Osmanlının gidişinden sonra Kosova’da kültür sanat, yardım içerikli cemiyet, vakıf ve benzeri kuruluşların varlığı bilinmektedir. Öyleki Osmanlının gidişinden kısa bir ara sonra Prizren’de ilk kurulan cemiyetlerden biri “REBAP”tır. 1920 yılında kurulduğu bilinmektedir. Bunu 1922-23 yıllarında Gayret Kulübü veya cemiyeti izlemiştir. Bu cemiyet 1935 yılında en fazla üyeye sahipmiş. Gençleri bir araya getirmek, hayata hazırlamak, hayırsever işlerle mejgul olmaları başlıca güdülen amaçmış. 1932 yılında Merhamet derneği kuruluyor.  Buna benzer daha kimi kulüp ve cemiyetlerin de varlığından haberdarız.

Ancak, bir gerçek var ki 1912’den sonra, yani Osmanlı’nın buraları terk etmesiyle Balkanlarda Türk kimliği, Türk dili, Türk kültürü ve sanatı tam anlamıyla darbe yemiş, karanlık, suskun bir dönem yaşanmıştır.

1951 yılı, bura topraklarda yaşayan Türk halkının umutlarının yeniden çiçeğe durduğu, resmi olarak  kimliğine sahip çıktığı, okulların bunca yıl sonra yeniden kapılarının Türkçeye aralandığı, kültürün sanatın en nihayet start verdiği bir yıldır.

Büyük bir coşku, kıvanç içinde 1951 yılında kurulan Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği 65 yıldır hiç ara vermeden etkinlik içinde oldu. Nice hükümdarlara yurt olmuş, nice kültürlerle yoğrulmuş Prizren şehri yanı sıra  Kosova, Balkanlar ve hatta Türk dünyasının gerçek anlamda medarı iftarı olduğunu vurgulamış olursak, yanılgıya düşmeyiz.

Türkiye dışında ve genelde Türk Dünyası içinde , bizler oralarda, yani Türkçenin Rumeli yakasında , Kosova’da bir avuç topluluk olduk hep. Özellikle 1950’lerde yeniden başlayan göç dalgalarıyla bura Türkler bir kez daha ciddi bir şekilde sarsıldı. Yaşanan göç dalgaları, buralarda kalanlar için, varlığını Türk kimliğiyle sürdüren bizler için kesilen fatura hep ağır oldu. Öyle ki, sayımızın giderek azalmasıyla; bu dili, bu kültürü, bu gelenek göreneği sürdürenlerin sırtına taşınılması ağır bir yükün daha eklenmesi demekti. Sözün kısası, kayada çimlenmekti bizimkisi. Kayada çimlenip, Mevlânâlaşmaktı…

Mütevazi koşullarda, büyük bir yürekle üstlenilmesi gereken  çalışmalara sarılarak, Doğru Yol derneği üyeleri halkın yıllanmış Türkçe hasretini, kültürel sanatsal beklentilerini sahneye taşımayı başarmış, daha ilk yıllarda doludizgin bir geleceğin ufukları muştulanmıştır.

Bugün bu topraklarda Türkçe bir bayrak gibi gönderde onurlu onurlu dalgalanıyorsa, kültür, sanat, eğitim ve daha nice alanlarda başarı ve yengiler elde edilmişse, öncelikle Türkçe eğitimin ve kurulan derneklerin görkemli katkısı sonucu sayesinde gerçekleştiği yadsınılmazdır.

Yüzyıllar  öncesine uzanan Balkan Türk kültürü ve geleneğinde bir gün kapsamlı bir çalışmaya ışık tutulduğunda   katkısının tarihsel değer taşıdığına kesin gözüyle baktığımız  ve ardımızda kalan yıl 65 yılı geride bırakan  Prizren(Kosova) “Doğru Yol” Türk Kültür ve Sanat Derneği’ne sözü bağlarken,  Türkiye dışında Türkçenin nöbetine böylesine cesaretle ve böylesine sadık bir şekilde duran bir başka derneğin örneğine zor rastlanabileceğinin altını çizerek vurgulamak isteriz.  Doğru Yol Derneği 65 yıldır, çalışmalarına bir an olsun ara vermeden, sanatın  birçok dalında adeta yarışırcasına etkinlikler sergilemiş, bura topraklarda Türk olmanın, Türk kalmanın, Türk’ün onurunu yüceltmenin en güzel, en sadık ortamı olmayı başarmış, nice derneklere bu doğrultuda tam anlamıyla model olmuştur.

Kuruluş Amacı

Evet, Kosova’da Türk varlığını, benliğini, artı; gelenek göreneğini yaşatıp yarınlar ırmağına akıtmak, Rumeli’de ses bayrağımızın rengini, yankısını görkemli kılıp, özümüzü dimdik ayakta tutmak, engeller nice olursa olsun, sanat denen o güzelim erdem enginliğinde yengiler peşinden gitmek olan Prizren’in(Kosova) Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği 2016 yılında 65. Sanat Yılı’nı kutlamanın onurunu yaşıyor.

Doğru Yol derneği, 65 yıldır Kosova’da,Rumeli’de, Balkan’da Türkçe’nin ana gibi övüncü, baba ocağı, veli nimet kapısı, yıkılmaz kalesi oldu. 1951’den sonra Kosova’da yetişen yazar, şair, müzisyen, tiyatro sanatçısı, öğretmen, ressam, gazeteci, aydın, bir sözle Türklüğün, Türkçe’nin bayrağını dalgalandıranların büyük bir çoğunluğu bu dernekte duygu ve beceri aşısını almış, bu amaç doğrultusunda hizmeti en kutsal ve onurlu bir görev olarak bilmiştir. 65 yıldır halkla bu denli içiçe olan Doğru Yol gibi bir ortamda elbet ki bireysel değil, topluca çıkar hep önplanda olmuş, öncelik topluca mutluluğa verilmiştir.

1951 yılında Yugoslavya’da Türk kimliğinin resmi olarak yeniden tanınmasıyla, Türk dilindeki eğitim ve diğer etkenlerin katkı ve rolüne saygı duyduğumuzu anımsatırken, Doğru Yol Türk Kültür Sanat Derneği’nin tüm bu yıllar içerisinde bura Türk halkının  vazgeçilmez ve değişmeyen adresi olmayı başardığını vurgulamakla ancak ve ancak gerçeği dile getirmiş oluruz diye düşünüyoruz.

Kültür, sanat, edebiyat ve folkloru kapsadığı gibi, Doğru Yol derneği, Rumeli yakasındaki Türkçe’nin bir bakıma okul, üniversite rolünü de oynamış; yolu yordamı, aynası olmuştur.

Doğru Yol’un sanatsal etkisi ve katkısı bir tek kendi çerçevesinde kalmamış, diğer ortamlarda da elinden geldiğince katkı sunmaya büyük bir özen göstermiştir. Özellikle Gostivar’da “Güven”, Mamuşa’da “Aşık Ferki”, Kalkandelen’de “Yeni Hayat” derneklerinin kurulmalarında somut yardımı  olmuştur. Bu dernek, 65 yıl içerisinde buralarda etkinliğini sürdüren diğer halkların dernekleriyle de kaynaşmış, ortak konserler sunmuş, festivallerde beraber yer almıştır.

Bu dernek ayrıca, ikinci dünya savaşı sonrası Kosova’da Türk kültür sanat dünyasına nice ilk’leri kazandırmış bir ortamdır. İlk tiyatro, ilk dergi, ilk besteler, ilk derlemeler, ilk Tv programları, ilk plaklar, 10 Kasım nedeniyle Atatürk’e adanmış ilk anma töreni, Kosova’yı temsilen ilk uluslar arası festivale katılışı, konserlerinde  skeçlere ilk defa yer veren, kitap tanıtımları düzenleyen, sanatçıların portrelerini konumlayan, uluslar arası düzeyde Türk kültürüne hizmet sunanlara ödül veren Doğru Yol Derneği olmuştur.  Ayrıca ilk edebiyat kitapları bu dernek üyeleri tarafından günyüzü gördüğü gibi, ilk bağlamayı buralara getirenler de bu dernek üyeleri oldu. Yine bir gerçek var ki,  Prizrenli olup da, kültürel sanatsal alanda bir yerlere varmışsa, bu işin özünde “Doğru Yol” kıvılcımı kaçınılmazdır.

Kollar

Ziya Şişko Türk Sanat Müziği, Yeşil Turnalar( Mayıs 2016’dan itibaren bu kol Agim Fişar adıyla etkinliklere devam etmektedir) Türk Halk Müziği, Reşat Şinik Halk Oyunları Ekibi Kolu, Aziz Buş Tiyatro Kolu, Muhammet Şerif  Resital Kolu, Ayyıldızlat Türk  Hafif  Müziği Kolu,  Başkim Çabrat Tasavvuf Müziği Kolu, Nazım Hikmet Edebiyat Kolu, Faik Emruş Türk Müziği Korosu Kolu, Esin Dergisi Kolu, Filiz Dergisi Kolu, Süleyman Brina Uluslararası Balkanlar Türk Kültürü Hizmet Ödülü Kolu, Ata Çocukları Çocuk Grubu, Erkan  Laya 2. Halk Oyunları Kolu, Hasan Mercan Kütüphane Kolu, İsa Şimşek Örf ve Adetler Kolu, Resim Kolu, Tarih Kolu, Foto-Video Kolu başta olmak üzere dernek çerçevesinde 20 kolda üyeler kendi  etkinliklerini sergilemektedirler.

İster kurucular, ister de bu derneğe adeta ömrünü feda ederek zengin içerik kazandırıp, bugünlere taşıyanlar, dernek tarafından hiçbir şekilde unutulmamış, hayatta olmayanların bir bölümünün adları kollara verilmiş, en güzel bir şekilde hatıraları yaşatılmaktadır. Hayatta olup, uzun yıllar derneğe kendi alanlarında  özel katkıları geçenlerin de kimi kollara adlarının verildiğini anımsatmış olalım.

Bugün Balkanların tartışmasız en eski ve en etkin derneklerinden biri olan Prizren/Kosova/ Doğru Yol Derneği kuruluşundan bu yana dur durak bilmeden sergilemiş olduğu etkinlikler göz önünde bulundurulduğunda, bu coğrafyada, bu şartlarda Türk kültürü ve sanatının olduğu gibi, Türkçe’nin de  en sadık kapısıdır.

Bu yıl yapılan genel kurul toplantısında bu derneğin çatısı altında Prizren Sıra Geceleri adı altında bir topluluğun çalışmaya başlayacağı muştusunu verelim. Derneğin bir odası eski Prizren Türk evi odası olarak hazırlanacak. Urfa Sıra geceleri, Elazığ Sıra Geceleri vb. Türkçe’nin Rumeli yakasında Prizren Sıra Geceleri de adını daha derli toplu bir şekilde duyurmaya hazırlanıyor. ..

Evet, Doğru Yol KGSD bu ve benzeri çalışmalarla bu coğrafyada tarih yazıyor. 65. sanat yılını onurlu bir şekilde kutlayan, 500’e yakın üyesiyle etkinlikten etkinliğe koşan Doğru Yol derneği, şimdiki çocukların olduğu gibi, bizim çocukluğumuzun da şen sesiydi, şimdiki gençlerin olduğu gibi bizim de gençliğimizin neşesiydi. Doğru Yol tümümüzün bengi sesi, ömrümüzün Rumeli faslı…

Hasreti, özlemi bu ortamda yakılan türkü şarkılarla bağrımıza bastık hep. En mutlu günlerimizde, düğün-dernekte Doğru Yol sanatçılarıyla baş başa, gönül gönüle olduk. Yüzlerce konser, yüze yakın uluslar arası festival, onlarca turnede yer aldık. Priştine, Üsküp, İstanbul, Ankara  vb. radyolara kabarık sayıda okunan şarkı, türkü, hafif müzik, çocuk türünde  parçalar... Ata Çocukları grubumuz 8 yıl ard arda TRT’nin 23 Nisan nedeniyle düzenlediği uluslar arası çocuk şenliğine katıldı. En iyi bir şekilde türkülerimizi temsil etti. Derneğin sanatçıları tarafından en yeni derlemelerle TRT programlarına  konuk olundu…Türkiye’nin ünlü sanatçıları tarafından  radyo ve televizyonlarda Prizren ya da Prizren’de söylenen türküler söylenmekte. Bu da bu dernek üyelerinin kendine özgü bir başarısı...

Doğru Yol derneği hep güzelin, erdemin, hoşgörünün yanındaydı. Halkının emrinde, Türkçe’nin nöbetindeydi…

Ve Kosova’da, Balkanlarda, Türk dünyasında Türk kültürü, gelenek ve göreneği, örf ve adetleri dendi mi, elbet ki akla Doğru Yol gelecektir. Çünkü daha büyük amaçlara, menzillere, halkının gönlünde taht kurmuş, güven kazanmış Doğru Yol’la varılacaktır.

Nice 65’lere!...