Aft Hastalıkları
Aft hastalığı toplumun %18-20 az ya da çok aft sorunu ile karşı karşıyadır. Aft ağız içerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, yutakta, dişeti üzerinde oluşan lezyonlardır.
Tedaviye rağmen 1-2 hafta kadar sürer. Aft çeşitleri şunlardır:
Residiv yapan aftlar- (Recurent aphtous ulcerations)
Bu tip aftlar epitelden oluşan vezikülün kısa sürede patlaması ile ortaya çıkan ağrılı bir ülserasyondur.Genellikle 1-3 tane ender olarak daha fazla sayıda, yuvarlak şeklinde görülür.Aft hastalıklarının en önemli etyoloji faktörleri şunlardır:
*Stres - Günümüzde migren, yüksek tansiyon ve gastrit gibi birçok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres aft oluşmasının en önemli nedenlerinden birisidir.
*Yiyeceklerden - Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran önemli faktörler arasında sayılmaktadır. Bunların yanı sıra bazı bünyeler için alerjik olabilen kara buğday, çavdar, arpa, çikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates, bazı patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyeceklerde aft oluşumunu hızlandırırlar.
*Travma genellikle yanak dil dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırçalama işlemleri ve iyi adapte olmayan total ve parsiyal diş protezlerin neden olduğu vuruklar aft için uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar.
*Diş Macununlarına temizleme özelliğini artırmak için köpük yapıcı olarak yapılarına katılan bazı maddeler mukoza hücrelerinin yıkımını artıran tahriş edicilerdir.
*Sistemik Hastalıklardan Behçet Hastalığı birçok sistemik belirtiler yanında ağız içerisinde oluşan tekrarlayıcı aftlarla kendini gösteren bir hastalıktır.
Birçok malign ve otoimün hastalıklarla birlikte de tekrarlayıcı aftlar görülebilmektedir.B12 vitamini ve demir eksikliği,sigara içme, tütün çiğnemenin gibi alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda bulunan önemli faktörler olduğu bilinmektedir.
Bu tip aftlarda tedavi septomatik olup lokal anestezik ve antiseptik solüsyonlar kullanılır.Üzerine yapışkan jel ile tetrasiklin tozu aplike edilebilir ve profilaktik amaç ile düzenli %1 Chloramin solüsyonu ile gargara yapılabilir.
Herpetiform Ülserasyon- (Cook Aftları)
Residiv yapan aftlara göre daha küçük boyutta ,fakat çok sayıda aftın aynı anda ortaya çıkması ile seyreder.Ağzın her tarfına yayılır ve ağrılı olarak görülür.Herpes enfeksyonuna benzediği için bu ismi hastalık olarak taşır.
Tedavide hastanın ağrısını azaltmak amaçlı anestetik solüsyonlar uygulanır.Tetrasiklin suspansiyonu ve gargaraları hastalık sürecini kısaltır.
Mayör aft –(Ulcus Aphtosum)
Ender rastlanır genellde tek aft olarak görülür.Oldukça derin ve büyük ,çevresi eritemli (kırmızı),hipertrofik,ağrılı,üzeri fibrin dokusu ile kaplı derin bir ülserdir.Genellikle tek taraflı görülür ve çapı 3 sm ulaşabilir.Aft olan çevre dokularında şişkinlik,lenf bezlerinde şişkinlik,ateş ile seyreder.Özellikle yutak bölgesini kapsadığı için gülmeyi, konuşmayı, çiğnemeyi güçleştirir hatta hasta ağzını açmakta zorlanır. Bu tip aftlar yaşlı kişilerde aylarca sürebilir.Tedavide aft kürü uygulanır,uzun süren aftlara eksize yapılabilir.
Zira sık tekrarlayan aftlar, bazı ciddi hastalıkların ilk bulgusu olabiliyor,ülseratif kolit, bağırsak hastalıkları, kan hastalıkları, romatizmal hastalıklar ve glutene hassas bağırsak hastalığı.
- Bu haber 18-04-2017 tarihinde yayınlanmıştır.