Üsküp Aziz Kiril ve Metodiy Üniversitesi, Blaje Koneski Filoloji Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından geçen ay başlatılan “Üsküp Türkoloji Konferansları”nın ikincisi düzenlendi.

Prof. Dr. Nazım İbrahim’in “Vrapçişte ve Çevresi Türk Ağızlarının Bazı Özellikleri” konulu sunumuyla gerçekleşen konferansa T.C. Üsküp Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu’nun yanı sıra bölüm hocaları ve öğrenciler katıldı.

“Çalışmalarımız dönem içerisinde aynı şekilde devam edecektir”

Üsküp Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Osman Emin, “Üsküp Türkoloji Konferansları” başlığı altında, Üsküp Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde bütün hocalarla birlikte yapmış oldukları plan ve program çerçevesinde, belirli konular üzerinde çalışmalarını öğrencilere aktarmak, diğer üniversitelerdeki hocalarla istişarelerde, bilgi alışverişinde bulunabilmek için başlatmış oldukları bu proje bazındaki konferanslar serisinin ikincisini gerçekleştirdiklerini söyledi.

Emin, “Özellikle bu tür çalışmaların aynı şekilde devam edeceğini bildirmek isterim. Önümüzdeki haftadan itibaren Almanya’dan Mainz Üniversitesi’nden konuk bir hocanın Türkoloji alanında yapmış olduğu çalışmalarla, bölüme ziyareti ve aynı zamanda konferansı gerçekleşecektir. Bu, bizim çalışmalarımızın artık bir devamı olabileceğini gösteriyor. Çalışmalarımız, dönem içerisinde aynı bu şekilde devam edecektir. Bununla birlikte dönem sonuna kadar hocalarımızın hazırlamış oldukları tebliğler, çalışmalar dinleyicilerin bilgisine sunulacaktır” diye ifade etti.  

“Ağız çalışmalarının tespit edilmesi son derece önemli”

Türkiye Cumhuriyeti Üsküp Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu, kendisinin de bir akademisyen olması hasebiyle bu tür çalışmaların önemini çok iyi bildiğini söyleyerek, “Ağız çalışmaları son derece önemli çünkü zamanla yarışıyoruz. Ağız metinlerinin tespit edilmesi, bunların kayda alınması ve sonraki yıllarda karşılaştırma imkanı sağlanabilmesi açısından son derece önemli” dedi.

“Yapacağımız yeni çalışmayla birlikte Kuzey Makedonya çapındaki ağızlar incelenecek”

“Vrapçişte ve Çevresi Türk Ağızlarının Bazı Özellikleri” konulu sunumunu gerçekleştiren Prof. Dr. Nazım İbrahim, bu ağız araştırmalarının insanın çok derinliklere inmesini gösteren bir çalışma olduğunu söyledi.

İbrahim, “Ağız araştırmaları zor bir araştırmadır. Ben 1997 yılında, Ankara Üniversitesi’nde, Vrapçişte ve Çevresi Türk Ağızları konulu bir yüksek lisans tezi savundum. Bu konu da oradan alınmış bir çalışma. Vrapçişte ve etrafındaki Gostivar, Yukarı Banisa, Aşağı Banisa, Zdunye köylerinde konuşulan ağızla ilgilidir. O ağızların ne kadar tahribatlara uğradığını gösteren bir sunumdur. İster fonetik, ister morfolojik, ister sentaks açısından bu ağızlar büyük bir tahribata uğramıştır. Tamamen Arnavutça ve Makedonca’nın etkisi görülmektedir. Fakat Makedonca’nın etkisi çok daha fazladır. Bu, doksanlı yıllara kadar devam etmiştir. Şimdi ise çanak antenlerin, Türkiye’ye de sık gidiş-gelişlerin sayesinde Türkiye Türkçesiyle daha yakın irtibatımız da olduğu için yeni nesillerde bu tahribat çok fazla görülmüyor” dedi.

Doksanlı yıllara dayanan bu çalışmanın devamı niteliğinde olan, daha geniş kapsamlı çalışmaların bu yıl içerisinde, Türkiye Türkçesi Ağızları Projesi çerçevesinde yapılacağını belirten Prof. Dr. Nazım İbrahim, bütün Kuzey Makedonya’dan metinlerin yeniden değerlendirileceğini ifade etti.

Bu projenin sorumlusu olarak Valandova yöresi, Ustrumca, İştip, Resne, Ohri, Ustruga gibi bütün bu bölgelerde mezun olan öğrencilerini, araştırmacı olarak seçtiğini belirterek, “Bu yılın sonuna kadar bu çalışma tamamlanacak ve bununla, 90’lı yıllarda ve şimdi var olan farklılıklar, Makedonca ve Arnavutçadan etkiler görülecektir. Bazı yüksek lisans, doktora tezleri de yapıldı. Sayıları az da olsa, diyalektoloji çalışmalarında bir yön göstercek durumdayız şu anda” dedi.