Bildiğimiz gibi geçen haftalarda Makedonya Cumhuriyeti Maliye Bakanı Dragan Tevdovski ve Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Mila Tsarovska 2019 yılından itibaren uygulanmaya başlanması planlanan vergi ve sosyal güvenlik reformunu duyurdular. Düz oranlı vergi politikasından artan oranlı vergi politikasına geçerek 2019 bütçe yılında ek 25 milyon avro toplanması beklenmektedir. Bu ek bütçenin ise yoksulluğu azaltacak politikaların finanse edilmesinde kullanılarak asgari garantili geliri yürürlüğe koymak ve insanların yoksulluktan çıkarılması ve iş gücü piyasasında aktive edilmesi planlanmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse vergi reformuyla aylık 90.000 denar üzerinde elde edilen gelir için %8 oranında ek vergi oranı yürürlüğe girecektir. Ya da başka sözlerle açıklarsak, aylık 90.000 denara kadar olan gelir için vergi oranı %10 olarak kalacak, bu miktarı geçen ek gelir için ise ek olarak %8 vergi oranı uygulanacak. Maliye Bakanı Tevdovski’ye göre sadece zenginler düz oranlı vergilerden fayda görmektedirler. Ayrıca, Makedonya’da düz oranlı verginin halkın en büyük bölümünden birkaç kez fazla kazanan az kişiye hizmet etmesi için uygulamaya getirildiğini vurguladı. Bu vergi politikasının zenginlerin daha da zenginleşmesine izin vererek, halkın büyük bir bölümünün temel ihtiyaçlarını karşılarken zorlanmalarına yol açtığını da ekledi. Artan oranlı vergiyi kastederek adil vergilendirme politikasını Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin birçoğunda en başarılı ekonomilerin kullandığı bir standart olarak yorumladı. Makedonya’da Avrupa içerisinde rekor seviyede sosyal eşitsizlik söz konusu. Halktan en çok gelire sahip olan %1’lik kısım, ülkedeki toplam gelirin %14,4’ünü elinde bulundurarak bu açıdan bu veriyi yayımlayan Avrupa ülkeleri arasından en kötü durumda bulunmaktadır. Halkın en zengin %1’lik kısmı aylık 4.486 avro ile ortalamadan 14,4 defa fazla gelir elde etmektedir. Aynı zamanda yine Avrupa’da en yüksek oranlardan birine sahip olarak Makedonya’da halkın %21,9’u yoksulluk sınırının altında bulunmaktadır. Fakat tüm bu sorunların ana nedeninin düz oranlı vergi olduğunu söylemek yanlış olur. Artan oranlı vergiye geçmeden önce önemli düzeyde olan kayıt dışı ekonomi önlenmeli. Makedonya sınırları içerisinde faaliyet gösteren tüm ekonomik varlıkların eşit şekilde vergi ödeme sorumlulukları yüklenerek bu açıdan adil vergilendirme sağlanmalı, ondan sonra artan oranlı vergi gerekliliği ve ne zaman uygulanması gerektiği tartışılmalı. İlgili uluslararası finansal kuruluşlara göre kayıt dışı ekonomi Makedonya ekonomisinin %30’unu oluşturmaktadır. Bu yüzden kayıt dışı ekonomiyi önlemek ekonominin büyümesinde önemli katkı verecektir. Makedonya Ticaret Odaları Birliği’nin anketlerine göre kayıt dışı ekonomide faaliyet yürütenler, yani firmasız çalışanlar, firmalara göre %50 oranında daha rekabetçi konumda bulunmaktadırlar. Kayıt dışı ekonomi ile başa çıkabilecek mekanizmalar uygulamaya koyulabilirse bütçe açısından daha fazla gelir elde edilebilir ve bu miktarlar sosyal eşitliliği sağlamada ve daha kaliteli yaşam sürmede etkili olabilir.