Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından 2007 yılından bu yana Kuzey Makedonya’da hayata geçirilen ‘Arıcılığı Geliştirme Projesi’ kırsal kalkınmaya ve sosyo ekonomik şartların güçlendirilmesine katkı sağlıyor.

TİKA bugün Plasnitsa, Resne, Merkez Jupa-Debre, Üsküp-Karşıyaka, Radoviş bölgelerinden arıcılıkla uğraşan, ancak yeterli arı kovanı olmadığı için istenilen verimi elde edemeyen 30 aileye arıcılık ekipmanı dağıttı.

TİKA Üsküp Koordinatörü Mehmet Bayrak’ın da katıldığı Gradsko bölgesindeki Kuriya köyünde gerçekleştirilen dağıtım töreninde modern arı kovanları, arıcılık ve bal üretimi için gerekli olan iş malzemeleri ailelere teslim edildi.

‘Arıcılık projemiz, en iyi proje uygulamaları arasında gösterildi’

Proje hakkında basın mensuplarına açıklamalarda bulunan TİKA Üsküp Koordinatörü Mehmet Bayrak, “Tarım ve hayvancılık alanında başlattığımız ilk proje 2007 yılında başlatılan ‘Arıcılığın Geliştirilmesi Projesi’ oldu. Radoviş ve Konçe bölgelerinden 90 Türk ve Makedon aileye yönelik eğitim ve arı kovanları hibesiyle başlattığımız proje 2008 yılında UNDP tarafından Güney-Güney işbirliği programı çerçevesinde düzenlenen bir organizasyonda en iyi proje uygulamaları arasında gösterildi. Projenin başarılı sonuçlar vermesi sebebiyle ilerleyen yıllarda farklı şehirleri ve köyleri dahil ederek projemizi genişlettik. Bugüne kadar Makedonya genelinde 300’e yakın aileye arı kovanları ve arıcılık malzemeleri hibe ettik.” dedi.

‘Önder çiftçilerimiz projeye yeni dahil olan ailelerle tecrübelerini paylaşacak’

300 arı kovanı hibe ettiklerini de ifade eden Bayrak, “Bugün de yeni ailelerimiz projemize dahil oluyorlar. Resne, Merkez Jupa, Plasnica, Pagaruşa, Dırjilova, Radoviş ve Negotin bölgelerinden belirlediğimiz 30 ailemize bugün toplam 300 arı kovanı ve üretim için gerekli iş malzemelerini teslim ediyoruz. Ayrıca önder çiftçilerimiz projemize yeni dahil olan ailelere ihtiyaç duyulan noktalarda tecrübe paylaşımı desteğinde de bulunuyorlar.” diye konuştu.

Mehmet Bayrak aryıca, “Arıcılığın Geliştirilmesi Projesi’nden faydalanan ailelerimiz hem ürettikleri balları kendileri tüketiyorlar hem de yerel piyasada pazarlayarak aile ekonomilerine katkı sağlıyorlar. Böylece hem bölgesel kalkınmanın hem kırsal kalkınmanın sağlanmasına da katkı sunuyoruz.” sözlerini sarf etti.

‘Projelerimiz arıcılık faaliyetleriyle sınırlı değil’

Tarım ve haycancılık alanında projelerin sadece arıcılıkla sınırlı kalmadığını belirten TİKA Üsküp Koordinatörü Mehmet Bayrak, “Kuzey Makedonya’da tarım ve haycanılık alanında gerçekleştirdiğimiz projeler sadece arıcılık faaliyetlerinin desteklenmesiyle sınırlı değil. Özellikle örtü altı üretimin teşvik edilmesi ve böylece ürün kalitesinin ve ürün miktarlarının arttırılması amacıyla bugüne kadar ülke genelinden bin aileye sera işletmeleri kurduk. Yine 600 aileye bulundukları bölgelerin özelliklerine uygun erik, nar, ceviz, kiraz fidanları ve çilek fideleri hibe ettik. Ailelerin ortak kullanımına sunulmak üzere üretim safhasında ihtiyaç duyulan motokultivatör, zirai ilaçlama ve gübre püskürtme makineleri, patates ve soğan hasat ve ekim makineleri gibi tarım ekipmanları da hibe ettik. Tarım ve hayvancılık alanında geliştirilen projeler doğrudan ailelerin hayatlarına pozitif bir etki oluşturduğu için bizim açımızdan önem taşıyor. Bu sebeple de biz önümüzdeki dönemlerde bu alandaki çalışmalarımızı sürdürmeye ve çeşitlendirmeye devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.

‘TİKA her zaman olduğu gibi yine çiftçinin yanında’

TİKA’nın arıcılık projesine Üsküp’ten dahil olan İsuf Jakupi, arıcılıkla yeni uğraşmaya başladığını ifade ederek “Daha önceden babam bu meslekte baya bir yol kat etmişti. TİKA’nun bize sunmuş olduğu bu destek çok büyük. Bugün 10 adet arı kovanı bal arılarıyla birlikte, arıcılıkla ilgili de birçok malzeme desteğinde bulundular. Her zamanki gibi yine TİKA arıcıların, çiftçilerin yanında ve her türlü destekte bulunuyor. Türkiye teşekkür ediyoruz, TİKA’ya teşekkür ediyoruz.” dedi.

‘Bu proje bize ek gelir sağlayacak’

Arıcılık projesine Merkez Jupa’nın Novak köyünden katılan Necmettin Hasan “Bu destek bize ek gelir sağlamak amacıyla TİKA’nın bize sunduğu şartlardır. Bu çok gerekli bir şey. Daha iyi şartlarda yaşayabilmemiz için ek olarak arıcılık da yapmak istiyoruz.” dedi.

Hasan ayrıca “Arıcılığa yeni başlayacağım, araştırmalarımı yaptım. Ayrıca eğitim desteği de sunuldu, eğitimimizi de tamamladık, şimdi inşallah alacağımız katkıları göreceğiz.” ifadelerini kullandı.

’Ticari hayatta bir canlanma meydana geldi’

Proje kapsamında arıcılara eğitim desteği de sağlanıyor.

Kuzey Makedonya’nın farklı bölgelerinde projenin aktif olarak uygulanmasıyla bölgede ticari hayatta bir canlanma meydana gelmiş, elde edilen bal, arı sütü, propolis, polen ve diğer arı ürünleri geleneksel ev işletmelerinde paketlenerek, bireysel ya da çiftçiler tarafından kurulan birlik üzerinden piyasaya sunulmaya başlanılmıştır.