Toplumsal hayatta sürekli bir şeyler değişiyor. Bu nedenle de en azından değişimin kaçınılmaz olduğunun farkında olduğumuz müddetçe başarıya ulaşabiliriz. Geleceği doğru anlayabilmek için geçmişi, tarihimizi unutmamalıyız.

Maalesef geçmişten ders çıkarmadığımız gibi, bizler geçmişimizden kopmaya özen gösteriyoruz. Buna dur demek için kısa bir söyleşi ile geçmişi hatırlamak, yapılanlara saygı göstermek istedik. Bağımsız Makedonya'da Makedonya Türklerinin ilk siyasi yapılanması, 1 Temmuz 1990'da sivil bir örgüt olarak Türk Demokratik Birliği  (TDB) adı ile kurulmuş, iki yıl sonra partiye dönüşmüştü.

Türk Demokratik Birliği'nin partiye (Türk Demokratik Partisi -TDP) dönüştükten sonra ilk Genel Sekreteri olan Nebi Aluş'tan o günleri hatırlamasını rica ettik.     

Bugün siyasetten uzak Resne'deki evinde ailesi ile birlikte sakin bir hayat yaşayan Nebi Aluş, "TDB'nin ilk yönetim kurulunda yer aldım, ardından da TDP'nin ilk genel sekreterliğine seçilmiştim" diye hatırlatıyor.  

Türklerin ilk teşkilatlanmalarının niye diğer etnik gruplara göre geç kaldığını ise Aluş şöyle açıklıyor: "Makedonya vatandaşların en sadıkları olarak Türkler, Makedonya'da yaşayan etnik gruplardan en son partileşmeyi seçti. Tüm etnikler partileştikten sonra boşta kalan Türkler, zorunlu olarak siyasi teşkilatlanmaya gitti. Türkler, devlet dışında bir yapılanmayı devlete karşı olarak algılıyordu".         

Milli Uyanış Olarak TDP

Türklerin partileşmesini bir hareket ve milli uyanış olarak değerlendiren Aluş, "O dönemde millet bir boşluğu doldurmak için bir araya geldi ve bu partiden çok bir hareketti aslında. 1912'de Türklerin çekilmesinden sonra bir milli uyanıştı bu hareket. Daha doğrusu Yücelcilerin bir devamı olduk.

Kimlik meselesiydi, parti üyeliği 'Türk' olmanın bir ispatı olarak görünüyordu. Bu oluşumda çok sayıda eski siyasetçi, gazeteci ve öğretmen vardı, fakat bir kısmı da bu oluşum dışında kalmayı tercih etti" diyerek bir kısım entelektüele sitem ediyor.      

TDP'nin Genel Sekteri olarak göreve başladığındaki çalışmalarını sıralayan Aluş, "Temel konumuz örgütlenme idi. Ben partinin Genel Sekreteri olarak hem Makedonya geneli ile hem de özel olarak Manastır, Pirlepe (Debreşte, Plasnitsa, Preglovo, Ohri, Ustruga, Debre ve Kırçova şubelerinin kuruluşunda aktif rol aldım" diye partinin ilk baştaki ana çalışmalarını özetliyor.

Örgütlenmeden sonra en önemli konu Türkçe eğitim olduğunun altını çizen Aluş, "Eğitim aracığıyla aslında Türklerin sayımını yapmak ve bulundukları her bölgede Türklerin varlığını kaydettirmeyi planlıyorduk.

Bu nedenle Kırçova, Jupa, Lisiçani, Preglovo'da o dönemin hükümetinin değimi ile "yasadışı Türk sınıfları" açtık. Kırçova'da, Jupa'da camilerde Türkçe eğitim verildi. Bunun için de büyük baskı gördük. En önemli baskı da Jupa'da yaşandı. Devlet burada polisle, özel timlerle müdahalede bulundu. Aslında bu devletin Türklüğe karşı bir mücadelesi idi."

Aluş, "Türk dilinin kullanılışı ve yaygınlaşması için büyük çaba harcadık. Televizyon ve radyoda Türkçe saatlerin artırılması gibi. Türklere iş bulma konusunda istekler vardı, fakat bu konuda pek başarılı olamadık, devlet buna karşı durmuştu. Diğer bir mücadelemiz ise kendimizi azınlık olarak görmemek oldu, onun mücadelesini vermiştik. Biz kendimizi her zaman Türk milleti olarak gördük" diyor.  

Manastır ve Pirlepe'de Konulan Haçlarla Devlet Güç Gösterisinde Bulundu

Bağımsız Makedonya'daki semboller savaşına da değinen Aluş, "Manastır ve Pirlepe'deki saat kulelerinde haçların dikilmesi, Devletin Türklere ve Türk varlığına karşı bir güç gösterisinde bulunuşun göstergesi idi. Biz de bu vesileyle her hafta yönetimi toplar basın bildirisi ile tepki veriyorduk. Cumhurbaşkanı, meclis başkanı, başbakan, dış temsilcilerle buluşmalarımızda tepkimizi ortaya koyuyorduk. 

Bizim o zaman mekanlarımız yoktu, yeri gelir toplantıları yolda yapardık. O dönemin yönetim kurulu üyeleri, meclis üyelerinin o heyecanı varken, dışarıdan biraz destek görseydik Türkler  bu devlette söz sahibi olurdu. Makedon siyasetinde de büyük rol oynardı. Bugün birilerinden hak arıyoruz, o zaman gerekli desteği alabilseydik, bugün yardım, hak veren konumunda olabilecektik" diyerek sağlayamadıkları destek için sitemde bulunuyor.

O günden bugüne, siyasetin ciddi bir değişim yaşadığını söyleyen Aluş, "Bugün tüm partilerde şirket olarak hareket ediliyor. Partiler artık milletin değil, kişilerin partisine dönüştü. Bunu iş alımlarında rahatlıkla görüyoruz, bir aileden herkes işe girerken dışarıda kalanlar bekleme listelerinde. Artık ilke mücadelesi yok, menfaat var. Mücadele edenler değil, yönetim ile işbirliğinde olanlar iş sahibi oluyor" diyor. M.S.