Bütün insanlar, inandıkları dinin peygamberi için önemli olan günlere saygı göstemiş ve imkânları ölçüsünde bu günlerde, diğer günlerden farklı etkinlikler yapmaya çalışmışlardır. Müslümanlar da, Hz. Muhammed (s.a.v.)’in doğum günü olan Rebiülevvel ayının 12. gecesine yüzlerce yıldır büyük hürmet göstermişlerdir. Biz, Peygamberimiz’in doğum gününde sahabeler ile oturup sohbet ettiğini, hatta bazı şair sahabelerin de şiirler söylediğini biliyoruz.

 Daha sonraki yıllarda Müslüman devletler, bu anma geleneklerini saygı çerçevesinde devam ettirmişlerdir. Kasideler (Hz. Peygamber’i öven şiirler) okunurken ortaya konan para ve tuzun temizleneceğine ve bereketleneceğine de inanılırdı.

 Selçuklu Devleti’nde olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde de Mevlid Kandili geceleri coşkulu bir şekilde gelenek ve ibadetlerle kutlanmıştır. Osmanlı toplumunda Müslümanlar, diğer bayram günlerinde olduğu gibi, güzel elbiseler giyerler ve evlerinde mumlar yakarlardı. Üsküp’lü büyük Türk şairi Yahya Kemal Beyatlı da “Kandil geceleri Gazi Baba semti bir mum şehrayini (şenliği) hâlinde görünürdü.” demiş ve çocukluğundaki Kandil gecelerine özlemini dile getirmiştir.

 Daha önce de birçok mevlid türünde şiir yazılmasına rağmen, en çok sevilip okunan mevlid şiiri, Bursa Ulu Cami’de görevli olan Süleyman Çelebi’nin 1409 yılında yazdığı şiirdir. O kadar samimi bir dille yazılmıştır ki, hemen hemen tüm dünya Müslümanları tarafından yüzyıllarca belirli bir ezgi ile okunmuştur. Balkan bölgesinde de Türkçeden Arnavutça ve Boşnakçaya çevrilerek, tüm Balkan Müslümanlarınca hâlâ okunduğunu da biliyoruz.

 Başkent İstanbul’da da bizzat padişahların katılımıyla Ayasofya, Süleymaniye ve Sultan Ahmet camilerinde mevlidler okutulur, hurma ve şekerler dağıtılırdı… Sadece bununla kalınmaz, muhtaç olanlara yardım edilir, çocuklar sevindirilirdi…

 Yavru Vatan’ımız Kıbrıs’ta, eskiden olduğu gibi hâlen Mevlid Kandili’nin tatil olduğunu da unutmayalım…

 Biz inanıyoruz ki; şairimiz Yahya Kemal’in küçüklüğündeki Gazi Baba mahallesi gibi, bütün Balkan şehirleri ve köyleri, Mevlid Kandillerinde mum şehrayinine (şenliğine) dönecektir…

Dr. Ertuğrul KARAKUŞ