Tarih ders kitaplarında Balkanlardaki Osmanlı idaresine, Türk ve İslam’a karşı kullanılan incitici ve hakaret sayılabilecek ifadeler eğitim alanında yıllarca tartışılan en önemli konular arasında yer alıyordu.

Tarih ders kitaplarında zorunlu İslamlaştırma, gayrimüslim kız çocuklarının zorla beylerin saraylarına alınıp Müslümanlaştırılması, vergi tolayıcılarda keyfi davranışlar, İslam dinini kabul etmek istemeyen Makedonların öldürülmesi gibi iddialar bulunuyordu.

Tarihçiler tarafından asılsız olarak nitelendirilen bu iddalar ise Kuzey Makedonya Eğitimi Geliştirme Bürosu Müdürü Abdülfeta Fetai ve çalışma arkadaşlarının girişimleriyle ders kitaplarından kaldırıldı.

Fetai: ’Osmanlı dönemini anlatan bölümlerdeki istenmeyen ifadeleri kaldırdık’

Eğitimi Geliştirme Bürosu Müdürü Abdülfeta Fetai Yeni Balkan'a yaptığı açıklamada “Yaptığımız incelemer sonucunda tarih ders kitaplarında tespit ettiğimiz bu ifadelerin kaldırılması için bazı girişimlerimiz oldu. Eğitim ve Bilim Bakanlığı ile gerçekleştirdiğimiz görüşmelerin ardından bu kitaplarda düzeltmeler yaparak, Osmanlı dönemine ait Osmanlı karşıtı kurgu ve ifadeleri kaldırdık. Bu kitabın yeni baskısında çocuklarımızı incitebilecek hiçbir anlatıma yer verilmemiştir.” dedi.

Fetai, önümüzdeki dönemde bu yöndeki çalışmalarına devam edeceklerini ve Türklere karşı hakaret sayılabilecek bu ifadelerin ders kitaplarında yer almasına engel olmaya çalışacaklarını aktardı.

Asılsız olarak nitelendirilen iddialar

Müellifleri Milan Boşkoski, Yordan İlioski ve Nebi Dervişi’nin olduğu 7. sınıf Tarih Ders kitabında şu ifadeler yer alıyor:

‘Balkan Ülkelerinde Kolonizasyon ve İslamlaşma’ bölümünün ‘İslamlaşma’ başlığı altındaki bir kısımda “Osmanlı idaresi zorunlu İslamlaşma da uygulandı. Kan vergisi ile sağlam Hristiyan  erkek çocuklarını alıp Müslümanlaştırıyor ve özel eğitim verdikten sonra Yeniçeri askeri  birliğine katıyorlardı. Çok sayıda kız çocuğu da zorla beylerin saraylarına alınıp  Müslümanlaştırıldı.” ifadeleri yer alıyordu.

Ayrıca ‘Balkan Devletlerinde Osmanlı İdaresine Karşı Direniş’ bölümünde ‘Direnişin belirmesi için nedenler’ başlığı altında “XIV. yy. ikinci yarısından itibaren Osmanlı imparatorluğu yenilgilere uğradı. Ele geçirdiği ülkelerden büyük zenginlik elde eden Osmanlı imparatorluğu zayıflamaya başlayınca, halka yüksek vergiler yüklemeye bașladı. Halktan vergilerin toplanması sırasında vergi toplayıcıların keyfi davranışları görüldü. Bundan dolayı Osmanlı idaresi altında bulunan halkın direnişi başladı.” sözleriyle anlatılıyordu.

‘Direniş şekiller’ başlığı altındaysa “Osmanlı idaresine karşı iki direniş biçimi görüldü silahsız direniş ve silahlı direniş. Vergilerin ödenmesini ve İslamın kabul edilmesini reddeden halkın direnişi silahsız direniş biçiminin belirtisi oldu. Köylüler kan vergisine karşı büyük direniş göstermişler. Aileler, çocuklarını gizleyerek, 8-9 yaşında evlendirerek, sakatlayarak, alınlarına hac çizerek korumak istediler. İslam dinini kabul etmek istemeyen Makedonlar öldürüldü. Zlata Meglenska ve Gorgi Kratovski bunun en iyi örneğidir. Bunlar işkence gördükleri için hristiyan kilisesi tarafından kutsallaştırıldılar.” anlatımı yer alıyordu.

Bu tarih kitabının yeni baskısında ise bu anlatımlar düzeltilerek, asılsız oldukları belirtilen ifade ve kurgulara yer verilmedi.

Söz konusu ifadeler sadece Türkçe kitaplarda değil aralarında Makedonca, Arnavutça, Sırpça ve Boşnakçanın da bulunduğu 5 farklı dildeki 7. sınıf tarih ders kitaplarından da kaldırılmıştır.