Derler ki; 1880’li yıllarda doğan nesil hem ilmî, siyasî ve askerî sahalarda ağır yükler yüklenmiş, şerefli zaferlerle müşerref olmuş, hem de “bağ-ı dehr”(Zaman bağının)’in her türlü hâline tanık olmuşlardır.

Anadolu’dan yükselen bir ses olan şairimiz Nâbî:

 “Bâğ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz

Biz neşâtın da gamın da rûzigârın görmüşüz”

derken, aslında zikrettiğimiz neslin hâlini tasvîr eder gibidir!

Dünya hayatının hem “bahârını” hem de “hazânını” görmüş olan Hüseyin, Latif  ve Kurtiş, birçok âlim tarafından şiirlerle övülen Üsküp’ün Karşıyaka bölgesi, Studeniçan köyünde dünyaya geldiler.

Hüseyin ve Latif kardeş, Kurtiş ise amcaoğulları...

O Üsküp ki; 16.yüzyılda İshak Paşa Medresesinde vazifeli olan büyük âlim İbn-i Kemâl’in tabiriyle “Cennet bahçelerinin dünyadaki sûreti”dir, “Rumeli’nin Bursa’sı”, “gelinin yüzündeki siyah ben”dir.

O Üsküp ki; Yıldırım Bâyezid’in “Îmâr edesün!” emrini işitince Paşa Yiğit Bey tarafından besmele ile îmârına başlanmış ve sahip olduğu yüz elli civarındaki camisi ve sayısız sanat eseriyle, Yahya Kemâl’ın mısraında “Firûze kubbelerle bizim  şehrimizdi o...” şeklinde arkasından “ağıtlar” yakılmış bir şehirdir.

Yine bu şehrin baharında bile hep hazânını yaşamış bir şair olan Abdulfettah Rauf, Yahya Kemâl’in “ağıdını” şu şekilde sürdürmüştür:

“Vatan bende garîbdir, ben vatanda garîbim.

Ruhen uzak kalmışım gerçi cismen karîbim.

Ben içinde o bende zevkini ben sormadım.

Eller aldı tadını böyle gurbet görmedim…”

Şairlerini arkasından ağlatan bu güzel şehrin, “irfan” olarak ve “insan” olarak hem beslediği hem de beslendiği kadîm köyleri vardı:

Koliçan, Studeniçan, Batinsa, Vırtekitsa, Gaber, Svetova, Ehilova, Dırjılova, Akbaş, Hasan Bey, Veyis Bey, İdris Ova, Güreler(Konyar) ve daha nice minareli, ezanlı, imanlı, yürekli, kutlu belde...

 Karşıyaka bölgesinin en itibarlı köylerindendir Studeniçan... İtibarı, Üsküp şehrinin Karşıyaka’sında olmasından gelir.

Payitaht İstanbul’un da “karşı yaka”sı vardır, yedi tepeli Filibe’nin de, Fatih’in önce yüreğinde sonra “rûy-ı zemîn”de kurduğu Saraybosna’nın da, İsâ Bey’in aşk ile “inşa” ve “bünyâd” eylediği Yeni Pazar’ın da...

Bütün bu medeniyet şehirlerinin “karşı yaka”sı vardır.

Ama Üsküp’ün “Karşıyaka”sı başka! Manevî dayanaktır Üsküp’e... Yemen’e, Çanakkale’ye, Plevne’ye, “milletimizin türkü yaktığı her yere”  onlarca kahraman gönderen Batinsa da, Koliçan da, Ehilova da, Svetova da Karşıyaka içerisindedir, hâlen yetiştirdiği onlarca, yüzlerce hâfız ile şereflenen Studeniçan da Karşıyaka’dadır.

Kısacası Karşıyakalı Hüseyin de Kurtiş de, Latîf de, işte böylesine kişilik ve ruh sahibi yerlerden gitti “gazâ çağrısı”na uyarak...

1914’te savaşa gittiler üç kahraman... Güya müttefiktir o dönemde Osmanlı ile Bulgar... Kötü muamele görürler maalesef “müttefik!”ten. Olabildiğince çabuk Osmanlı ordusuna katılırlar.

Balkanlar’dan gelen birçok kahramanın uğradığı gibi, Selimiye Kışlası’na düşer yolları...

1 ay kadar kalırlar Selimiye Kışlası’nda... Sonra dağıtım olur...

Gazi Hüseyin, Kafkas cephesinde Ruslarla savaşmaya gider.

Gazi Kurtiş ve Latif; Suriye, Irak ve Filistin bölgelerinde savaşırlar...

Latif’i, başka bir köylüsü en son yaralı bir hâlde görür  Filistin cephesinde... Görüş, o görüş... Bir daha haber alınamıyor Latif’ten... Şehit mi gazî mi? Allah bilir ve mükafatını da Allah verir...

O mazlum Filistin’în toprağına karıştıysa fânî bedeni, ne mutlu Karşıyakalı Latif’e... Yedi düvel bilir de Filistin’in, Kudüs’ün, Mescîd-i Aksâ’nın değerini, hafızlar diyarı Karşıyaka’da, Üsküp’te yetişen Latif bilmez mi?

Ve Çanakkale...

Şehadetin Asr-ı Saadet’e benzeyerek daha bir kıymetlendiği Çanakkale’ye tanıklık ederler... O ulvî ruhla yücelenleri, dünya gözüyle görenlere ne mutlu!

Hüseyin ve Kurtiş’e “gazilik” nasip olur. Gazi Hüseyin, yeryüzünde “başkent” sıfatını layıkıyla  verebildikleri tek şehir olan Fatih’in İstanbul’unda kalmayı düşünür bir müddet. Ama hem amcaoğlu hem kader arkadaşı olan Gazi Kurtiş, onu memlekete dönmeye ikna eder.

 “Omuz omuza” gittikleri gibi “omuz omuza” gelirler memleketlerine...

Heyhât...

Ne Üsküp eski Üsküp’tür, ne de memleket eski memleket... “İlâ-yı kelimetullah”ın, fetih ve adalet çağrılarının sindiği Üsküp ve çevresinde, bu kelimelerden çok uzak ağızlardan duyulmakta emirler...

“İşgâl” gerçekleşmiş ve “inzal” devam etmekte...

 “Adalet timsali sokaklarında, sertâser yeller eser...”

Yeni yönetim (Sırp yönetimi), “kahramanlıklarını” ve “gaziliklerini” belgeleyen kâğıtları ellerinden alır...

Allah katında belgeye mi ihtiyaç olurmuş gazîliği ispat için!

Üsküp’ten Çanakkale’ye, Üsküp’ten Filistin’e, Üsküp’ten Kafkaslar’a, Üsküp’ten Irak’a ve Suriye’ye doğru atılan binlerce adım, şişen ayaklar, sıkılan her kurşun, dökülen her damla ter ve gözyaşı, kâfî değil mi “gazîliği” anlatmaya?

50’li yıllarda vefat etti her iki gazî de...

Onların gazîliğine, Üsküp’ün Karşıyaka bölgesinin Studeniçan köyünde bulunan kadîm kabristandaki Osmanlı tarzındaki iki mezar taşı, adetâ yemin ediyor...

Omuz omuza duruyorlar...

Rabbim, âhirette onları Hz. Muhammed’e, bizi de onlara komşu kılsın! (Daha fazlasını istemeye yüzümüz yok...)

Dr. Ertuğrul KARAKUŞ