Günümüzde kadınlar aktif bir şekilde çalışarak geçimini kendi elleriyle sağlamaktadırlar.

Kuzey Makedonya’nın Valandova bölgesinde bulunan Çalıklı köyünden Gülten Alieva da kendi geçimini sağlayan kadınlardan biri. Kendisi hem fabrikada çalışıyor hem de bölgenin meşhur ürünlerinden biri olan incirden reçel yaparak ek kazanç sağlıyor.

Valandova bölgesinde yaşayan kadınlar diğer işleri haricinde incir toplamakla ve onlarla çeşitli ikramlar yapmakla uğraşıyorlar. Gülten Alieva, gerçekleştirdiğimiz sohbet esnasında “Çalıklı’ya, Dedeli’ye, Kızıldoğan’a ve diğer köylere gittiğinizde sizlere incir reçeli, bizim deyişimizle, ‘incir macini-macunu’ ikram edeceklerdir” ifadesini kullandı.

Öncelikle kendinizi okurlarımıza tanıtabilir misiniz?

Merhabalar, ben Gülten Alieva. Valandova’ya bağlı olan Çalıklı köyünde yaşıyorum. Bir fabrikada çalışmaktayım. Eskiden tütüncülükle uğraşıyorduk, çocukları okutup meslek sahibi yaptıktan sonra tütüncülüğü bıraktık.

Yaşadığınız bölgede incirlerin meşhur olduğunu ve incir reçeli yapıldığını duyduk. Sizler bu konu hakkında ne söylemek istersiniz?

Yörüklük, incirleriyle meşhur bir bölgedir. Yörüklük deyince akla ilk gelen şey ballı incirdir. İncirin en iyisi, en lezzetlisi ballı olanıdır. Her evde incir ağacı mevcuttur. Yöre halkı bir iki ay geçiminin büyük kısmını incir satarak sağlamaktadır. Tabii Çalıklı’ya, Dedeli’ye, Kızıldoğan’a ve diğer köylere gittiğinizde sizlere incir reçeli, bizim deyişimizle ‘incir macini-macunu’ ikram edeceklerdir. Genellikle kışlık hazırlıklarından en fazla yapılan incir reçelidir. Kışın sıcak ev ekmeğinin yanında sofraya incir reçelide gelir. Sıcak ekmekle yendiğinde tadına doyum olmaz. Buralarda incir reçeli yapmayan yoktur.

Reçel yapmaya nasıl başladınız, reçel yapmak sizin fikriniz miydi?

Reçel yapmaya küçüklüğümüzden başladık. Biz altı kız kardeşiz ve eskileri düşününce altı çocuğa bakmak zor olsa gerek. Bu yüzden evimizde en çok kışlık yapılırdı. Kışın bağ, bahçe mahsul vermediğinde bu kadar çocuğun bakımı, beslenmesi de zormuş. Bizlerde annemizden göre göre bunu öğrendik. Anne babamız tarlaya giderdi, evdeki birçok işi biz üstlenirdik. Birimiz reçeli birimiz tarhanayı yapardı. Her birimizin bir görevi vardı. Herkes çalışmak zorundaydı. Benim kızlarım da isteyerek benden öğrendiler.

Ne zamandır ve kimlerle bu işi yapıyorsunuz, zorluklar çektiniz mi?

Daha on yaşlarından reçel yapımına yardım etmeye başladık diyebilirim. Şu an kırk yedi yaşındayım. Zorlukları tabii ki var örneğin incirin toplanması çok meşakkatlıdır. İncir yaprakları ve sütü insanın derisine temas ettiğinde çok fazla kaşıntı yapıyor. Bu yüzden çok dikkatli olmak gerekiyor, püf noktalarını bilmediğinde reçel istediğin gibi olamayabilir.

Bizlere incir reçeli nasıl yapıldığını kısaca anlatabilir misiniz?

Malzemeler:
10 kg incir
8 litre su
8 kg toz şeker
2 paket limon tozu
3 paket vanilya

İncir reçelinin ilk aşaması iki veya üç saat kireçli suda bekletilmesidir. Bir kova içerisinde bir veya iki avuç kireç ekliyoruz. Bu işlemi yapmamızın nedeni incirlerin reçel kıvamı alırken dağılmamasını sağlamaktır. Kireçli su inciri sıkılaştırıp dağıtmaz.

Sonraki aşama, şerbetinin yapılmasıdır. Bir büyük tencereye 8 litre su ve 8 kg (sekiz buçuk da olabilir) toz şekeri ilave ediyoruz. Yüksek ateşte kaynamaya bırakıyoruz. Toz şekerler eriyene kadar karıştırıyoruz. Şerbet kaynamaya başladığında, kireçte beklettiğimiz incirleri iyice yıkayıp, kaynayan şerbetin içine atıyoruz. Beş dakika sonra bir paket limon tozu ve iki paket vanilyayı reçele ekliyoruz.

İki veya iki buçuk saat orta dereceli ateşte bırakıyoruz. Yarım saatte bir incirler ve şerbeti kontrol edilmelidir. Bir buçuk saatin sonunda bir paket vanilya ve bir paket limon tozu daha eklenmelidir. Vanilya hem güzel koku hem de daha sarı bir renk vermektedir. Limon tozu ise, reçelin şekerlenmesini önlemektedir.

İki veya iki  buçuk saatin sonunda, incirlerin üstünde köpük oluşmaktadır. Bu köpük, incirlerin iyice piştiğine işarettir. Yine de incirlerin pişip pişmediği bakılmalı. Şerbetin kıvamı daha yoğun olmalı.

Unutmayın, yoğun şerbeti olan reçel iki yıla kadar bozulmadan saklanabilir.

İncir reçelini devamlı yapmaya düşünüyor musunuz?

İncir reçelini devamlı yapmayı tabi ki de düşünüyoruz. Bu bizim için vazgeçilmez bir şeydir. Bahçemizde olan bir şeyi değerlendirmekte fayda vardır.

Eklemek istediğiniz başka bir şey var mı?

Son olarak şunu eklemek isterim ki Yeni Balkan Gazetesi olarak bizleri unutmadığınız için teşekkür ederiz. Her zaman hem reçel yemeye hem de köyümüze bekleriz.