Üsküp Türk Çarşısındaki bir mekanın duvarına çizdiği göz dolduran resimiyle dikkatleri üzerine çeken genç ressam Esra Dehar, kendine has çizim stiliyle yeni eserler oluşturmaya devam ediyor.

Dünyanın farklı kültürlerini resimlerinde buluşturmaya çalışan Esra, otantik kilim desenleri ve İstanbul’u simgeleyen motiflerden aldığı ilhamla değerli eserler ortaya koyuyor. Çizdiği resimleri tişört, çanta, ev dekoru gibi eşyalara tasarlayan genç ressam açtığı online galleri üzerinden bu ürünleri satışa da sunuyor.

Esra Dehar 2001 Ohri doğumlu. Lise eğitimini Struga’da ‘İbrahim Temo’ Lisesinde tamamladı. 2019 yılında kayıt yaptığı Üsküp Kiril ve Metodiy Üniversitesi Resim Sanatı Fakültesinin Resim Öğretmenliği bölümünden 2023 yılında mezun oldu.

Genç ressam Esra Dehar ile icra ettiği resim sanatı hakkında konuştuk.

Bütün sanatçılara sorulan o klişe soruyla başlayalım, yeteneğinizi nasıl keşfettiniz?

“Klasik bir deyişle çocukluğumda çok iyi resim yapardım. Benim inancıma göre hayal gücü sınırlanmadığı sürece bütün çocuklar güzel resim yapar. Boyalar, renkler, renkli duvarlar, fırçalar zamanın enerjisidir, bir iz bırakmaktır. İz bırakmanın da bir takım felsefi anlamları vardır. Çocuklar kendilerini çizgiyle, renkle ve boyayla ifade ederler. Resim yeteneğimi hayatımın en önemli insanı olan annemden alıyor olmam beni çok gururlandırıyor.”

Çizimlerinizde kilim desenleri ve İstanbul’u simgeleyen motifler kullanıyorsunuz, bunun nedenini açıklar mısınız?

“Kilim motiflerime karşı merakım, İstanbul’da ziyaret ettiğim halı müzesiyle başladı.  Orada gördüğüm kilimler çok büyük, çok görkemli ve göz alıcıydı. Başlı başına bir sanattılar, beni çok etkilemişti. O günden sonra resimlerimde bu motifleri kullanmaya karar verdim. Nasıl yorumlayabileceğim konusunda kafa yordum. Kilimleri keserek tuval üzerine yapıştırarak kullandım. Kilimlerdeki desenleri, figürleri kullanarak bir çok resim yaptım. Çoğu resmimde gördüğünüz üzere bu kilim desenlerini İstanbul minyatürleri ile birleştiriyorum. Çizimlerimde İstanbul’u simgeleyen motifleri tercih etmemin asıl nedeni İstanbul’un tarih boyunca farklı kültürlerin ve medeniyetlerin izlerini taşıyan bir şehir olması. Kilimler ise dünya kültürlerinin el sanatları ve dokuma mirasının önemli bir parçasıdır. İstanbul’un tarihi dokusu ve zengin kültürü sayesinde kilimlerin farklı çeşitlerinin üretildiği bir merkez olması sebebiyle resimlerimdeki bu iki ayrı motifin birbirini tamamladığını düşünüyorum.”

“FARKLI TOPLUMLARIN ESTETİK DEĞERLERİNİ BİR ARAYA GETİRDİM”

Resimlerinizde etnik desenleri modern dünyaya ait motiflerlerle birleştirmeyi nasıl başarıyorsunuz?

“‘Görsel Sentez: Etnik Olarak Otantik Halıların ve Farklı Ülkelerdeki Modern Sanatın Birleşimi’ başlıklı tezimi hazırlarken farklı ülkelerin kültürlerini araştırmaya başladım. İlk olarak İstanbul ile yola çıktım. Araştırmama farklı şehirleri de katarak kendime daha uzun bir yol çizdim. Etnik kilim desenleri ve dokuma sanatının yanı sıra modern sanat dünyasını da uyguladım. Kilim desenlerini çizerken bir kültürün sembolik dilini ve estetik anlayışı yansıtmaya çalıştım. Etnik kilim desenlerinin sanat uyarlamalarında, desenlerin orijinal anlamlarını genellikle koruyarak farklı bir şekilde yorumladım. Resimlerimdeki her bir motif veya sembol, genellikle kökeninin kültürel veya mitolojik bir anlamıyla ilişkilendirilir bir geometrik desen veya sembol, evrenin düzenini veya ruhsal bir kavramı temsil ediyor.

Kültürler arasında bir köprü oluşturabileceğimi düşündüm ve farklı toplumların estetik değerlerini bir araya getirdim. Etnik desenler dünya kültürlerinin bir dilde birleşmesine olanak tanır. Ben de İstanbul’dan başlayarak İspanya, İtalya, Japonya, Fas gibi ülkelerin etnik kilim ve çini desenlerini sembolleriyle birleştirip modern sanat akımlarını kullanarak, desenlerin daha özgün ve soyut bir şekilde yorumladım. İki zıt sanatı çatıştırarak bir bütün yakalamaya çalıştım. Günlük hayatımızda sürekli karşılaştığımız iyi-kötü, güzel-çirkin, zengin-fakir gibi düşünün, biri diğeri olmadan anlam kazanamaz. İki sanat birbirini destekler, dolayısıyla eski bir ifade olan kilim yeni modern sanatı beslemektedir.”

Üsküp Türk Çarşısında bir mekanın duvarına çizdiğiniz resim göz dolduran türden. Hem yerel halk hem turistler resminizin fotoğrafını çekmeden geçmiyor. Bu başarılı çalışmanızı nasıl değerlendiriyorsunuz?

“Benim için gurur verici… Oud Kafe benim çarşıda en çok dikkatimi çeken, kendi tarzıma oldukça yakın hissettiğim bir mekan. Etnik dekorasyonla verdiği eski havaya rağmen çok modern bir mekan. Açıkçası orada çalışmaya başladığımda hiç zorluk çekmedim. Oraya en çok yakışanın kilim deseniyle çizeceğim karışık motifli bir resim olacağını düşündüm. Çok keyifle çalışarak bir resim ortaya çıkardım. Resmin güzelliği kesinlikle Oud Kafe ile tamamlandı diyebilirim. Resim çalışmamızla birlikte Oud kafe ile Es Art arasında bir işbirliği başlatmış olduk. Mekanda özel tasarım çantalarımızı satışa sunduk.”

“ESERLERİMİ DAHA GENİŞ KİTLELERE ULAŞTIRMAK İSTİYORUM”

Gelecekle ilgili planlarınız var mı, kariyerinizle ilgili nasıl bir yol çizmeyi hedefliyorsunuz?

“İleriye dönük planlarımın en başında mesleğimi yukarıya taşımak geliyor. Resim alanında yurtdışında yüksek lisans eğitimi almak istiyorum. Eserlerimi daha geniş kitlelere ulaştırmak istiyorum. Kişisel sergimi açmak, daha fazla sergiye katılmak, kendimi daha çok geliştirmek, daha fazla tecrübe kazanmak istiyorum. Bu doğrultuda kendi markamı kurma yolunda adımlar atmaya başladım. ‘Esartshop’ adında resimlerimin, özel tasarım tişört ve çantaların, ev dekorlarının satışa sunulduğu online bir sanat galerisi açtım. Bundan sonra da resimlerimden ilham alarak eşsiz parçalar dizayn etmeye devam edeceğim.”

Son olarak ülkemizde sanata verilen değer hakkında ne düşünüyorsunuz?

“Sanat bana göre paha biçilemez bir şey. İnsanı geliştiren, güzelleştiren bir şey. Bir ülkenin zenginliğinin kültüründen, sanatından, sanatçılarından belli olduğunu düşünüyorum. Daha fazla sanat olmalı, sanatçıya daha fazla değer verilmeli. Yapay zekanın hüküm sürdüğü ve her şeyin dijitalleşliği bu dönemde sanatın daha fazla değer görmesi gerektiğini düşünüyorum.”