“Evlad-ı Fatihȃn” nȃmı kimleri verildi?

Bu adı, tamlamayı sık sık duyuyoruz. Türkiye’li siyasetçi, bürokrat, yazar v.b kişiler Balkan Türkleri’nden ya da Balkan Müslümanları’ndan bahsederken bu tanımlamayı-“Evlad-ı Fatihan”ı sık sık kullanırlar. Peki, bu ad kimlere verildi? Bu ada, tanımlamaya, nȃma kimler lȃyık görüldü?

Yanıtı: “Yörükler”dir.

Osmanlı devleti, fethettiği Balkanlar’a, fetihten itibaren Anadolu’dan birçok Türk ailesini, cemaatını, oymağını Balkanlar’a yerleştirdi. Bu yerleştirilenlerin arasında Yörükler de vardı.

Anadolu’dan Balkanlar’a göçürülüp kondurulan bu Yörükler, ilk dönemde kendi “bey” ve “cemaat” adları ile anıldılar, yazıldılar. Daha sonraki dönemlerde bu cemaatlar, “bulundukları yerin adıyla”-Ofçabolu, Selanik v.b gibi anıldılar, yazıldılar. Ofçabolu Yörükleri, Selanik Yörükleri, Vize Yörükleri, Naldöken Yörükleri v.b gibi. 1691 yıllında çıkarılan bir hattı hümayunla Yörük taifeleri “Evlad-ı fatihan” adı altında yeniden örgütlendirildi. Kanunnâmede: “Yörük taifesi öteden beri Devlet-i Âliyyenin güzîde ve cengâver, itâatli, ferman dinleyen askerlerinden olup, eski seferlerde küffâr ile yapılan harplerde, kendilerinden iyice yararlık ve yüz aklıkları görüldüğünden, bu tâifeye Evlâd-ı Fâtihân adı verilmiştir” denilmektedir.

Evlad, Arapça “Çocuklar” demek. Fatihan, “Fethedenler” demek. Evlad-ı Fatihan, “Fethedenlerin Çocukları” yani, Balkanlar’ı fethedenlerin çocukları demektir. Bu adlandırma, bu nam Yörükler’e layık görülmüştür, verilmiştir.

Evlad-ı Fatihan namı Yörüker’e verilmiştir. Doğu Makedonya’da yaşayan Yörükler, “Evlad-ı Fatihan”ın torunlarıdır. 1691 yılından sonra Doğu Makedonya Yörükleri de(İştip, Radoviş, Usturumca, Doyran) “Evlad-ı Fatihan” teşekkülünün içinde yer aldı. 1846’de göreceli olarak bu teşkilat kaldırılmış, gönüllü olarak 1923’e kadar devam etmiştir. Günümüzde bu teşkilat olmazsa da, bu teşkilatta bulunan Yörükler’in varlığı hala mevcuttur.

Yörükler, “Evlad-ı Fatihan”ın kendisidir. Osmanlı devleti bu namı Yörükler’e layık görmüştür. Bu gün başkaları-Arnavut, Balkan Müslümanları v.b- için de kullanılan bu nam, Yörükler ve akıncılar için kullanılmalıdır. Çünkü, Osmanoğlu bu namı “Yörükler”e vermiştir!

Yörükler, Osmanlı’nın “güzide ve cengaver askerleri” idi…