Telefon Çalıyor…

A. R. Yeşeren

Goran Stefanovski tiyatronun içinden gelen bir ailenin çocuğuydu.

Babası Mirko Stefanovski, Makedon Halk Tiyatrosu oyuncusu. Sonraları sadece yönetmenlik yapan Mirko, Milli Kurum Üsküp Türk Tiyatrosunda “Bizim Müfettiş” (1960), “Deniz Feneri”(1960), “Gerçek Ölmüş” (1965), “Kadın Dilsiz Olunca” (1967), “Bülbül” (1967), “Benim Tüm Oğullarım” (1968), “Haydi” (1968), “Çizmeli Kedi” (1969), “Uzaylı Adam” (1969), “Ali Baba ve Kırk Haramiler” (1970), “Hükümdar ve Çoban” (1970), “Kasper Kurtarıcı” (1971), “Oksa Büyücüsü” (1972), “Rüzgarda İnce Bir Dal” (1973), “Otello” (1973), “Ömer ile Meryem” (1976), “İvan İvanoviç Var mıydı?” (1978), “Hüzünlü Aile” (1979) gibi oyunlarını sahneye koyar.

Annesi Nada Stefanovski, Makedon Halk Tiyatrosu oyuncusu o da.

Goran Stefanovski Milli Kurum Üsküp Türk Tiyatrosunda iki oyunu sahnelenir: “Klinç” (1989) ve “Dövmeli Canlar” (“Tetovirani Duşi”,1991).

“Dövmeli Canlar”ı, Zekir Sipahi çevirir ve o haliyle Türkiye’de de sahneye koyulur. En çok tutulan ve oynanan oyunu da “Dövmeli Canlar”dır. Ve 80’li yıllarının Yugoslavya’sında en çok aranan en çok oynayan oyun yazarı da odur. Çok değil, her yıl bir oyun yazar Goran, yazar yazmaz da Lublana’da, Belgrat’ta, Zagrep’te Saraybosna’da Üsküp’te hemen sahneye konar sıcağı sıcağına.

“Jane Zadrogaz”, “Divo Meso”, “ “Let vo Mesto”, “Hi-Fi”, “Duplo Dno”, “Tetovirani Duşi”, “Crna Dupka”, “Long Play”, “Kula Vavilonska”, “Çemodrinski se Vraçat Doma”, “Sarajevo”, “Sega mu e Majkata”, “Bakanali”, Casabalkan” onun oyunlarıdır… yanı sıra da 5 Tv oyunu, 2 Tv filmi, 1 Tv dizisi ve radyo oyunu. Nerde yayına girse orada ilgiyle izlenir, nerede sahneye konulmuşsa kapalı gişe oynar.

Bir seferinde evine konuk olmuştuk Zekir Sipahi’yle beraber (1977). Zekir o ara Üsküp’ün bir numaralı resital sanatçısıydı. Orhan Veli, Nazım Hikmet, Duşko Trifunoviç, Dara Sekuliç, İliya Cacev şiir resitalleriyle ad yapmış, özlenen, izlenen bir  şiir dinleticisi bir şiir anlatıcısıydı. Şiir onun ağzında şiir, resital onun yorumunda resitaldi. İlk oyununu 1974’te yazan Goran da tiyatro dünyasına yeni yeni adımlayan bir yazardı.

Mumları yakmış, gramofonda, “Leb i Sol” rok grubunun yeni çıkmış ilk taş plağını, ilk long play’ini (uzunçalarını) dinliyorduk. Goran’ın gururu yüzünden okunuyordu çünkü birçok bestenin söz yazarıydı, çünkü grubun başında kardeşi Vlado Stefanovski vardı. Gerçekten de, Makedon halk şarkılarının, Makedon eski kent şarkılarının esintileriyle akıp giden müthiş bir çağdaş yorumdu kulaklarımızın pasını silen. Kendine özgü, coğrafyasına has bir çıkıştı bu dünyanın pop rok müzik sahnesine. Ve çok uzun bir zaman da o sahneden hiç inmeyecektir.

Zekir, Goran’dan kendisine bir monodram yazmasını istedi. O da, neden olmasın, dedi ve bir süre düşündü.

-“Bir Telefona, ne dersin, dedi, telefon çalıyor… (durdu), bunu bir düşünelim… “

(Telefon monodramı gerçekleşmedi ama, yıllar sonra, nedense bir şiir doğdu)

Goran, İngiltere’ye taşındı, orada yaşadı, orada yazdı. Tıpkı babası Mirko Stefanovski, anası Nada Stefanovski, kardeşi Vlado Stefanovski gibi yazdığı da yaşadığı da Makedonya’ydı.

Makedonya onu arayacaktır, özleyecektir, özledikçe de Makedonya’nın gelmiş geçmiş en büyük oyun yazarını sahneye koyup anacaktır.

ALO, ÜSKÜP!

(1977)

-Goran Stefanovski’ye-

Zekir:     Bir oyun yaz bana Goran
               Bir monodram
               Epeydir soframda şiir görmedim
               Görmeyince de içim gidiyor

Goran:  Bir telefona ne dersin
               Telefon çalıyor
               Ve…

Zekir:     Evet, çok güzel olur
               Telefon çalıyor
               Kayboluyoruz…
               Telefon çalıyor
               Toplanıyoruz
               İliya Cacev, ben
               Duşko Trifunoviç, sen
               Orhan Veli
               Nazım Hikmet Ran
               Grem ve Yeşeren…

             (Ogün bugündür
              Cacev’in gitarı ve Üsküp
              Zekir’in şiir dili kanatları altındadır
              Nazım Hikmet, Orhan Veli’yle buluşup
              Vardar’da gezer
              Duşko el sallar kaleden…

              Biz bütün telefonları kapar
              Bitpazar’ında çay içeriz
              Bizimle kim oturmuşsa
              Hepsi yanımızdadır)