İzzet İbrahimsoylu’nun Yeni Balkan Yayınevi tarafından yayımlanan ‘YÖRÜKLÜK (Kuzey Makedonya Yörüklüğü)’ isimli kitabı bugün Üsküp 34. Kitap Fuarı’nda tanıtıldı.

Kuzey Makedonya’daki yörüklük kavramıyla ilgili yaptığı bilimsel araştırmaları kitap haline getiren Araştırmacı Yazar İzzet İbrahimsoylu, kitabın içeriği ve yörüklük kavramıyla ilgili ayrıntıları bilgileri katılımcılarla paylaştı.

‘Doğu Makedonya’ olarak adlandırılan bölgenin asıl ismi ‘Yörüklük’

Tanıtım etkinliğinin açılışını yapan Yeni Balkan Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Mürteza Sulooca, İzzet İbrahimsoylu’nun sadece Makedonya değil Bulgaristan, Sırbistan ve Türkiye arşivlerini tarayarak ‘Doğu Makedonya’ olarak adlandırılan bu bölgenin aslında Yörüklük olduğunu ortaya çıkardığını ifade etti.

Sulooca, “İzzet kardeşimizin bu kitabı, çocukluktan bu yana ‘Doğu Makedonya’ olarak ısrarla adlandırdığımız bölgenin, aslında Yörüklük olduğunu belleğimize yerleştiren bir eser niteliğini taşımaktadır.” dedi.

‘Sırpça, Bulgarca ve Makedonca kaynaklarda 60’a yakın Yörüklük kelimesi tespit ettik’

Kitabın müellifi İzzet İbrahimsoylu, kitapta Balkan ülkelerinin arşivlerinde Yörüklük kavramıyla ilgili yaptığı araştırmalara yer verdiğini aktardı.

Tanıtımda konuşan İbrahimsoylu, “Bu kitabımızda alan araştırmalarımızın dışında, Balkan kaynaklarını kullandık. Sırpça, Bulgarca ve Makedonca kaynaklarda Yörüklük kelimesinin peşine düştük. Yörüklük kelimesi nedir, neden Yörüklük dendi, bu kelime hangi anlamlarda kullanıldı, hangi kaynaklarda kullanıldı, niye kullanıldı diye bu kelimenin peşine düştük. 60’a yakın kaynak taraması yaptık. Sırpça ansiklopedilerde, Sırpça haritalarda, Bulgarca kitaplarda 60’a yakın yerde Yörüklük kelimesini tespit ettik.” ifadelerini kullandı.

‘Yörük, Türkün bir sıfatıdır’

İzzet İbrahimsoylu, Yörük kelimesinin anlamı hakkında “Yörük, yörüyen Türk demektedir, yörüyen Oğuz demektir, yörüyen Türkmen demektir. Yörük kelimesi ilk defa 1430 yılında Tevarih Ali Selçuk adında bir kitapta geçmektedir. Bu kitaptan sonra artık Yörük adı yavaş yavaş Osmanlı kaynaklarında kullanılmaya ve yer edinmeye başlamıştır. Peki Yörük kelimesi neyi ifade ediyor? Yörük kelimesi tamamen bir sıfattır. Yani Türk’ün bir sıfatıdır. Yörüyen Türk demektir. Eğer bir Türk mevsimden mevsime, dört mevsimde, dört alan değiştiriyorsa, yurt değiştiriyorsa ve hayvancılıkla yaşıyorsa bu Yörük sıfatına sahiptir. Yok bunları bırakıp, bir köye veya bir şehire yerleşiyorsa artık Yörük sıfatını bırakır, Çıtak veya Yakut sıfatını alır.” şeklinde konuştu.

‘Yörüklük’ Balkan kaynaklarında yer adı olarak kullanılmıştır

İzzet İbrahimsoylu, Yörüklük kelimesinin Balkan kaynaklarında yer almasıyla ilgili şunları söyledi:

“19. yüzyıla geldiğimizde, Balkanlarda Osmanlı Devleti zayıflıyor ve Sırplar, Bulgarlar Batılılar araştırmalar yapmaya başlıyor. Bu araştırmalarında doğrudan veya dolaylı olarak Türklere de değiniyorlar. Ve ilk defa 1896 yılında Sofya’da, Gyorçe Petrov’un kitabında, Yörüklük kelimesi kullanılıyor. Fakat çok ilginçtir, bu kelime ilk defa yer adı olarak kullanılıyor. Daha sonra 1905 yılında Sırp kaynaklarında kullanılmaya başlıyor. Ondan sonra Makedon kaynaklarında ve bu şekilde devam ediyor. Halbuki Osmanlı kaynaklarında Yörük kelimesi Türklerin yaşam biçimi anlamında kullanılıyordu. Benim asıl dikkat çekmek istediğim şu; Balkan kaynaklarındaki Yörüklük kavramı, Anadolu’daki Türk kaynaklarından farklı olarak yer adı olarak kullanılması. Tamen bir bölgenin adı olarak kullanılıyor. Bu bölge Valandova ve Doyran’dan başlayıp, Köprülü’ye bazen de Kumanova’ya kadar devam eden bir yer olarak tarif ediliyor.”

‘Doğu Makedonya’ tabiri etnografik kavramları unutturmak için uydurulmuştur

Yörüklerin yaşadığı bölgenin Doğu Makedonya olarak adlandırılmasının yanlış olduğunun altını çizen İbrahimsoylu, “Doğu Makedonya tabiri bir Batı yaklaşımıdır. Çünkü Batı’nın bir doğusu vardır. Osmanlı’ya Şark meselesi denmiştir, doğu meselesi. Avrupa’nın bir Doğu Avrupa’sı vardır, ‘geri kalmıştır’. Doğu tabiri hep ‘geri kalmış’ anlamlarında kullanılmıştır. Doğu hep ötekileştirilendir. Maalesef Yugoslavya döneminde Türklerin yaşadığı bölge için de bir doğu kavramı uydurulmuştur. Çünkü doğu sadece bir coğrafi kavramdır, oradaki etnik kimliği, milli kimliği ifade etmiyor. Bunun amacı tabii ki kültürel ve etnografik kavramları unutturmaktır.” diye kaydetti.

İbrahimsoylu sözlerinin sonunda ‘Yörük Türkleri’ kavramının doğru olmadığını, Yörüklerin zaten Türk olduğunu vurguladı.