Tabiatın bir müjdesi var

Sular coştu, bahar geldi

Dinlemeden fırtına, kar

Dağlar aştı, bahar geldi

(…)

İmrenerek güne, aya

Sıcağını duya duya

Havaya, toprağa, suya

Cemre düştü, bahar geldi

Öğretmen-şair Kenan Çarboğa “Çocuklar Çiçek Açtı” adlı kitabında (Ankara, 2015, s.49) baharın gelişinin müjdecisi olan cemreleri anlatırken böyle diyor.

Ekvatordan uzaklaştıkça kış ayları diğer mevsimlere göre daha zor geçiyor. Balkanlar ve Türkiye de bu zorlukları yaşayan coğrafyalardan. Elbetteki kışın da kendine göre güzellikleri ve faydaları var. Bunları da görmezlikten gelemeyiz, öyle değil mi? Havaların bir an önce ısınmasını bekleyenler cemrelerin ne zaman düşeceğini merak ediyorlar. Cemrenin havaya düşmesiyle havanın soğuması kırılır ve tabiat uyanmaya başlar. Suya düşen cemre ile sular ısınırken toprağa düşen cemre ise artık bahar geldi der. Yeri gelmişken cemrelerin ne zaman düşeceğini de söyleyelim:

20 Şubat 2019 birinci cemre havaya düşecek,

27 Şubat 2019 ikinci cemre suya düşecek,

6 Mart 2019 üçüncü cemre toprağa düşecek.

Türk kültüründe “imre” (imere veya Emre) baharın gelişini temsil eder. Anadolu ve Balkan Türkçesine Arapçadan geçtiği söylenilen “Cemre” kelimesinin aslında bu adın zamanla benzetme yoluyla değişmiş hali olduğunu da söyleyenler vardır. Arapçada “cemre” kor durumunda ateş demektir. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığına de “cemre” adı verilir. Türk kültüründe “imre” veya bugünkü adlandırma ile “cemre” tabiatın bahara uyanmasına yönelik olarak birer hafta arayla havanın, suyun ve toprağın ısınmaya başlaması olayıdır.  Türk Edebiyatı tarihinde “cemreviyye” diye bir tür bile vardır. Bu tür Müslüman-Türk şairlerinin cemreler ve baharla ilgili yazdıkları övgü dolu şiirlerdir.

                                                                                                 Dr. Öğr. Üyesi Zeki GÜREL