Kriz Döneminde Ekonomiyi İnşaat Sektörü Ayakta Tutuyor
Devlet İstatistik Kurumu’nun yaptığı analizlere göre, geçen yılın ilk dokuz ayındaki %2,4’lük ekonomik büyümeden, inşaat sektörünün ekonomiye olan etkisi çıkarılırsa bu oran %1,1’e kadar düşecek. Düşünebiliyor musunuz, ekonomik büyümenin yarısından fazlasını inşaat sektörü belirliyor. Aynı zaman diliminde, inşaat sektöründe %16,2’lik büyüme, imalat sektöründe ise %3’lük bir düşüş yaşandı. Diğer sektörlere de göz atarsak, tarımcılık %6,3 oranında, bankaların önderliğinde finans sektörü %5,3 oranında, toptan ve perakende ticaret ise sadece %1,8 oranında büyüdü.
Yeni hükümetin kurulmasının zaman alacağı çok açıkken ve 2017 yılının İlkbaharında organize edilmesi beklenen yerel seçimler, bu seçimler için yeniden yapılacak seçim kampanyaları, siyazi krizin devam edeceğini gözler önüne seriyor. Devlet İstatistik Kurumu’nun öngörülerine göre bu dönemde ekonomiyi yine inşaat sektörü ayakta tutacak.
Verilere göre, yapı ruhsatı verilen binalar, geçen yılın Ekim ayıyla birlikte 2016 yılında 622,1 milyon avroluk değere ulaştı ve 2015 yılı aynı döneme göre %8 arttı. 2017 yılının bütçesinden kamu yatırımlarına 440 milyon avro harcanması bekleniyor, bu da inşaat şirketlerinin hızlı bir şekilde çalışmalarına devam edeceklerinin bir göstergesidir.
Makedonya Ekonomi Odası çerçevesindeki, İnşaatçılar, İnşaat malzemeleri ve ametaller Derneği’nin açıklamasında 2017 yılının, devlet tarafından finanse edilen büyük altyapı projelerinin bitme aşamasına geldikleri için, geçen yıla göre daha hareketli bir yıl olacağını vurguladılar. Kırçova - Ohri, Demir Kapı – Smokvitsa ve İştip – Kiliseli otoyollarının inşaatlarının tüm hızıyla devam ederek son aşamaya yaklaşacaklarını varsayarak bu yıl inşaat sektörünün rekor yılı olacağını da söylediler. Ayrıca, yeni projelerin de geldiğini, Gostivar – Kırçova, Blatse ile Kosova sınırına kadar yolların da ihalelerini beklediklerini, bazı bölgesel ve ana yolların da onarılması gerektiğini de eklediler. Bu projelerden başka, bina inşaatında da birkaç yeni proje saydılar, örneğin, Merkez Bankası’nın yeni binası, Üsküp’teki Dram Tiyatro’su, Antik Tiyatro – Scupi vesaire.
Fakat, Uluslararası Finans Kurumları, iktidarın yaptığı bu kamu yatırımlarının, çok verimli yatırımlar olmadığından bahsettiler. Son araştırmalara göre, Üsküp 2014 projesi için, inşa edilen ve edilmeye devam eden, heykellere, meydanlara, barok binalara 670 milyon avro harcandığı açıklandı. Ekonomistler ise yapılan bu yatırımların değil de Makedonya Cumhuriyeti’nin gelişmesi için ulaştırma altyapısına yatırımların yapılmasının gerekliliğinden söz ettiler.
Kriz devam edecek mi? Parlamento seçimleri tamamlandı, tamamlandı ama hükümet kurulmadı, kurulmasının vakit alacağı da çok açık. Stabil bir hükümetin kurulacağından da çok emin değilim. Bunun sonucunda siyasi kriz bitmedi, devam etmekte. Bu yıl içinde ekonominin nasıl hareket edeceği merak konusu. Uluslararası Finans Kurumlarına göre, ekonomik büyümeyi engelleyecek en önemli faktörlerden biri de stabil bir hükümetin kurulamaması.
Dünya Bankası, Makedonya’nın durumunu da incelediği bir bölgesel raporda, Makedonya için kısa vadede en büyük problemin siyasi durumunun olduğunu, orta vadede ise mali riskin önemli olduğunu, devlet borcunun çok hızlı bir tempoyla büyüdüğünü açıkladı. Dünya Bankası’nın öngörülerine göre Makedonya’nın bu yılki ekonomik büyümesi en çok %3,7 oranında olacak. Uluslararası Para Fonu ve Makedonya Cumhuriyeti Merkez Bankası’na göre ise bu büyüme en çok %3,5 oranında olacak.
İşadamlarına göre, hükümeti kim kurarsa kursun ekonomiyi bu krizden çıkarmak için siyasetçilerin bir an önce reformlara başlamaları gerekmektedir. Onlar, bürokrasinin azaltılması, karayolu, demiryolu ve enerji altyapılarına yatırımların yapılması, sadece doğrudan yabancı yatırımcılara değil de küçük ve orta yerli firmalara da yönelinmesinin gerkliliğinin, mali konsolidasyonun öncelikli olduklarını da söylediler.
- Bu haber 03-01-2017 tarihinde yayınlanmıştır.