Camii, Struga Mustafa Kebir Çelebi Camii, Kalkandelen ve Ohri, Gostivar hamamları, bunların sadece birkaçı. “

“Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün babası Ali Rıza Efendi’nin Kuzey Makedonya’nın Kocacık köyünde bulunan anı evinin, müze olarak icrası ve Atatürk’ün eğitim gördüğü Manastır Askeri İdadisi’nin tadilat ve donanımının gerçekleştirilmesi de önemli kültürel projelerimiz arasında yerini almıştır. Bugün bu güzel birlikteliğimize vesile olan Üsküp Sultan Murat Camii’nin külliye içerisindeki Beyhan Sultan ve Dağıstanlı Ali Paşa türbeleriyle Saat Kulesi de kapsamlı bir restorasyona tabi tutularak ihya edilmiştir. Minaresinden minber ve mihrabına kadar herbir taşına sinmiş, altı asırlık tarihi omuzlayan böylesi bir ecdad yadigârını yeniden ibadete açıyor olmak, bu topraklara bir refah borcunun ödenmesinden doğan mutluluğu ve huzuru bizlere yaşatmaktadır. Sizlerden ricam odur ki, bu yapıları sadece birer tarihi eser olarak görmeyiniz. Bunların her biri, bu toprakların burada yaşamış ve yaşamakta olan insanların hafızasıdır. Günümüz dünyasında, maalesef ortadan kaldırılmaya çalışılan hoşgörünün, birlikte yaşamanın, farklılıklarımızı kültürlerimize ayrımcılık değil, ayrıcalık kattığını yüzlerce yıllık şahitleridir, ispatıdır. Bu değerlere sahip çıkın, yaşatın ve çocuklarınıza aktarın. Yarınları bugünlerden daha güzel yapmak için üzerimize düşen en önemli sorumluluk budur. Çocuklarımıza bırakacağımız en büyük eser de bu olacaktır.”

“Kuzey Makedonya’da bu bağın tek taraflı olmadığını Türkiye’nin yaşadığı deprem afeti sırasında göstermiş oldu”

“Sultan Murat Camii medresesinde eğitim gören Üsküplü büyük şairimiz Yahya Kemal Beyatlı ata yurdunu ‘Üsküp ki Şar Dağı’nda devamıydı Bursa’nın’ diye tanımlamış, ‘Biz sende olmasak bile, sen bizdesin gene’ diyerek Üsküple olan gönül bağını adeta bütün Anadolu insanına tercüman olarak ifade etmiştir. Kuzey Makedonya’da bu bağın tek taraflı olmadığını Türkiye’nin yaşadığı deprem afeti sırasında göstermiş oldu.”

“Sizlerin şahsında Kuzey Makedonya Devleti ve halkına desteklerinden dolayı bir kez daha şükranlarımı sunuyorum. Sözlerimi noktalarken mübarek Ramazan ayının bütün insanlık için hayırlara vesile olmasını temenni ediyor, açılışını yaptığımız eserlerin Üsküp’e ve Kuzey Makedonya’ya en güzel şekilde hizmet etmesini, değer katmasını diliyorum.”

“Dost ve kardeş ülke Kuzey Makedonya’da bulunmaktan dolayı mutluyum”

Türkiye Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Kadir Dinç yaptığı konuşmada “Aynı inancın, aynı dinin, müşterek tarih ve kültürün mensupları olarak, kökleri asırlar öncesine dayanan kardeşliğimizin bir nişanesi mahiyetinde Sultan II. Murat tarafından Üsküp’e emanet edilen ve TİKA tarafından da aslına uygun bir şekilde restorasyonu yapılan Sultan Murat Camii açılışı vesilesiyle dost ve kardeş ülke Kuzey Makedonya’da bulunmaktan dolayı mutlu olduğumu ifade ediyor, siz kıymetli kardeşlerimi en kalbi muhabbetlerimle selamlıyorum.” ifadesini kullandı.

Konuşmasının devamında Dinç, “Bugün, Balkanların genelinde olduğu gibi Kuzey Makedonya’da da soydaş ve dindaşlarımızın birlik ve beraberlik içerisinde huzurla yaşamaları, dinî ve kültürel değerlerine sahip çıkmaları bizim için çok kıymetlidir. Bu kardeşlik hukuku çerçevesinde 6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde meydana gelen depremlerin hemen akabinde bütün imkânlarını seferber eden Kuzey Makedonya Devleti başta olmak üzere, maddi ve manevi destekleriyle ülkemizin ve milletimizin yanında olan bütün Kuzey Makedonya halkına huzurlarınızda şahsım ve kurumum adına bir kez daha teşekkürlerimi iletmek istiyorum.” dedi.

“Ülkemizin diğer güzide kurumlarına teşekkür ediyoruz”

Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Dinç konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bu tarihi eserin tekrar ibadete açılmasında emeği geçen başta Kuzey Makedonya makamlarına, Kuzey Makedonya İslam Birliği Başkanlığına, TİKA ve Büyükelçiliğimiz ile ülkemizin diğer güzide kurumlarına, her aşamasında emeği bulunan bütün kardeşlerimize teşekkür ediyorum.”

“Bu vesileyle, bugün, restorasyonu tamamlanarak açılışını yaptığımız bu güzide eserin, başta Müslüman kardeşlerimiz olmak üzere, Kuzey Makedonya’da yaşayan tüm insanların kardeşliğinin nişanesi olmasını, ülkelerimiz ve kurumlarımız arasında geçmişten bugüne var olan dostane, samimi ve kardeşçe ilişkilerimizin bundan sonraki süreçte de artarak devam etmesini Yüce Allah’tan niyaz ediyor, heyetinizi saygı ve muhabbetle selamlıyorum.”

“Sultan Murad, Üsküp ve civarında İslami eğitim merkezlerinden birini teşkil etmekteydi”

Kuzey Makedonya İslam Birliği Başkanı Şakir Fetai, yaptığı konuşmada “Bu mübarek Ramazan günü ve bu mübare Cuma gününde bir diğer mutluluğu, tarihe adını altını çağı olan Osmanlı İmparatorluğu camiler döneminin sembolü olan, TİKA tarafından kapsamlı restorasyonu gerçekleşen Üsküp Sultan Murad Camii’nin Asırlar boyunca merkezi cami mesabesinde olan Sultan Murad Camii, Üsküp ve civarında İslami eğitim merkezlerinden birini teşkil etmekte olup, tevhid inancını diri tutan ve bilim ile ilmin değerini yücelten bir ibadet merkezi oldu. Başarılı birey ve ailelerin yetişmesine katkıda bulunan bu merkez, insanlar arasında eşitliğe vurgu yaptı ve dayanışma, insaniyet, hoşgörü ve insan ile çevreye saygı mefkurelerini muhafaza etti.    İbadete layık olan, tek ve ortağı olmayan Allah’a inancın merkezi olan bu yapı, namazın, vaazın ve İslam’a davetin yeri olmuştur. Her daim farklı idarelerin faaliyetine son verme tehlikesini hissetmiş olan cami, geçmişte yangın badiresi de atlatmıştır. Ancak cami kararlılıkla tüm bu sınamaların üstesinden gelmeyi başardı ve gnümüzde Müslümanlara hizmet etmeye devam etmektedir.” ifadelerini kullandı.

“Balkan coğrafyasına gösterdiği özenden dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a şükranlarımızı sunuyoruz”

“Bugün bu büyük ve mutlu günümüzde, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti İslam Dini Birliği ve şahsım adına Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan beyefendiye, başta ülkemiz olmak üzere Balkanlar ve daha geniş bir coğrafyada ve umumiyetle tüm dünyadaki Müslümanların bilinçlendirilmesine göstermiş olduğu özenden dolayı en içten şükranlarımızı sunuyorum. Allah ömrünü bereketli kılsın.” diyerek konuşmasını sürdüren Fetai,  “Üsküp’te Mustafa Paşa Camii ve Alaca Camii, Saray’da Hüseyin Şah Camii ve Manastır’da İshakiye Camii’nin restorasyonunun uhdelerinde gerçekleşmiş olması hasebiyle TİKA Başkanı Serkan Kayalara’a şükranlarımı iletiyorum.”   ifadesini kullandı.

Konuşmaların ardından yapılan dua ile birlikte Sultan Murad Camii restorasyonun ardından yeniden hizmete verildi. Kalabalık sayıdaki cemaat Cuma Namazını eda etti.