Kişisel bilgilerin kötü amaçlı kullanılması günden günde artış gösteriyor ve bu konuda yeni yasal düzenlemelere ihtiyaç duyulurken, diğer yandan ilgili kurumlar halkın bilinçlendirilmesi için çalışmalar yürütüyor.

                Özellikle sosyal medyada açılan sahte profiller ve bu profiller üzerinden kişisel bilgilerin paylaşımını engellemek için formüller aranıyor.

                Vatandaşların bu konudaki hakları ve kişisel bilgilerinin paylaşılması durumunda yapmaları gerekenleri hakkında Kişisel Verilen Korunması Müdürlüğünün Türk Müdür Yardımcısı Sead Sadikoski’yle bir röportaj yaptık.

Müdürlüğünüz ne iş yapıyor? Bize kısaca bu konuda bilgi verir misiniz?

                2005 yılında Makedonya meclisinin kabul ettiği Kişisel Verilerin Korunması Yasasıyla, müdürlüğümüzün kurulması da öngörüldü. 22 Haziran 2005’te kurulan müdürlüğümüzün Genel Müdürü meclis tarafından seçildi.

                Kişisel Verilen Korunması Müdürlüğü, bağımsız bir organ olarak çalışıyor. Bu statümüz yasama, yürütme, yargı ve yerel yönetimlere karşı tarafsızlık sağlıyor. Genel Müdür ve Müdür Yardımcısı Makedonya meclisi tarafından seçilip, çalışmalarını yıllık rapor olarak meclise sunuyor.

                Bunun yanı sıra kişisel verilerin korunmasına ilişkin yasa tasarıları hazırlayıp, farklı alanlarda düşünce verip, danışmanlık yapıyor. Kişisel verilerin kullanımı noktasında, izin verip bu izinleri gerekli görüldüğü takdirde engelliyor, halktan bu konuda gelen başvuruları araştırıp yasaya göre kara bağlıyor, yine aynı konu hakkında uluslararası kurumlarla işbirliği yapıyor.

Vatandaşlar kişisel verilerinin kullanımı konusunda en çok hangi şikayetlerde bulunuyor? Size nasıl başvuruluyor? Süreç nasıl işliyor?

                En çok şikayet, sosyal medya hesapları üzerinden insanların kişisel verilerinin kötüye kullanımıyla alakalı geliyor. 2012 yılında 66 tüzel, 316 gerçek kişi, 2013’te ise 51 tüzel 353 gerçek kişi müdürlüğümüze başvurdu. Bu başvurular 2014 yılında 36’sı tüzel, 331’i gerçek, 2015’te ise 72’si tüzel, 317’si gerçek kişi olarak geldi. 2016 yılındaki ise vatandaşların kişisel verilerinin kullanılmasıyla ilgili toplam başvuru sayısı 359’a çıktı.

                Eğer ki biri kişisel verilerinin kötüye kullanıldığını düşünüyorsa, bu konuda müdürlüğümüze kişisel verilerinin art niyetli kullanımının saptanması için başvurabilir. Süreç içerisinde başvuruda bulunan kişiyle irtibata geçiyoruz. Eğer ki söz konusu şahıs müfettiş denetimi istiyorsa, bunu yine müdürlüğümüze yaşadığı sorunu yazılı olarak bir başvuruda bulunarak yapabiliyor. Soruşturma gayet kolay ve ücretsiz bir şekilde açılabiliyor.

Halkın bu konudaki bilinci ne durumda? Konu hakkında ne gibi tavsiyelerde bulunmak istersiniz?

                Bizim ana hedeflerimizden biri halkın kişisel verilerin korunması için bilincinin arttırılması yönünde. Zaten az önce verdiğim sayılara bakarsak vatandaşların bu konuda bilincinin arttığı sonucu çıkarabiliriz. Bu da yaptığımız faaliyetler ve kampanyaların başarılı olduğunu görüyoruz.

Müdürlük olarak biz de vatandaşlarımıza soysal medyada kişisel verilerinin kullanımı konuda yardımcı olmaya çalışıyoruz. Ancak sadece bu görüntü, konuşma veya yazışmaların kontrolle yükümlü kişinin kim olduğu biliniyorsa yardım edebiliyoruz. Aynı şekilde bu bilgiler gerçek kişilerin sosyal medya hesabından yayınlandıysa, yasal olarak bizim müdahale etme hakkımız yok.

Diğer ülkelerle kişisel verilerin kullanımı konusunda işbirliğiniz ne durumda?

                Kişisel verilerin korunması yasasında üçüncü ülkelere bu bilgilerin verilmesi hakkında özel bir madde var. Avrupa Birliği ve Avrupa Ekonomi Bölgesi ülkelerine, Avrupa Komisyonunun mevzuatına uygun yasalara sahip oldukları gerekçesiyle müdürlüğümüze sadece bilgi vermeleri yeterli oluyor.

                Avrupa Birliği dışındaki ülkelere ise sadece müdürlüğümüzün, kişisel verilerin korunmasına yönelik yasal altyapıya sahip olunması halinde izin veriliyor.

                Uluslararası işbirliğinin arttırmak bizim stratejik hedeflerimiz arasında yer alıyor. Bu işbirliği genel olarak uluslararası kurumlar ve çeşitli ülkelerin benzer kurumlarıyla ortak çalışma grupları şeklinde gelişiyor.

Günümüzde kameralar her yerdeler. Bu konuda vatandaşların hakları hangileri? Neleri bilmeleri gerekiyor?

                Son dönemlerde güvenlik kameraları günlük hayatımızın bir parçası haline geldi. Çoğu kez bilgimiz dışında ATM’den para çekerken, bir kafede otururken, doktora giderken, benzin istasyonunda, alışveriş merkezlerinde, sokakta veya dükkanda kaydediliyoruz. Gizli kameralar bizim hakkımızda bilgi topluyor. Yüzümüzü, varış saatimizi, hangi otomobille ve kiminle geldiğinizi kaydediyor.

                Kişisel verilerin korunması yasasına göre, güvenlik kameralarının bulunduğu mekanlarda mutlaka kaydın yapıldığına ilişkin bir leva bulunmalı. Bu bilgilendirme, herkesin okuyabileceği bir yerde, kaydın yapıldığını, kimin yaptığını (kontrolörün ismi) ve görüntülerin nerede ve ne kadar süreyle saklanacağı hakkında nasıl bilgi sahibi olunabileceği hakkında iletişim bilgileri içermeli.

                Güvenlik kameraları sadece amacına yönelik kurulmalı. Örneğine eğer bu kameraları güvenlik veya işyerine giriş çıkışları kontrol etmek için koyuyorsanız, kapıda bulunmaları yeterli olacaktır. Çalışanların, müşterilerin, öğrencilerin ve diğer kategorideki insanların mahremiyetine saygı gösterilmesi için kameralar hollere, toplantı salonlarına, sınıflara ve benzeri yerlere konulmamalı.

                Kişisel Verilerin Korunması Müdürlüğü olarak, güvenlik kameraları koymak isteyen herkese, kameraların sayısı ve bulunacakları yer hakkında bize başvurmaları ve düşünce almaları çağrısında bulunuyorum.

Güvenlik kameraları nerelerde kullanılamaz? Görüntülerin arşivlenme süresi ne kadardır?

                Güvenlik kameralarından elde edilen görüntüler, daha uzun müddetle saklanmasına izin verilen bir yasa olmadıkça en fazla 30 gün arşivlenebilir.

                Kontrolör, işi gereği insanların sağlığı ve hayatının korunması, giriş ve çıkışlardaki güvenlik başta olmak üzere güvenlik kameralarını inceler. Çalışanların, ne zaman ve nerede kaydedildiklerini bilme hakkı olduğu gibi kontrolör de onlara bilgi verme mecburiyetindedir. Gardıroplar, soyunma odası ve kabinleri, tuvaletler, asansörler ve benzeri yerlerde güvenlik kameralarının bulunması yasaktır.

Son dönemde telefon görüşmeleri, mesajlar ve maillerin yayınlanması gündemde. Bu konuda ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz?

                Bu çok geniş kapsamlı bir konu. Bu tip iletişim bilgilerinin paylaşılmasında en başta üç ana soru ortaya çıkar. Birincisi, konuşmaları/yazışmaları kimin paylaştığı, ikincisi hangi amaçla paylaştığı ve üçüncüsü bu bilgileri nereden aldığıdır.

                Vatandaşlar, kişisel verilerin ve yazışmaların yayınlanması hakkında Ceza Kanunun 147, 148 ve 149. Maddeleri uyarınca savcılığa suç duyurunda bulunabilir.

                Reinhard Priebe’nin raporuna göre, müdürlüğümüz Güvenlik ve İstihbarat İdaresinde incelemelerde bulundu. Kararnamenin hazırlanmasından sonra en geç 28 Ocak’a kadar kamuoyuna 4 müfettişin hazırladığı raporu açıklayacağız.

                Aynı şekilde operatörlerde de incelemeler yapmamız tavsiye edilmişti. Şu anda ekiplerimiz burada incelemelere başladı. Buradaki raporlar hazırlandıktan sonra aynı şekilde kamuoyuna bilgi vereceğiz.

                Sead Sadikoski Kimdir?

                25 Şubat 1980’te Debreşte’de dünyaya geldi. İlkokulu burada okuduktan sonra liseyi Üsküp’te bitirdi. Üniversiteyi Saraybosna Hukuk Fakültesinde tamamladı.

                Üsküp’e geri dönerek Emeklilik Sigortası Fonunda çalışmaya başladı. Daha sonra Azınlıkların Haklarını Geliştirme Ajansında görev yaptı ve 2012 yılında Makedonya meclisinin kararıyla 5 yıllık görev süresiyle Kişisel Verilen Korunması Müdürlüğünde Müdür Yardımcısı görevine getirildi.

                Evli ve bir kız çocuğu babası.