Makedonya’da Türk Varlığı
Türklerin Makedonya’daki varlığı 378 yılıyla başlamaktadır…
Türkler, Asya’dan Makedonya’ya iki yoldan gelmiştir…
Birinci yol; Hazar Denizi ile Karadeniz’in kuzeyindendir. Birinci yolla Hun, Avar, Bulgar, Peçenek, Oğuz (Uz), Kıpçak (Kuman) Türkleri Tuna’yı geçerek Makedonya’ya inmiştir.
İkinci yol; Hazar Denizi ile Karadeniz’in güneyindendir. İkinci yolla Doğu Roma imparatorluğu, Selçüklü ve Otmanlı dönemlerinde Türkler (Oğuz/Türkmen/Yörük, Tatar, Vardar Türkleri, Konyarlar ve Sarı Saltıklılar) Anadolu üzerinden Gelibolu Boğazı’nı geçerek Makedonya’ya yerleşmiştir. İkinci yolla ilk Vardar Türkleri Makedonya’ya yerleşmiştir. 1065 yılında yine Oğuzlarla bağlantılı bir öbek Makedonya’ya yerleştirilmiştir. Selçüklü döneminde Konya’dan Oğuzlar Makedonya’ya yerleştirilmiş, bunlara Konya’dan geldikleri için Makedonya’da Konyar denmiştir. Yine Sarı Saltıkla birlikte Türkler Makedonya’ya yerleşmiştir. 1371 Meriç Savaşından sonra, Otmanlı döneminde, Anadolu’nun birçok yerinden Türkler Makedonya’ya göçürülmüştür. Makedonya’ya yerleştirenler arasında Yörükler çoğunluğu oluşturmaktadır.
Birinci yolla gelen Türklerin tarihi kimi araştırmacılar tarafından, 378 yılıyla başlatılmaktadır. İkinci yolla gelen Türklerin tarihi, Doğu Roma İmparatorluğu dönemiyle, Vardar Türklerinin 830 yıllarında Makedonya’ya yerleştirilmesiyle başlamaktadır. Birinci yoldan “Hun Türkleri”, ikinci yoldan “Vardar Türkleri” Makedonya’ya ilk yerleşmiştir.
Birinci yolla Makedonya’ya en son Kıpçak (Kuman) Türkleri, ikinci yolla ise en son Otmanlı döneminde gelen Türkler yerleşmiştir.
Türkler, Makedonya’ya iki inançla gelmiştir…
Türkler, Makedonya’ya iki inançla gelmiştir: Gök Tanrı inancı ve İslȃm. Birinci yolla gelen Türkler (Hun, Avar, Bulgar, Peçenek, Oğuz, Kıpçak) “Gök Tanrı” inancındaydı. Asya’dan Gök Tañrı inancı ile yola çıkan Türklerin bir kısmı Makedonya’da Hristiyanlığı (Ortodoksluğu) taplarken (kabul ederken) bir kısmı ise Gök Tanrı inancında kaldı. Hıristiyanlığı taplayan Türklerin bir kısmı yerli künlerin (halkların) içinde erirken bir kısmı da Otmanlı döneminde İslȃm’a geçtiler.
Makedonya’da eski Gök Tanrı inancını sürdüren Türkler, Selçüklü ve Otmanlı döneminde Türklerinin getirdiği İslȃm’ı tapladılar (kabul ettiler).
Özünde (aslında) Otmanlı döneminde Makedonya’da İslȃm’ı taplayan topluluklar, Makedonya’nın (ya da Balkanların) yerli halkı değil, Otmanlı öncesi gelen Türklerin (Bulgar, Peçenek, Oğuz, Kıpçak, konyar…) torunlarıdır. Yani önceden gelen Türkler, Selçüklü ve Otmanlı döneminde eski Gök Tanrı inancı ya da Hristiyanlık’tan İslam’a geçmiştir. İslam’a geçenler Makedonya’nın yerli halkı değil, Otmanlı öncesi gelen Türklerin (Hun, Avar, Bulgar, Peçenek, Oğuz, Kıpçak) torunlarıdır. İslȃm’a geçenler yine Türk’tür; Türkler eski Gök Tanrı inancından ve Hristiyanlık’tan İslam’a geçmiştir. İslam’a geçiş gönülle olmuş, Otmanlı Türkleri kimseye İslam’ı zorla kabul ettirmemiştir. İslam’ı taplayanlar yine Türk soylular olmuştur.
İkinci yolla gelen Türklerin inancı Gök Tanrı inancı ve İslamdı.
Vardar Türklerinin inancı “Gök Tanrı” inancıydı. Bunlardan Bizans döneminde Gök Tanrı inancından Hristiyanlığa geçip yerli halk içinde eriyenler olduğu gibi, Otmanlı döneminde Hristiyanlık’tan İslȃm’a geçenler de olmuştur. Hristiyan olanları Makedonların/Bulgarlar/Sırplar içinde erirken, Müslüm olanları Otmanlı döneminde gelen Türklerle karışmışlardır.
1065 yılındaki Oğuzlar, Selçüklü döneminde gelen Konyarlar ve Sarı Saltıklı Türklerinin bir kısmı Gök Tanrı inancından Hristiyanlığa, bir kısmı ise İslam’a geçmiştir. İslam’a geçenler Otmanlı döneminde Anadolu’dan gelen Türklerle karışmışlardır.
Selçüklü, Otmanlı Türkleri ve onlarla gelen/getirilen Türkler (Yörükler/Türkmenler), İslȃm’ı Asya’da tapladılar. önce Anadolu’ya, sonra Makedonya’ya Müslümȃn olarak geldiler. Otmanlı Türklerinin İslam’ı itikatta Maturidi, fıkıhta Hanefi idi. Bununla birlikte Halvetilik, Bektaşilik ve Melamilik gibi tarikatlar da bulunuyordu. Yörüklerde de Müslüman olmakla birlikte eski Gök Tanrı inancından izler taşıyorlardı. Asya’dan birinci yolla gelen ve Gök Tanrı inancında olan Türklerin bir kısmı Makedonya’da Otmanlı döneminde gelen Türklerle (Oğuz/Yörük/) karşılatıklarında, onlardan İslami tapladılar. Otmanlı döneminde Makedonya’ya yerleşen Türkmen ve Yörükler’de İslam’la birlikte eski Gök Tanrı inancından da izler taşınmakta idi. Ortak “gök Tanrı inancı”, Makedonya’ya gelen Otmanlı öncesi Türklerle, Otmanlı dönemindeki Türklerin kaynaşmasına sebep oldu ve Otmanlı öncesi Türkleri, Türkmenler’den, Yörüklerden İslam’ı taplamaları kolay oldu ve gönülle tapladılar. Otmanlı döneminde gelen Türkmenlerin ve Yörüklerin bir kısımı tamamen dağlara çekilip özgünlüklerini korurken, bir kısmı Osmanlı öncesi Türklerle karışıp kaynaştılar ve onlara İslam’ı verdiler. O kırşmalardan günümüze şu Türk soylu topluluklar kaldı: Pomak, Torbeş, Çıtak, Ahriyan, Gacal, Gök Oğuz, Şop…
Günümüzde Pomak, Torbeş, Çıtak, Ahriyan, Gacal denen Müslüm toplulukalar, Otmanlı öncesi dönemde bir kısmı Gök Tanrı inancından Hristiyanlığa; Otmanlı döneminde Hristiyanlık’tan İslam’a geçerken, bir kısmı doğrudan Gök Tanrı inancından İslam’a geçmiştir. Bunlar Otmanlı öncesi Türklerin (Bulgar, Kıpçak, ) torunlarıdır. Bunlardan Çıtak, Ahriyan ve Gacallar “Türkçe”yi koruyabilmiş iken, Pomak ve Torbeşler “Türkçe”yi yitirmişlerdir.
Günümüzde Şop ve Gök Oğuz adını taşıyan Hristiyan topluluklar, Gök Tanrı inancından Hristiyanlığa geçen Otmanlı öncesi Türklerin (Peçenek ve Oğuzlar) torunlarıdır.
374 yılıyla başlayan Makedonya’daki Türk varlığı, 2018’de de devam etmektedir. Makedonya’daki Türk varlığı 1640 yıldır “kesintisiz” bir biçimde sürmektedir. Türkler, Makedonya’nın en eski künlerinden (halklarından) biridir ve 540 yıl “yönetici” konumunda olan bir millettir!
Türklerin yönettiği dönem, Makedonya’nın en erinçli (huzurlu) olduğu dönemdir!
- Bu haber 02-04-2018 tarihinde yayınlanmıştır.