Sırp, Hırvat, Bulgar ve Makedon kaynaklarında İştip-Raduş arasının, Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinin adı: “YÖRÜKLÜK”tür.

(Fotoğraf ve Çizim: İzzet İBRAHİMSOYLU, Makedonya Coğrafya Haritası)

Sırp, Hırvat, Bulgar ve Makedon kaynaklarına göre Yörüklük’ün iki añlamı vardır:

Yörüklük’ün I. añlamı: “Yörükler.” demektir.

Yörüklük’ün II. añlamı: “Yörükler’in yaşadığı yer.” demektir.

Sırp, Hırvat, Bulgar ve Makedon kaynakları Yörüklük derken, Yörüklük adını, her iki añlamda kullanırlar; Yörüklük’ü hem “Yörükler” hem de “Yörükler’in yaşadığı  yer.” añlamında kullanırlar.

Sırp yazar L.M. Kostic’in Hационалне Mањине у Српским Пределима Демографско-Етногрфска Студија kitabının 74. sayfasında: “Предели у којима живе Јуруци Зову се Јуруклук. (Yürüklerin yerleştiği bölge Yörüklük adını taşımaktadır.)” yazılıdır.

Bir başka Sırp kaynağında: “…између Штипа и Радовишта која се зове Јуруклук. (İştip ile Radoviş’in arasının adı Yörüklük’tür.)” yazılıdır.

Hırvat Ansiklopedisi’nde: “…u istočnoj Makedoniji ima još u plačkovičkom… jurukluk. (...Doğu Makedonya’nın Plaçkovitsa Dağı’nda Yörüklük bulunmaktadır.)” yazılıdır.

Bulgar yazar Aleksey KALONSKİ’nin юруците (Yörükler) kitabının 69. sayfasında: “Юруклуци...От тях до наши дни е останал само Юруклукът в Република Македония между Плачковица планина, Щип, Радовиш… (Yörüklükler… o zamandan günümüze kadar yalnızca Makedonya Cumhuriyeti’nin Plaçkovitsa Dağı’nın İştip-Raduş arasında Yörüklük kalmıştır.)” yazılıdır.

Makedon kaynaklarının birinde, Македонија Kако Природна и Економска Целина - Doğal ve Ekonomik Bir Bütünlük Olarak Makedonya (Milli Tarih Kurumu, Üsküp, 1987, s. 147) kitabında bölgenin tanımı şöyle yapılmaktadır: “Јуруклук се вика јужната падина на плачковица. (Plaçkovitsa Dağı’nın güney eteklerinin adı Yörüklük’tür).”

İştip ve dolayını anlatan Штип Низ Вековите (Yüzyıllar İçinde İştip) kitabında, Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinin adından “Yörüklük” olarak bahsedilir.

Radoviş ve dolayını anlatan Радовиш и Радовишо (Radoviş ve Dolayı) kitabında, Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinin adından Yörüklük diye bahsedilir. Kitap’ta, Radoviş’in kuzeybatısında, İştip sınırında Yörüklük’ün bulunduğu yazmaktadır.

Görüldüğü üzere Sırp, Hırvat, Bulgar ve Makedon yazılı kaynaklarında Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinin adı “YÖRÜKLÜK” olarak yazmaktadır.

Biz bu konuda birer, ikişer örnek verdik. Bu örnekleri çoğaltabiliriz de, ancak şimdilik bu örneklerle yetiniyoruz.

*****

XIV. yüzyılın sonuna doğru Raduş ve İştip’in Türklerce fethiyle birlikte Yörükler, Anadolu’dan, özellikle Karamanoğulları Beyliği sınırları içerisinden taife taife, cemaat cemaat Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerine kondular. XIV. yüzyıldan XVI. yüzyıla kadar Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney etekleri Yörük taifeleri, cemaatları ile dolup taştı. Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinin Yörük taifeleri, cemaatları ile dolup taşmasından dolayı bölge ilkin sözlü, sonra yazılı kaynaklara “Yörüklük” olarak geçti. Balkan halklarından olan Sırp, Hırvat, Bulgar ve Makedonlar da bölgeden bahsederken, “Yörüklük” adını kullandılar; bu ad, yazılı kaynaklarına da geçti. Günümüzde de aynı adı kullanmaktadırlar.

XIV. yüzyılın sonundan itibaren Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güneyine konan Yörükler, geldikleri yerleri (önceki Asya’daki Kızılalma’yı, sonraki Anadolu’daki Karaman’ı) unutmadılar. Günümüzde dahi nereden geldikleri sorulduğunda Yörükler, “Kızılalma’dan Karaman’a, Karaman’dan Aktaş Dağı’nın güney eteklerine konduklarını.” söylerler. Geldikleri yerleri (önceki Asya’daki Kızılalma’yı, sonraki Anadolu’daki Karaman’ı) unutmayan Yörükler, kendilerini geldikleri yere göre tanımlarlar, kendilerine “Kızılalma Yörüğü”, “Karaman Yörüğü” ve “Kızılalma-Karaman Yörüğü” derler. Yörükler, kendilerini bulundukları yere (Dağ olarak; Plaçkovitsa-Aktaş, Şehir olarak; İştip-Raduş’a) göre değil, geldikleri yere (Asya’daki Kızılalma, Anadolu’daki Karaman’a) göre tanımlarlar.

*****

Sonuç olarak Sırp, Hırvat, Bulgar ve Makedon kaynaklarında Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın adı “Yörüklük” olarak geçmektedir.

Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinde yaşayan Yörükler, yaşadıkları bölgeye “Yörüklük” demektedirler.

Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinde yaşayan Yörükler kendilerini, geldikleri yere (“Kızılalma”yla “Karaman”a) göre tanımlamaktadırlar.

Bu duruma göre, İştip-Raduş arası, Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinde yaşayan Yörükler, “Kızılalma-Karaman Yörükleri” yaşadıkları yer de “Kızılalma-Karaman Yörüklüğü”  olarak adlandırılmalıdır-adlandırılmaktadır.

Günümüzde Radanya, Hocalı, Kurfallı, Koca Gürgen (Koca Gaber), Kulağuzlu, Kepekçili, Yonuzlu, Ebipli, Aktaş Gerceli (Aktaş Pırnalı), Kutsa, Kocalı, Alikoç, Süpürge, Gerceli (Pırnalı), Poçuval ve Şaşavarlı köylerinde yaşayan Yörükler, “Kızılalma-Karaman Yörükleri”, bölge de “Kızılalma-Karaman Yörüklüğü”dür.

*****

Sırp, Hırvat, Bulgar ve Makedon kaynaklarında “Yörüklük” olarak kullanılan bölgenin adı, neden Türkiye ve Makedonya Türk basını ve yazını tarafından kullanılmaz?

Arnavutlar’ın yaşadığı yere Türkçe “Arnavutluk” diyebiliyorsak, Yörükler’in yaşadığı yere neden “Yörüklük” demekten çekiniyoruz?

Türkiye ve Makedonya Türk basını ve yazını olarak, İştip-Raduş arası, Aktaş (Plaçkovitsa) Dağı’nın güney eteklerinde yaşayan Yörükler’den “KIZILALMA-KARAMAN YÖRÜKLERİ”, bölgeden de “KIZILALMA-KARAMAN YÖRÜKLÜĞÜ” diye bahsedelim. Yörükler’in yaşadığı bölgenin adını (Yörüklük) ve Yörükler’in geldikleri yerlerin (Kızılalma-Karaman) adlarını koruyalım, kullanalım ve yaşatalım..!