Araplık
(Bu fotoğraf TDV İslam Ansiklopedisi’nden alıntıdır.)
Araplık-Arabia-Arabistan
Asya ile Afrika kıtaları arasında yer alan dünyanın en büyük yarımadalarından biri olan Arap Yarımadasına Arapların kendileri “Ceziret-ül Arab” (العرب جزيرة), Yunan ve Latinler “Arabia” (Αραβία), Fars ve Türkler “Arabistan” adlarını vererek kullanırlar.
Latincedeki “+ia”, Farsçadaki “+istan” eklerine karşılık Türkçede ülke adı yapan ek “+lık, +lik; +luk, +lük”tür. Bilindiği üzere bu ekle yapılan ülkenin adı Arnavutluk’tur. Balkan Türkleri tarafından yaygın olarak kullanılan “+lık” eki, sadece Balkan Türkleri arasında kalmamış; Balkan Türklerinden diğer Balkan halklarına da geçtiği bilinmektedir. Farklı kaynaklarda, Sırplar ile Bulgarların da birçok bölgenin adını bu ekle adlandırdıklarına rastlanır.
Biz, Makedonya Yörüklüğü içinde yer alan Kızılalma-Karaman Yörüklüğü’nde yaşayan Türklerin de “+lık” ekini çok yaygın bir şekilde ve farklı işlevlerde kullandığına tanıklık ettik. Kızılalma-Karaman Yörükleri, Yunan ve Latinlerin “Arabia”, Fars ve Türkiye Türklerinin “Arabistan”, Arapların “Cezüret-ül Arab” dedikleri bölgeyi/yarımadayı/ülkeyi “Araplık” adıyla adlandırmışlardır.
Araplık, Arapça “Arap” (اعراب) ve Türkçe “+lık” ekinin birleşiminden oluşmuş bir addır. Bir bölge ve tıp zamanda bir ülke adıdır. Kızılalma-Karaman Yörüklerine göre; Araplık, “Arapların yaşadığı yer” anlamına gelir. Kızılalma-Karaman Yörüklerinin Araplık kelimesiyle ilgili olarak şu ve benzeri ifâdeleri kullandıklarına şahitlik ettik: “Araplā gitmiş” (Araplık’a gitmiş), “Peygamber, Araplık’ta dzmuş” (Peygamber - Hz.Muhammet, Arabistan’da doğmuş), “Araplar, Araplık’ta yaşārı” (Araplar, Arabistan’da yaşıyor) vb.
Görüldüğü üzere Araplık adı, burada “yer adı” olarak kullanılmaktadır. Daha doğrusu Araplık, “Arapların yaşadığı yeri” ifâde etmektedir. Yani Farsçada “+istan”, Latincede “+ia” eki ne ise, hangi işlevde kullanılıyorsa; Türkçedeki “+lık” ekinin de işlevi tıptır. Bunun da en güzel örneği Balkan Türkleridir; özellikle Makedonya Yörüklüğü’nde yaşayan Kızılalma-Karaman Yörükleri’dir.
***
İbrahimsoyluSözlük:
Tıp: Aynı.
- Bu haber 11-05-2020 tarihinde yayınlanmıştır.