Bölgesel organizasyonun bir parçası olarak 2004 yılında kurulan Balkan Araştırmacı Gazetecilik Ağı – BIRN Makedonya’nın yaptığı kapsamlı bir araştırmaya göre Makedonya Cumhuriyeti hükümeti, pazarlama ve tanıtım; sübvansiyonlar; Teknolojik-Sanayi Kalkınma Bölgeleri’nin inşaatı göz önüne alınarak doğrudan yabancı yatırımları çekmek için son on yılda en az 148,7 milyon avro harcamış. 2007-2015 yılları arasındaki süre için veriler, devlet bütçesinin yıllık hesaplarından, 2016 yılı için ise bütçenin son düzenlenmesinden alınmıştırlar. “Prizma” (BIRN), Makedonya’da son on yılın devlet bütçe hesaplarını inceleyerek hükümetin doğrudan yabancı yatırımları çekmek için en az 148 milyon avro harcadığını, açıkladı. Bu paraların en büyük bölümü, doğrudan yabancı yatırımları çekme konusunda iki ana devlet kurumunu oluşturan Yabancı Yatırımlar ve İhracatı Tanıtım Ajansı ile Teknolojik-Sanayi Kalkınma Bölgeleri Müdürlüğü (DTİRZ), tarafından harcanmış. Bu konuda Ekonomi Bakanlığı ve hükümet de para harcamışlar.

BIRN’in “Doğrudan yabancı yatırımlar inceleme altında” adında yayınladığı veri tabanına göre 2007-2016 yılları arasında Teknolojik-Sanayi Kalkınma Bölgeleri’nde 1,16 milyar avro değerinde toplam 43 yabancı yatırım bekleniyormuş. Bu fabrikaların ise 26.730 kişi ile istihdama katkı sağlayacağı öngörülüyormuş.

Fakat bugüne kadar 231,5 milyon avro değerinde yatırım yapılmış, 13 fabrika açılmış ve 6.863 kişi istihdam edilmiş. Yatırım yapacakları konusunda anlaşılan diğer 13 yatırımcı halen fabrikalarının inşaatını sürdürmekteymişler. 612 milyon avro değerinde yatırım yapacak ve 14.867 kişi istihdam edecek diğer 17 yatırımcı ise projelerini gerçekleştirmemişler. Atasözümüz bile var, “Evdeki hesap çarşıya uymaz”.

2009 yılında kurulan Teknoloji-Sanayi Kalkınma Müdürlüğü (DTİRZ) 2016 yılına kadar 71,2 milyon avro harcamış. 2007 ve 2008 yıllarında ise Teknoloji-Sanayi Kalkınma Bölgeleri inşaatı için Ekonomi Bakanlığı tarafından 10,7 milyon avro harcanmış.

Doğrudan yabancı yatırımları çekmek için sorumlu olan ikinci kurum – Yabancı Yatırımlar ve İhracatı Tanıtım Ajansı, 2007-2016 yılları arasında 50,8 milyon avro harcamış.

Aynı amaç için çalışan bu iki kurum arasındaki farklılıklar şunlardır: Aslında, Teknolojik-Sanayi Kalkınma Müdürlüğü (DTİRZ)’in ihalelerinin çoğu Teknolojik-Sanayi Kalkınma Bölgeleri’nde proje dokumentasyonu hazırlanması, su ve kanalizasyon ağı inşaatı, elektrik tesisatları ve aydınlatma inşaatı, gaz boru hatları kurulması olmak üzere temel altyapı inşaatına dayanmaktadır. Diğer taraftan Yabancı Yatırımlar ve İhracatı Tanıtım Ajansı’nın ihalelerinin çoğu tanıtım malzemelerinin tedarik edilmesi, video çekimleri, reklam hizmetleri, uçak biletlerinin satın alınması, iş forumları için otel hizmetleri vesaire alanlarında olmaktadır.

Son birkaç yılda doğrudan yabancıları yatırımları çekmek ve Özel Ekonomik Bölgeleri’nin kalkınması için hükümet bütçesinden de para harcanmaktaymış. 2013-2016 yılları arasında bütçeden sübvansiyonlar ve transferler olarak 11 milyon avro harcanmış.